Ülkemizin bayrak taşıyan milli havayolu THY ile Seattle'daki Boeing fabrikasına, uçak almaya gittik. Yeni nesil dev modellerden filoya katılan 777-300ER uçağıyla fabrika pistinden havalandık ve bu dev kuşu yeni yuvasına getirdik. Fabrika merkez binasında imzalanan anlaşma; Boeing'in küresel listesine giren THY'nin yerli uçağı koltuk şirketi ile Galley'i de kapsıyor. Bundan böyle Boeing satın alan müşterilere THY'nin koltuk şirketinin ürünleri de teklif edilecek. Mart ayına dek bu anlaşmanın içeriği doldurulacak ve iki ülke arasındaki işbirliği, başka bir düzleme taşınmış olacak. THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı'ya yerli uçağımız TRJet'ten uçak alıp alamayacaklarını sordum; ''Türkiye'deki havacılık sanayisinin gelişmesi için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Bunu Boeing'le masaya oturduğumuzda da yaptık. Yönetim kurulumuzun önüne geldiğinde ihtiyacımıza cevap veren uçaklar olduğunu görürsek bunun içerisinde oluruz ve olmak isteriz. Bu uçakların her zaman alıcısı ve işleticisi olarak değil zaman zaman Galley ve koltuk şirketimizle başka boyutunda da olabiliriz. Projenin başka taraflarında olmaya talip olursak bu da sizi şaşırtmasın.'' THY'nin 3. Havalimanı'na taşınma süreci diğer merak ettiğim konuydu; neticede taşınmanın aktivasyon maliyeti söz konusu. Hem insan hem finans hem de zaman maliyeti… Aycı'yı dinleyelim;
YENİ HUB'LAR BAKIYOR
"Bu işin tabii ki bir geçiş süreci var. Çok uzamayacak. Bu konuda danışmanlık da alıyoruz. Hub değiştirme konusunda arkadaşlarımız uluslararası tecrübelerden yararlanıyorlar. Önce bu operasyonu yönetmek gerekiyor sonrasında da bunun maliyet ve operasyon boyutu var. Dünyadaki örneklere bakarak önemli tecrübeleri de bize aktarıyorlar. Biz hazır olmadan ve başkaları taşınmadan havalimanının açılması ve yürümesi mümkün değil. Bu konuda planlarımızı yapıyoruz. Konsorsiyumla da nerenin tahsis olacağı, ne kadar alana ihtiyacımız olduğu, ne zaman yer teslimi yapılacağı, inşaatın ne zaman biteceği konusunda planlamalar yapılıyor. Şu anda nerede ne kadar metrekareye ihtiyacımız olduğunu biliyoruz. Yeni havalimanına son sürat hazırlanıyoruz. Bu filonun yayılması, 2. hub ile taçlandırılması hatta üçüncü bir yerin bile -Antalya, İzmir gibi olabilir- önemli ölçüde değerlendirilmesi gerekiyor. Türkiye'deki varyasyonları değerlendiriyoruz. Planlarımız dâhilinde."
EŞİTLER ARASINDA BİRİNCİYİZ
Aycı, THY için yeni havalimanında ayrı bir terminal olup olmayacağı konusunda ise şunları söylüyor: "Eşitler arasında birinci olacağız. Diğer tüm havayolları gibi biz de orada bulunacağız. İlk açılış tek terminalle yapılacak. 90 milyonluk tek terminal açılışında en fazla yeri alan biz olacağız. Bu nedenle 'Eşitler arası birinci' diyorum. İkinci faza geçildiğinde, 120-150 milyon kapasitelere çıkıldığında herkesin beklentisi o dur ki ilk terminal bize bırakılacak. Orayı tamamen işletir hale geleceğiz. Artık yeni evimiz 3. Havalimanı ve oraya geçişi heyecanla bekliyoruz."
BOEING İLE İŞBİRLİĞİ
Uçak alım gezisinde yaşanan sürpriz gelişme, THY'nin sadece müşteri değil aynı zamanda çözüm ortağı olarak Boeing ile imzaladığı anlaşma oldu. Anlaşmayı, THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı İlker Aycı ile Boeing Ticari Uçaklar Başkanı ve CEO'su Ray Conner imzaladı. Bu sayede havacılık ve uzay alanındaki teknolojik kabiliyetimiz arttırılacak ve Boeing yatırımlarının Türkiye yatırımları genişletilecek. Aycı; büyümek için THY'nin böylesi anlaşmalara zaten ihtiyaç duyduğunu söylüyor. Cannor'un dikkat çektiği nokta ise, karşılıklı güçlü yönlerin öncelikle ilişkilendirilmesi oldu. Boeing Türkiye Genel Müdür Ayşem Sargın Işıl da Boeing ile uzun geçmişe vurgu yaptı ve "Türk tedarikçilerin sayısı ve iş hacminin artacağını, insan kaynağı eğitimine önem vereceklerini" söyledi.
FRANKFURT'U GEÇTİ
Filonun yeni üyesi 777 için üretilen simülasyon merkezinde İlker Aycı ile satın aldığımız uçağın teknik kapasitelerini değerlendirdik, sanal uçuş yaptık. Aycı; Atatürk Havalimanı'nda çok küçük bir kapasite kaldığını söylüyor ve Frankfurt'u geçerek Londra ile Paris'in ardından 3'ncü en büyük sıraya yerleştiğimizi belirtiyor. Yeni havalimanına dek uçak konma sayısını arttırmadan ama kapasite ve verimlilik artışıyla daha fazla yolcu taşıyacaklarını söylüyor.
KURDELEYİ KESTİK 777'YE BİNDİK VE ÜLKEYE DÖNDÜK
Boeing tesislerinde düzenlenen törende kurdele kesildi ve yaklaşık 400 milyon dolarlık süper jet ile 12 saatte Yeşilköy'e vardık. Uçakta sorularımızı cevaplandıran İlker Aycı; Boeing ile 40 yılı aşkın çalıştıklarını söyledi. Aycı, ortaklıklarını başka bir boyuta taşımak istediklerini belirterek, Boeing'in belli offsetlerle Türkiye'den her yıl 120 milyon dolarlık alımının söz konusu olduğunu ve yeni anlaşmada eğitim, ortak Ar-Ge merkezi gibi konuların kapsandığını belirtti.