İslam âleminin üzüntü veren hali, Müslümanların dağınık görüntüsü sık sık kendimizle hesaplaşmamızı zaruri kılıyor.
Tasavvuf erbabının da yola çıkarken unutmaması gereken kitaplarında sık sık hatırlattıkları bazı ayetleri manevi karnemizi oluşturmada ölçü yapabiliriz. Halkımızı davet ettiğimiz, Anadolu'nun temiz imanı şu ilkelere dayanır:
Yalnız Allah'a kulluk ederler:
De ki, "Ben dinimi O'na halis kılarak yalnız Allah'a kulluk ederim." (Zümer, 14)
Allah'ın rahmetinden ümit kesmezler: Rahmetim her şeyi kuşatmıştır.
(A'raf, 156)
Salih amel işlerler: Onun için her kim Rabbine kavuşmayı arzu ederse, salih amel işlesin ve Rabbinin ibadetinde O'na hiçbir şeyi ortak koşmasın.
(Kahf, 110)
Rahmetten ümit kesmezler:
De ki, ey günah işlemekle haddi aşarak nefislerine karşı cinayet işlemiş kullarım.
Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin.
(Zümer, 53)
Sadece Allah'tan korkarlar:
Şu halde eğer iman etmiş kimseler iseniz, onlardan korkmayın. Benden korkun.
(Ali İmran, 175)
Barınakları cennettir:
Rabbinin makamına varmaktan korkan ve nefsini kötü arzularından uzaklaştırana gelince şüphesiz onların barınağı cennettir. (Naziat, 40-41)
Allah'tan utanıp korkarlar:
Yalnızca benden korkun (Bakara, 40)
Çıkış yolunu Allah'ta bulurlar:
Kim Allah'tan korkarsa ona bir çıkış yolu gösterir. (Talak,2-3)
Allah'tan ilim isterler:
Allah'tan korkunuz. Allah size öğretir.
(Bakara, 282)
İyiyi kötüden ayırırlar:
Allah'tan korkarsanız, o size iyi ve kötüyü ayırt edecek bir anlayış verir.
(Enfal, 29)
Alim olanları tam bir haşyet duyar: Allah'tan ancak alimler korkar.
(Fatır, 28)
Sadıklarla beraber olurlar:
Ey iman edenler. Allah'tan korkun ve doğrularla beraber olun. (Tevbe, 119)
Şerefi Allah'ta ararlar: Allah kimi horlarsa artık ona ikram edecek yoktur. (Hacc, 18)
Topluca tevbe ederler: Ey müminler! Hep birden Allah'a tevbe edin. (Nur, 31)
Allah'tan mağfiret dilerler:
Ey kavmim Rabbinizden mağfiret dileyin.
(Hud, 52)
Allah'tan bir nur edinirler:
O size ışığında yürüyeceğiniz bir nur lütfeder. (Hadid, 28)
Rabbin ismini anarlar (Manevi halvet): Hem Rabbinin ismini an, kendini her şeyden çekerek Rabbine yönel (Müzemmil, 8) Rabbin gayrisinden halvet ol!
Vesveseden Allah'a sığınırlardı:
Eğer şeytanın fitlemesi seni dürterse hemen Allah'a sığın. Çünkü O işitendir, bilendir. Takvaya erenler var ya, onlara şeytan tarafından bir vesvese dokunduğunda hatırlayıp hemen gerçeği görürler. (A'raf, 200, 201)
Sürekli danışırlar, tek karar vermezler: İşleri de aralarında danışma iledir (Şura, 38) O Rahmandır.
Bunu bir bilene sor. (Furkan, 50)
Onlar Allah'tan razıdır, Allah da onlardan: Allah onlardan razı oldu ve onlar da Allah'tan razı oldular. (Beyyine, 8)
Allah onları sevdi: Allah onları sevdi, onlar da Allah'ı sevdiler.
(Maide, 54)
Allah onları anar: O halde beni zikredin. Ben de sizi anayım.
(Bakara, 152)
Sabrederler: Allah sabredenleri sever. (Ali İmran, 146)
Allah'ı sevmede iyilik yolunu seçerler: Allah iyilik edenleri sever (Maide, 93)
Temizlenmeyi severler: Allah tevbe edenleri ve temizlenenleri sever.
(Bakara, 222)
Şükür etmeyi severler: O (Nuh) doğrusu çok şükredici bir kuldu.
(İsra, 3)
Allah'a tevekkül ederler:
Allah tevekkül edenleri sever (Ali İmran, 159)
Namazla arınırlar: Doğrusu günahtan temizlenen ve Rabbinin ismini anıp da namaz kılan felak bulur.
(A'la Suresi, 14-15)
Nefsinin hevasını engeller:
Her kim de Rabbinin makamından korkmuş ve nefsini boş heveslerden men etmiş ise muhakkak onun varacağı yer cennettir. (Naziat, 40-41)
İyiliği emr, kötülüğü sakındırırlar:
Ey oğul! Namazı dosdoğru kıl. İyilikle emret, münkerden sakındır.
Sana isabet eden şeylere sabret.
(Lokman, 17)
Allah'a koşarlar: O halde Allah'a koşun -firar edin- (Zariyat, 50)
Allah için bağışta bulunur, yedirir, içirirler: Size ancak Allah rızası için yemek yediriyoruz. (Dehr, 9)
Kalpleri mühürlü değildir:
Onların kalplerine mühür vuruldu. Bu yüzden onlar anlamazlar. (Tevbe, 87)
Fesadı, fitneyi sevmezler:
Allah fesadı sevmez. (Bakara, 205)
Böbürlenmezler: Allah kendini beğenip böbürlenen kimseleri sevmez.
(Hadid, 23)
Zalim değillerdir: Allah zalimleri sevmez. (Ali İmran, 57)
Örnekleri Hz. Peygamber'dir (s.a.v.): Andolsun ki, gerçekten Allah'ı, ahiret gününü umanlar ve Allah'ı çokça zikredenler için size Allah'ın Resulünde güzel bir örnek vardır.
(Ahzab, 21)
Allah'a ve Resulüne itaat ederler: Ey iman edenler! Allah'a itaat edin ve Resulüne de itaat edin.
(Nisa, 59) Anadolu İslamı'nın dayanaklarını sunarken verdiğim ayetler, elbette örnekleme anlamındadır. Ayetlere bakışta zihinsel faaliyetimize bir yordam olsun diyedir. Elbette ihmal ettiğimiz yüzlerce ayet vardır. Zira Kur'an-ı Kerim'in hepsi, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) bütün yaşantısı bu sahih İslami anlayışın temelini oluşturuyor.