Bebeğin öfkeyle sallanması sonucunda oluşan "Sarsılmış Bebek Sendromu"nun sonuçları da vahim olabiliyor. Araştırmalar, bu tür sarsılmaların bebeklerde hayati tehlike yaratabildiğini ortaya koymuş durumda. Psikolog Didem Güven Güneysu; bir istismar şekli olan sarsılmış bebek sendromu hakkında aileleri uyarıyor; "Bebeğinize zarar vermeyin!"
Nasıl meydana gelir?
Sarsılmış bebek sendromu, bebek beyninin şiddetli hasar görmesidir. Bebeği veya küçük bir çocuğu çok güçlü şekilde sallama ve sarsma neticesinde meydana gelir. Şiddetli bir şekilde sallamakla oluştuğundan, ciddi beyin travmalarına yol açabilir. Sarsılmış bebek sendromu, bir çocuk istismar türüdür. 2 yaş altı çocuklarda daha sık görülür.
Nedenleri
Olumsuz çevre şartları, anne babanın kendi çocukluk döneminde olumsuz davranışlara maruz kalması, depresyon ya da diğer duygu durum bozuklukları, alkol ya da madde bağımlılığı ve aşırı stres; bebeğin travma niteliği taşıyabilecek deneyimler yaşamasına sebep olur. Dünyaya henüz adapte olmaya çalışan bebeğin, sağlıklı bir kişilik yapılanması geliştirmesine olanak vermez. Fiziksel istismar niteliği taşıyan travmatik olayların yaşamın henüz ilk yıllarında gerçekleşmesi, yalnızca fiziksel değil, tüm gelişim alanlarını kalıcı şekilde bozar.
Tanı nasıl konur?
Bir yetişkin tarafından kuvvetli şekilde sallanmış bebeğin, en kısa sürede uzman hekimler tarafından değerlendirilmeye ihtiyacı vardır. Tıbbi yardım, bebeği daha sonra gelişebilecek ciddi sağlık sorunlarından mümkün olduğunca koruyacaktır. Sarsılmış bebek sendromu, çocukluk çağı hastalıklarının birçoğunun semptomlarıyla uyumludur. Bu yüzden ilk başvuruda sarsılmış bebek sendromu tanısı koymak oldukça zordur. Tanı koymak için doktorlar, bebeğin kafasında şişme ve kanama gibi bir durum olup olmadığını kontrol eder. Ülkemizde, sarsılmış bebek sendromu üzerine bilimsel çalışma sayısı da oldukça azdır.
Sonuçları
Bir bebeğin birkaç saniye güçlü bir şekilde sarsılması bile geri döndürülemez sonuçlara yol açabilir. Sarsılmış bebek sendromu; kısmi veya tamamen görme kaybına, işitme kaybına, gelişim geriliğine, kas koordinasyonu problemlerine, öğrenme gecikmelerine ve zihinsel gerilik gibi komplikasyonlara yol açar. Ebeveynlerin öfkeyle sallamaları sonucunda oluşan bu durumun sonuçları vahimdir. Bebeklerin dörtte 1'inin öldüğü, hayatta kalanların ise büyük çoğunluğunun nörolojik problemli olarak hayatlarını devam ettirmek zorunda kaldıkları uzmanlar tarafından tespit edilmiştir.
Bebeğin iç dünyası
Bebekler ve küçük çocuklar hem fiziksel hem de duygusal anlamda oldukça savunmasızdırlar ve hasar görmeye yatkındırlar. Aynı zamanda dışarıdan gelecek türlü uyaranlara karşı da oldukça geçirgen ve hassastırlar. Bu anlamda, daha büyük çocukları fazlaca etkilemesi güç uyaranlar, bebekler için çoğu zaman baş etmesi güç durumlara dönüşebilir. Bebekler için rahatsız edici durumları yönetebilmek ise, ebeveynlerinin onları duygusal anlamda kapsayabilmeleriyle mümkün olur. Kaygı ve diğer olumsuz duygularla baş etmeyi öğrenmek de, yaşamın henüz ilk dönemlerinde işte bu sayede gelişir. Dış dünyaya adaptasyon sürecinde bebek; zihinsel, fiziksel ve duygusal gelişimi adına hem çevresel şartları hem de bakım verenlerini ilgilendiren belirli ihtiyaçlara sahiptir. Sağlıklı gelişimi destekleyen çevresel şartların yanında, ilgi ve bakım vermeye istekli, şefkatli bir ebeveyn de bebeğin sağlıklı gelişiminin şüphesiz birincil destekleyicisidir.
Ona zarar vermeyin!
Bebekler daima sakin ve şefkatli bir bakıma ihtiyaç duyarlar. Farklı sebeplerle bunu sağlamakta zorlanan anne-babaların, öncelikle kendilerini fark edebilmeleri gerekir. Kendilerini tükenmiş hissettikleri zamanlarda; bebeğin yanında kalmanın ona daha fazla zarar verebileceğini bilmelidirler. Sarsılmış bebek sendromu önlenebilir bir durumdur. Anne-babaların bebekleri olduğunda; bebeklerin ağlama nedenleri, bu ağlamaların giderilme yöntemleri ve sarsılmış bebek sendromu konusunda bilgilendirilmeleri gerekir.
"Bebekler daima sakin ve şefkatli bir bakıma ihtiyaç duyarlar. Bunu sağlamakta zorlanan anne babaların, kendilerini tükenmiş hissettikleri zamanlarda; bebeğin yanında kalmanın ona daha fazla zarar verebileceğini bilmelidirler."
Hazırlayan: Başak Doğru Yeterler
