SMS: AY yaz boşluk bırak mesajını yaz 4122'ye gönder
Üretimi olmayan ülkede gayrimenkul de para etmez
Belli bir zamandır dikkatimi çeken konuyu Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı AhmetKocabıyık dile getirdi: "Türkiyearsayayatırımladeğil,ancaksanayiiyatırımlarıyladahailerigider.Refahgayrimenkuldendeğil,sanayidengelir.Sanayideküreseloyuncuolmayıdüşünmekzorundayız.Aksitaktirdedünyanınbüyükoyuncularıbizigeliryutar." Bu görüşe aynen katılıyorum. Belki bu dönemde böyle sözleri duymak istememizin sebebi iki banka satışından gelen paranın gayrimenkul alanında değerlendirilmesi ve iş dünyasında yaygın biçimde emlak yatırımlarına yönelme yaşanması olabilir.
- Makineteçhizatyatırımı - Ancak ortaya çıkan bu görüntü gerçeği yansıtmıyor. Bir kere banka satanların buradan gelen parayı gayrimenkule yatırmaları sanayi yatırımından bir kaçış değil. Hizmet sektörüne girmek için yapılan bir yatırım. Bankacılık da bir hizmet sektörü, gayrimenkul de. Ayrıca gayrimenkule yatırım yapanların biri sıkı sanayici, son yılların en büyük sanayi atılımını yapan Zorlu Grubu. Daha önemlisi, Türkiye'de sıfırdan büyük sanayi tesisi yatırımı pek göze çarpmasa bile, makineteçhizat yatırımları hızla devam ediyor. Son yıllarda toplam yatırımların yüzde 80'ine yakını özel sektör, yüzde 20'sini kamu kesimi yapıyor. Özel sektör sabit sermaye yatırımları içinde bina ve konut inşaatlarının payı 2001 krizine kadar yüzde 50'nin üzerinde seyrederken kriz sonrası yüzde 40'ın altına gerilemiş. Buna karşılık makineteçhizatyatırımlarınınpayıyüzde60'ınüzerineçıkmış. Yani makineveteçhizatyatırımınıngayrisafiyurtiçihasılaiçindekipayıgerilememiş,büyümüş. Belki bu yatırımları göz önündekiler yapmamış, sıfırdan yatırımlar yerine daha çok yenileme, kapasite artırma şeklinde yapılmış, ama yapılmış.
- Yabancılarınetkisi - Türkiye'nin sanayiye bakış açısını galiba bir ölçüde yabancılar etkiledi. Yabancılar hem doğrudan yatırımlarda hem de borsada finans sektörünü tercih ediyor. Geçen yıl yabancıların işlemlerinin yüzde 70'i finansal sektör hisseleri üzerine gerçekleşmiş. Sanayi hisselerinde ancak yüzde 19'luk işlem yapmışlar. Yerlilerin de katılımıyla oluşan toplam borsa işlemlerinin yüzde 56'sı mali kuruluşlarda, yüzde 30'u imalat sanayinde gerçekleşti. Yerli de yabancı da olsa, asıl ilginin finans sektörüne olduğu dikkati çekiyor. Bunda yabancıların tercihi yanında kriz sonrası bankacılığın yeniden yapılanmasının ve tamamiyle kayıtlı bir sektör olmasının da payı olabilir.
- Sanayistratejisigereği - Eğer durum buysa Türkiye'nin ekonomide ve alt sektörlerinde nereye gitmek istediğini belirlemesi ve nasıl gideceğinin de bir yol haritasını çıkarması gerekiyor. Sanayi stratejisi belirlenirse ve yeniden yapılanmada belli bir yol alınırsa, sanayi yeniden moda olabilir borsada sanayi ile finansal sektör hisseleri arasındaki performans farkı da kapanabilir. Borsa performansı veya yabancıların ilgisi bir yana, sanayi stratejisi, üretim ile rekabet gücünün artırılması asıl Türkiye'nin kalkınması ve istihdam yaratması için zorunlu. Yoksa üretimverekabetgücüolmayanbirTürkiye'degayrimenkullerdeparaetmez. Ancak sanayi yatırımları için de, öncelikle sermaye gücü lazım. Belki hizmet sektörüne yatırım da, bu sermaye ihtiyacını karşılamak istemekten kaynaklanıyor olabilir.
- Sonuç - "Eylemolmadımı,vizyonbirrüyadır.Vizyonolmadaneylemisezamangeçirmektir.Eylemesahipbirvizyondünyayıdeğiştirebilir" Joel Barker
