Sperm bankasından dünyaya gelen çocuklar babalarının numaraları aracılığıyla birbirlerini buluyorlar. İnternet üzerindeki en büyük "kardeş bulma" sitesini kuran Wendy Kramer sorularımızı yanıtladı. Kramer'in sperm bankası yoluyla doğan oğlu üç kardeşini bulmuş.
Sperm bankasından hamile kalmak çok riskli bir karar değil mi? Buna hem de 20 yıl önce nasıl cesaret ettiniz?
Eski eşimin kısırlık sorunu vardı. Ben de çocuk istiyordum ve donörden hamile kalmaya karar verdim. 22 Mayıs 1990'da oğlum Ryan'ı kucağıma aldıktan bir yıl sonra eşimle ayrıldık ve kendisini tek başıma büyütmeye başladım. Başından beri ona yalan söylemedim ve kendisinden utanmasını istemedim. Ortadaki durum "sadece verilmiş bir sperm" değildi; genetik kimliğinin diğer yarısıydı. DNA ve hastalıklar hem anneden, hem de babadan gelir. Ryan da spermden dünyaya geldiğini öğrenince donörünü bulmaya karar verdi. Klinikler ve sperm bankası yardım etmeyince "Tamam babamı bulamıyorum, o zaman benim donörümden doğan diğer çocukları, kardeşlerimi bulabilirim" diyerek 10 yaşında internet üzerinde bir grup oluşturdu. Siteye de "donörünün" numarası olan "1058"i yazdı. Bu numaradan dünyaya gelen çocukların anneleri farklı ama babaları aynıydı. Onlar "sperm kardeşiydi." Ryan 3 kardeşiyle 7 yıl sonra buluştu. Arada sırada görüşüp birbirlerinin ortak noktalarını buluyorlar. Hepsi çok iyi arkadaş.
Oğlunuz "bir sperm çocuğu" olma fikrini nasıl karşıladı?
Ona karşı hep dürüst oldum. Siz gizlilik ve utanç içinde yaşarsanız o da sizin gibi bakar. Bu beraberinde hem sorun, hem de daha fazla yalan yaratır. 6 yaşındayken Ryan insanlarla tanışırken elini uzatır "Ben Ryan'ım ve bir donörden dünyaya geldim" derdi. Bazı yetişkinler acayip bakarlardı. Tek istediğimse çocuğumun güven içinde olmasıydı. Türkiye'deki gibi çok gizli yaşayan aileler var ancak açık olurlarsa daha sağlıklı çocuklar yetiştirirler.
1990'a gidelim. Çevreniz ve aileniz size nasıl davrandı?
Ailem başından beri biliyordu. Ryan küçükken çok şişmandı. Büyük yanakları gözlerine baskı yapıyordu. Annem bir gün bana, "Emin misin babasının Çinli olmadığına?" diye sordu. "Hayır değilim; Asyalı da çıkabilir" yanıtını verdim.
DONÖRÜNÜ DE BULDU
Oğlunuza baktığınızda hangi yönlerini babasından aldığını düşündünüz?
Kesinlikle zekasını. Ben o kadar zeki bir kadın değilim. Ryan 18 yaşında üniversiteyi bitirip uçak mühendisi oldu. Bir yıl içinde de yüksek lisansını bitirdi. Aynaya baktığında kimi özelliklerini benden aldığını biliyordu. Geri kalan her şey bir sırdı. 2005'te DNA yardımıyla oğlum donörünü buldu ve tanıştılar. DNA'sı olan herkes bulunabilir.
Kimliği saklıysa nasıl "biyolojik babasını" bulabilir ki?
İlk olarak köklerini bulabilmek için internet üzerinde bir DNA soyağacına kendi verilerini girdi. 9 ay sonra oğlumun DNA'sının başka iki adamla uyuştuğunu gördük. Bu adamların soyadları aynıydı ve ikisinin de 1600'lerde yaşayan ortak ataları vardı. Bu Ryan'ın da onlarla aynı atadan geldiklerini gösteriyordu. Oğlum donörünün mezun olduğu okulu buldu. Soyadından faydalanarak internetten birine ulaştı. Bir e-posta atarak kendisinin oğlu olabileceğini söyledi. Donör kabul etti ve buluştular. Şu anda iyi iki arkadaşlar.
Donörün yasal zorunluluğu yok mu?
Ryan mahkemeye gidip masraflarını karşılamasını isteyemez mi? Hayır, çünkü yasal babası değil; biyolojik sadece. Ryan para vermesini veya babası olmasını istemediğini açık bir şekilde söyledi. Sadece genetik kimliğini, "diğer yarısını" bilmek istiyordu.
Sitenize Türkiye'den de üye var mı?
Evet, Türkiye'den 7 aile bizimle iletişime geçmiş. Yaşadıkları kentler hakkında elimde herhangi bir bilgi yok. Bebeklerin ne zaman doğduklarını da bilemiyoruz. Aileler bu bilgileri girmemişler. Ancak şunu söyleyebilirim ki bu aileler donör yardımıyla hamile kalmış ve biri de Cryos'tan sperm satın almış. Kayıt yaptıranlardan 6'sı anne, bir tanesi ise donör. Aileler çocuklarının kardeşlerini arıyorlar.
Siteniz sayesinde kaç çocuk "sperm" kardeşini bulabildi?
27 bin 300 üyemiz var ve 7 bin 278 çocuğun kardeşini bulmasını sağladık. Bir donörden kaç bebeğin doğduğunu bilemiyoruz, çünkü bankalar kayıt altına almıyor. Banka 'Tek bir spermden 10'dan fazla bebek olmayacak' dediler ancak sitemizdeki bir grup, 100 bebeğin aynı spermden olduğunu gösteriyor.
YARIN
Sperm bankacılığı etik olarak ne kadar doğru?
Mükemmel çocuk mu yaratılıyor?
En çok rastlanılan genetik hastalıklar neler?
Türkiye'de yasal durum ne?
Dünyanın ilk "özel" sperm çocuğu söyleşi için kaç para istedi?
