Seçim süreçlerinin en heyecanlı anı hiç kuşkusuz milletvekili listelerinin açıklandığı andı. Elbette seçimin kaderini listeler belirlemiyor ama önemli etkisi olduğu da bir gerçek. Bu yüzden iddialı partiler listelerini parti geleneğinden ve toplumla bağı olan siyasi aktörlerden oluşturmaya çalışıyor. Doğal olan da bu... 1 Kasım seçimleri için dün son gündü ve siyaset kulislerinde heyecan doruktaydı.
Asıl ilgi odağı AK Parti listesi: Bu heyecanın en çok yaşandığı parti AK Parti'ydi. Ancak en ketum parti de yine AK Parti'ydi. CHP ve MHP'den daha önceden isimler sızmaya başlamasına rağmen AK Parti son saatlere kadar ketumiyetini kordu. Aslında 1 Kasım seçimleri ve Türkiye'nin kaderi açısından da AK Parti'nin izleyeceği siyaset ve listeleri mercek altındaydı. Bunda kuşkusuz tek başına iktidara en yakın parti olmasının etkisi büyüktü. Tam da bu misyon nedeniyle AK Parti'den 7 Haziran listesiyle kıyaslanmayacak çok farklı bir liste bekleniyordu.
Üç dönemlikler, Tuğrul Türkeş gibi MHP'yi kapsama alanına alan sürpriz adaylar, Kürt kimlikli siyasi aktörler ve parti yönetimini şekillendiren "kurucu değerleri" temsil eden yeni isimler bu beklentiyi yükseltiyordu.
Dün saat 17.00'ye yakın saatlerde AK Parti listeleri açıklandığında içinde sürpriz isimlerin de olduğu çok farklı bir liste çıktı. Bu liste, 7 Haziran'ın aksine Türkiye sosyolojisini yansıtan güçlü bir listeydi. Özellikle üç dönemliklerden 24 kişinin aday olması ilginçti. Cemil Çiçek, Ömer Çelik, Ali Babacan, Binali Yıldırım ve Faruk Çelik başı çeken isimlerdi. Daha ilginci ise Mehdi Eker'in İstanbul'dan, Galip Ensarioğlu'nun Diyarbakır'dan, Recep Akdağ'ın Erzurum'dan, Beşir Atalay'ın ise Van'dan aday olmasıydı.
Bu liste AK Parti'nin kurucu değerleri ve üzerinde yükseldiği sosyolojiyi dikkate alan, kendisini değiştirebilen dinamik bir parti olduğunu gösteriyor.
CHP pozisyonunu korudu: Ana muhalefet partisi CHP'nin 7 Haziran listesini büyük oranda koruyacağı biliniyordu. Ancak yine de şaşırtıcı birkaç değişim oldu. En dikkat çekici olanı ise büyük beklentilerle CHP'ye alınan Büyükelçi Murat Özçelik'in siyasi hayatının birkaç ay sürmesiydi. Peki, bu neden bu kadar hızlı olmuştu? CHP kulislerine göre Özçelik, Kılıçdaroğlu'nun önünde partinin Kahramanmaraş Milletvekili Durdu Özpolat'la yumruk yumruğa kavga etmişti.
CHP'den istifa eden İhsan Özkes ve listeye konmayan Murat Özçelik'in yerine de Seyhan Erdoğdu ve Yakup Akkaya geldi. CHP'de sürpriz denecek tek adım ise "riskli" görüldüğü için öğretim üyesi Koray Çalışkan'ın listelere girememesiydi.
MHP tabanı şokta: 7 Haziran sonrası izlediği siyasetle herkesi şaşırtan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 1 Kasım'a giderken de başta MHP tabanı olmak üzere herkesi şoke etti, deneyimli siyasetçi Meral Akşener'i liste dışı bıraktı. Aslında bunun ipuçlarını meclis başkanlığı seçim sürecinde vermişti. Şimdi, siyaset kulislerinde, Sinan Ogan ve Meral Akşener'in tasfiyesinden sonra MHP'nin "baraj problemi" yaşayıp yaşamayacağını konuşuluyor.
Şiddetin gölgesinde siyaset: Kandil'le Türkiyelileşme arasına sıkışan HDP'nin listeleri büyük oranda aynı kalsa bile 1 Kasım performansı merak ediliyor. Siyaset yapma fırsatının yakalandığı bir dönemde, PKK'nın bölgeyi şiddet sarmalına çevirmesi ister istemez siyaset alanını daralttı. HDP listesindeki en ilginç değişim Levent Tüzel'in gidip, yerine Celal Doğan'ın İstanbul 2. Bölge'den aday olmasıydı.