Doğum kontrolü seçeneklerinden biri Spiral ya da RİA (rahim içi araç) diye bilinen yöntemdir. Herkeste aynı etkiye sahip olmasa da birçok kadında hem güvenli bir yöntem hem de etkili bir uygulamadır. Spiral uygulamasının ömrü de uzundur. Şekli "T" harfine benzemektedir. Cinsel ilişki sırasında gelen spermin yumurtalara ulaşması engellenmektedir. Spermin yumurtalara ulaşamaması ile doğum kontrolü sağlanır ve gebelik olmaz. Peki, Spiral nedir, çeşitleri nelerdir?
Spiral çeşitleri
Dünya üzerinde spiral çeşitli şekillerde bulunabilmektedir.
1. Hormon içerikli rahim içi bu araçlardan bir tanesinde takılan kişini vücuduna az miktarda progestin hormonu verir. Bu hormon bilinen doğum kontrol haplarının birçoğunda da kullanılmaktadır. Bu hormon sayesinde ağır geçen menstrüel kanamaların daha az geçmesi beklenir. Yani menstrüel dönemi yoğun kanamalı geçen kadınlar için doğru bir doğum kontrol yöntemi tercihi olabilir.
2. Bir diğer spiral ise bakır rahim içi "T" aracıdır. Bu araç herhangi bir hormon içeriğine sahip değildir. Bakır olarak tasarlanan bu araç hamileliğin engellenmesi amacıyla bağışıklık sisteminde uyarı oluşturmaktadır. Bu doğum kontrol aracı takılan kişide ilk zamanlarda adet yani mens döneminin biraz daha yoğun yaşanmasına neden olabilir. Hormonsuz bu rahim içi aracın kullanım ve doğum kontrol yöntemi olarak ömrü daha uzundur.
Kadın Doğum uzmanınız rahim içi araçlardan hangisini tercih ederse etsin doğru şekilde yerleştirirse gebeliği önleme oranı %99 civarındadır. Bu da demek oluyor ki kullandığınız rahim içi araçla dahi cinsel ilişkide %1 gebelik olma ihtimali söz konusudur.
Doğum kontrolünde spiral kullanımını avantajları nelerdir?
Doğum kontrol yöntemi olarak uzun ömürlü olmaları bir avantajdır. Genel olarak sorunsuz araçlardır ve cinsel ilişki sırasında çiftlerin kafalarının rahat olmasına katkı sağlar. Bebeğini beslerken emziren annelerin bile kullanması için uygundur. Maliyeti çok yüksek olmamakla birlikte bir kez bedel ödenmesi de önemli rahatlatıcı bir unsurdur. Bunların yanında, doğum kontrol yöntemini bırakıp hamile kalmak isteyenler içinde çıkarılması ile girilen ilişkiden sonra hamile kalınabilmesine olanak sağlar.
Spiral kullanımının olumsuz etkileri var mıdır?
Spiral kullanımı, bazı kadınlarda olumsuz etkiler oluşturabilir. Çok görülmemekle birlikte enfeksiyona neden olabilir, rahim içi araç vücuda yerleştirildiği için normal şartlarda olandan daha fazla pelvik hastalık yaşama ihtimali söz konusu olabilir. Cinsel ilişki ile bulaşan hastalıklara karşı bir önlem değildir. Dış gebelik yaşama ihtimali oluşturabilir ve hormonsuz bakır rahim içi araç kullana kadınlarda ilk dönemlerde normal adet sürecine göre daha fazla oranda kanama yaşanmasıyla birlikte anemi problemi de yaşatabilir.
Kimlerin spiral kullanması uygun değildir?
Hamile kadınlar, doğum yapmış ve pelvik enfeksiyon geçirmiş kadınlar, bu bölgeyle alakalı kanser rahatsızlığı yaşayanlar, yüksek enfeksiyon riski olan kadınlar ve vajina kanaması yaşayıp nedeni tespit edilemeyen kişiler spiral kullanmamalıdır.
Spiral nasıl takılır?
Spiral takma işlemi jinekolojik muayene rahat olabilen bir hasta için sadece bir kaç dakikasını alan kolay bir süreçtir. Kadın doğum doktorunuzun jinekolojik muayenesi neticesinde rahim içi aracın takılmasına engel olacak bir enfeksiyon durumu ya da farklı bir durumun olmadığı tespit edilir. Ağrı eşiği düşük olan kadınlar için lokal anestezi uygulanır. Bazen vajinismus rahatsızlığı olan veya muayene korkusu olan hastalarda sedasyon şeklinde anestezi uygulanabilir. Rahim içi aracın içeriye yerleştirilmesini sağlamak amacıyla bir spekulum takılır. Vajinal boşluk antiseptik solüsyonla temizlenir. Spekulumun açtığı aralıktan rahim içerisine uygun elemanlar aracılığıyla rahim ağzı dediğimiz serviks tutularak sabitlenir ve spiral rahim içine yerleştirilir. Sonrası ultrason ile yerleşimi kontrol edilerek işleme son verilir.
Spiral takıldıktan sonra neler yaşayabilirsiniz?
RİA takıldıktan hemen sonra ağrı ya da kramp yaşama ihtimali olabilir. Ancak bu herkesin yaşayacağı anlamına gelmez. Ağrı genelde adet ağrısına benzetilir. Bu dönemde ağrı kesici kullanılabilir. Yine müdahaleden hemen sonra baş dönmesi şikâyeti yaşayanlar da olabilir. Spiral takılmasından sonra bir hafta ile üç ay arası devam edebilen adet dışı lekelenmeler görülebilir.
Spiral kayması takılma işleminden sonraki iki hafta en yüksektir. Bu nedenle ilk haftalar ağır kaldırılmamalı, daha dikkatli davranılmalıdır. Spiral takıldıktan sonra geçmeyen şiddetli kasık ağrısı, yoğun kokulu akıntı, lekelenme dışında yoğun kanama gibi durumlarda doktorunuza başvurmanız gerekir.
