Hükümet, demokratikleşme paketi ile ilgili düzenlemeyi dün Meclis'e sevk etti. 17 maddelik düzenlemede siyasi partilerin ana dilde propaganda yapması, farklı dil ve lehçelerde özel okul açılması, eş başkanlık sistemi gibi pek çok alanda önemli düzenlemeler yer aldı. Üç seçenekli olarak sunulan seçim barajına ilişkin düzenleme ise TBMM'de bulunan partilerden herhangi bir teklif gelmediği için pakette yer almadı. İşte hükümetin Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun tasarısı olarak sunduğu demokratikleşme paketinde yer alan detaylar:
ANADİLDE EĞİTİM: Anadilde eğitimin özel okullarda yapılmasının önü açılıyor. Özel Öğretim Kurumları Kanunu hükümlerine tabi olmak üzere, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerle eğitim ve öğretim yapmak amacıyla, özel kurslar dışında, özel öğretim kurumları da açılabilecek. Dil ve lehçeler, Bakanlar Kurulu kararıyla tespit edilecek.
KÜRTÇE PROPAGANDA: Seçim propagandalarında Türkçe'den başka dil ve yazı kullanılmasına ilişkin yasak ve bu yasağa ilişkin yaptırım kaldırılacak. Türkçe'nin yanı sıra farklı dil ve lehçeler de kullanılabilecek.
EŞ BAŞKANLIK: Parti yönetimleri, daha katılımcı ve çok sesli bir yapılanmaya gidebilmek amacıyla eş genel başkanlık sistemi uygulayabilecek. Eş genel başkan, iki kişiden fazla olmayacak.
BELDE TEŞKİLATI ŞART DEĞİL: Tasarı ile siyasi partilerin bir ilçede teşkilatlanması için, ilçe sınırları içindeki beldelerde teşkilat kurma zorunluluğu kaldırılıyor. Siyasi partilerin ilçe teşkilatı; kongre, başkan, yönetim kurulu ve kurulmuş ise belde teşkilatından oluşacak.
HAZİNE YARDIMINDA BARAJ YÜZDE 3: Genel seçimlerde toplam geçerli oyların yüzde 7'sinden fazlasını alan partilere yapılan devlet yardımında baraj yüzde 3'e düşürülecek. Yardım, bir milyon TL'den az olamayacak.
PARTİ ÜYELİKLERİ: Siyasi partilere üyeliğe ilişkin kısıtlamalar kaldırılıyor. Suç işlemiş kişiler için yasaklar getiren Siyasi Partiler Kanunu'nun ilgili maddesindeki fıkra, bu kişilerin siyasi partilere üye olabilmesi için yürürlükten kaldırılacak. Suç işleyenler siyasi partilere üye olabilecek ancak seçilme yeterliliği olmayacağı için aday olamayacak.
OKULLARDA BAŞÖRTÜSÜ: Başörtülülerin eğitim ve öğretim almaları ile ilgili önündeki engeller kalkıyor. Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla kişinin eğitim ve öğretim hakkının kullanmasına, öğrencilerin toplu olarak oturduğu binalara veya bunların eklentilerine girilmesine veya orada kalınmasına engel olunmasına cezai yaptırım geliyor. Bu tür davranışta bulunanlara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
NEFRET SUÇUNA CEZA: Dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep farklılığından kaynaklanan nefret nedeniyle; bir kişinin, kamuya arz edilmiş olan bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya kiraya verilmesini, bir kişinin kamuya arz edilmiş belli bir hizmetten yararlanmasını, işe alınmasını, ekonomik etkinlikte bulunmasını engelleyen kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.
KURBAN DERİLERİ: Fitre, zekât, kurban derisi ve bağırsak yardımlarının sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının geliri sayılmasına ilişkin düzenleme yürürlükten kaldırılıyor.
GÖSTERİ YÜRÜYÜŞ GÜZERGÂHI: Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının kullanılacağı yer ve güzergâhın belirlenmesinde siyasi partiler, meslek örgütleri ve sendikaların görüşü alınacak. Yer mülki amir tarafından belirlenecek.
İNTERNETTEN YAYIMLANACAK: Belirlenen yürüyüşün yer ve güzergâhı, yerel gazeteler ile valilik ve kaymakamlık internet sitelerinden ilan edilerek halka duyurulacak. Birden fazla toplantı ve gösteri yürüyüşü yer ve güzergâhının belirlendiği il ve ilçelerde düzenleme kurulu, kamu düzenini ve genel asayişi bozmayacak, vatandaşların günlük yaşamını zorlaştırmayacak şekilde belirlenen yer ve güzergâhlardan birini tercih edebilecek.
HÜKÜMET KOMİSERİ: Kanuna uygun olarak başlayan toplantı veya gösteri yürüyüşünün, kanuna aykırı hale dönüşmesi durumunda, Düzenleme Kurulu, eylemi sona erdiğini topluluğa ilan edecek ve kolluk amirine bildirecek. Kurulun bu görevi yerine getirmemesi halinde, durum yetkili kolluk amirince, mülki amire bildirilecek ve yapılacak toplantıyla sona erdirilip erdirilmeyeceğine karar verilecek. Mülki amir, yazılı veya sözlü emirle güvenlik amirlerini olay yerine gönderecek.
KAMU FAALİYETİNİ ENGELLEMEK: Cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir kamu faaliyetinin yürütülmesine engelleyenlere 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. YER İSİMLERİ: Bugüne kadar, Türkçe olmayan pek çok köyün adının değiştirilmesine imkân tanıyan kanunun ilgili maddesi yürürlükten kaldırılıyor.
Yaşam tarzına müdahaleye hapis
Dini inancın gereğinin yerine getirilmesinin veya dini ibadet, ayinlerin bireysel ve toplu olarak yapılmasının cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla engellenmesi suç kapsamına alınıyor. Bu suçu işleyenler 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Yine cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir kimsenin inanç, düşünce veya kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tarzına müdahale eden ve değiştirmeye zorlayan kişiye de aynı ceza verilecek.
Q, W, X özgürlüğü
Şapka İktisası Hakkında Kanun ile Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun'un koyduğu yasaklara aykırı hareket etmek de suç olmaktan çıkarılıyor. Böylelikle şapka takmayanlara ve q, w, x harflerini kullananlara ceza verilmeyecek.
Çekime sınırlama
Açık
yerlerdeki toplantılar ile yürüyüşler güneş batmadan önce dağılacak şekilde, kapalı yerlerdeki toplantılar ise saat 24.00'e kadar yapılabilecek. Toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde, katılımcıların ve konuşmacıların ses ve görüntüleri kolluk tarafından kaydedilebilecek. Kayıtlar şüphelilerin ve suç delillerinin tespiti dışında başka bir amaçla kullanılamayacak.
