Anne-babaların yazın en çok şikayetçi olduğu konulardan biridir çocuklarındaki iştah kapanması ve kilo kaybı. Çünkü bu aylarda çocuklar sokakta, parkta ve bahçede koşup oynamaktan yemek yemeye fırsat bulamazlar. Bulsalar da öğünlerini annelerinden gizli gizli abur cuburla geçirmeyi tercih ederler. Nihayetinde de eve gelip sofraya oturduklarında pek bir şey yiyemezler. İşte bu yüzden çocuklar yaz aylarında kilo verebilirler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hayri Gözlükgiller; yazın çocuklarda görülen iştahsızlık sorunuyla başa çıkma yollarını anlattı. Ayrıca faydalı ve iştah açıcı besinlerle dolu menü önerileri verdi.
Nedenleri
Yaz aylarında sıcakların artmasıyla ve bu aylarda daha fazla efor harcamaları nedeniyle çocuklar fazla sıvı alırlar. Aynı zamanda suyu yemek öncesinde veya olur olmadık zamanlarda içerler. Bu durum küçük olan mide kapasitesini etkileyerek çocukların iştahlarını kapatır. Dış ortamda daha çok vakit geçiren çocuklar normalden daha sık ve az yerler. Böylece yemek zamanında masada hiçbir şey yiyemezler. Çünkü aralarda mi deyi dolduracak veya doluluk hissi verecek şeyler yemişlerdir. Bütün bu saydığımız durumlar veya başka faktörler birçok çocuğu etkileyebilir. Bazen de iştahsızlık davranışları göstererek ilgiyi üzerlerinde tutmak isteyebilirler. Ayrıca çocuklar yaza ve tatil atmosferine girdiklerinde yemek yemelerinde de bir tatil hareketi gösterirler. Bu durumda ailenin ve özellikle de annenin baskısıyla çocuğun iştahsızlığı artabilir. Çocuklar bu dönemde deniz, kum ve oyun gibi aktivitelerin içine girerler. Yemek yemek; onların durması ve oturması anlamına gelir. Oysa çocuklar durmak ve engellenmek istemezler. Bunların yanı sıra çocuklar yazın yüzerek ve koşturarak yediklerini hızla yakarlar. Özellikle küçük bebekler yaz sıcaklarından daha çabuk etkilenirler.
İştahsızlığı önlemek için…
Çocuklar her dönemde aynı büyüme hızını göstermezler. Yeme isteği büyüme hızına ve kişisel durumuna göre belli dönemlerde değişebilir. Özellikle 15-18. aylar iştahın en düşük seviyede olduğu dönemlerdir. Yemek seçme ve psikolojik nedenlerle yemeği reddetme gibi davranışlarla sıklıkla karşılaşılır. Anne-babanın yedirmek için ısrarı, ödüllendirme veya yemediğinde ceza vermesi, çocuğun yeme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkiler. Bazen de anne-babalar alınan gıdaları yetersiz olarak değerlendirir ve çocuğun yediklerini başka çocuklarla kıyaslarlar. İştahsızlığı önlemek için anne babanın, çocuğa yemek yerken çok fazla uyarı yapmaması ve ısrarda bulunmaması gerekir. Çocukla aynı sofrada otururken aynı yemeği yemek, onu yemeye daha çok teşvik eder. Tabağına konulan besinin miktarı çok önemlidir. Çocuğun yiyebileceği kadar besin konulmalıdır ve çocuk yemeğini bitirme hazzı yaşamalıdır.
Nasıl beslenmeli?
Yaz aylarında bebeklerin ve çocukların 4-5 porsiyon tahıl, 4-5 porsiyon sebze-meyve, 3 porsiyon süt ve süt ürünleri, 2 porsiyon et, tavuk ve balık grubundan tüketmeleri gerekir. Ayrıca bebekler için hazırlanan besinlere daha fazla özen gösterilmelidir. Hazırlanan besinlerin buzdolabında saklanması ve beklemiş besinlerin kesinlikle kullanılmaması gerekir. Et ve süt grubu ürünlerinin bozulma riski daha fazladır. Bu konuda anne babalar çok dikkatli ve özenli olmalıdır. Dışarıda açık olarak satılan besinler hijyenik bir şekilde hazırlanmadıkları ve doğru muhafaza edilmediklerinden çocuklar için güvenli değildir. Çocukların hazır yiyecekleri çok fazla tüketmemesinde fayda vardır.
Yazın daha fazla hijyen!
Bebeğiniz için kapalı olarak satılan hazır kaşık ve kavanoz mamaları tercih edebilirsiniz. Bu ürünler besleyici, güvenli ve pratiktir. Su, birçok mikroorganizmanın taşıyıcısı olabilir. Bebeğiniz için kapalı, içme suyu kullanmalısınız. Ayrıca bebeğinizin çiğ olarak tükettiği sebze ve meyveleri iyi suyla yıkamalısınız. Bebeğinizin beslenmesinde kullandığınız biberon, suluk, tabak gibi malzemelerden uygun olanları kaynatmalı, diğerlerini ise beslenme sonrasında iyice yıkamalısınız. Yiyecekler çocukların kolay yiyebileceği türden hazırlanmalıdır. Çocuk yemek konusunda zorlanmamalıdır. Reddedilen besin bir süre sonra tekrar denenmelidir. Grup halinde, yaşıtlarıyla yemek yemesi çocuğun olumlu yeme davranışlarını geliştirir.
Hazırlayan: Başak Doğru
