İmar bonozedeleri perişan sorumlular ise keyif çatıyor
Devletin hazinesine güvenip, sözde aracılık faaliyeti yapan İmar Bankası üzerinden bono-tahvil alanlar perişan. Herkes, 'haklısınız' diyor, davaları kazanmalarına rağmen ödeme yapan kurum yok. Peki suçları devlete güvenmek mi? Yazılı ve görsel basında 'İmarBankasıtarafındandevlettahviliveHazinebonolarınaenyüksekfaiz' reklamları dönerken devletin denetim ve gözetim yetkisine sahip kişiler seyrediyordu. Görevleri bu konuda gözetim ve denetim yapmak olanlar çıkıp da "Ey vatandaş! Sakın bu ilanlara kanmayın, İmarbank'ın bono tahvil satma aracılık faaliyeti yoktur" demiyordu. İmarbank 2 Ekim 2002-3 Temmuz 2003 tarihleri arasında 1 milyar 538 milyon YTL tutarında karşılıksız tahvil ve bono satışı gerçekleştirdi. Bu bonoları alan vatandaş bence haklı. BubonolarıgidipHazine'denalamayacağınagöre,aracılıkizniolanbirbankayabonoiçinparasınıyatırırvekarşılığındamakbuzunualır.Onlardaöyleyapmışlar. Ne bilsin ki bankanın aracılık faaliyet yetkisi yok.
Gözetimgörevlilerineredeydi? MaliyeMüfettişiMuratAktaş,İmarBankası'ndayaptığıincelemedebakıyorkiİmarbankhiçbono-tahvilsatmamış! Oysa hergün izlediği televizyonlarda ve okuduğu gazetelerde boy boy satış reklamları var. Bu durum onu kuşkulandırıyor. Müfettiş MuratAkbaş, BDDK'ya yazı yazıyor diyor ki "İmar'da vergi incelemesi yapıyoruz. İmar Bankası bize diyor ki 'devlet tahvili ve Hazine bonosu alış ve satış işlemimiz yok'. Bu bize inandırıcı gelmiyor. Çünkü her akşam televizyonlarda ve gazetelerde ilan ve reklamları var. Bu konuyu bir de siz inceleyin." BDDK bunun üzerine Maliye Teftiş Kurulu'na 28.3.2003 tarihinde cevap veriyor. Gerekli incelemeyi siz 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'na göre yapın. Yani diyor ki "Sen bono tahvil satışını boş ver, bir tek vergi açısından incele." Sonunda İmarBankası'naelkonulduveTMSFbünyesinealındı.ElindeHazinebonosu,devlettahviliiçinyatırdıklarımakbuzilebankayakoşanbonozedelereödemeyapılmadı. Gerekçe, bankanın bono satmaya yetkisi yokmuş. İyi de vatandaş bunu nereden bilecek? Bu konuyu gözetlemek ve gereğini yapmakla görevli anlı şanlı bürokratlar o tarihte ne yapıyordu. Onlar görevini yapmadıkları için bu duruma düşen bonozedelerin günahı ne?
SPKveBDDKsorumlu Bunun ardından BDDKyetkililerişöylededi: "İmar Bankası'nın bankacılık faaliyetlerine ilişkin bono satışının izlenmesinin SPK'nın sorumluluğu altında olduğu, dolayısıyla bu konudaki sorumluluk SPK'nındır." Bu konuda idari yargıda bir çok dava açıldı ve hepsi bonozedeleri haklı buldu. Danıştay daireleri, DanıştayİdariDavaDaireleriGenelKuruluveidaremahkemelerininkararlarındaSPKveBDDK'nın'ağırhizmetkusurubulunduğu cihetle bonozedeleri haklı bulan yargı kararları da kesinleşti. DevletDenetlemeKurulu (DDK) yaptığı inceleme ve soruşturmada "SermayepiyasasımevzuatınıilgilendirenişlemlerdeSPKtarafındandenetlenmesigerektiğineişaretederek"örnekolarakbenzerlikarzeden Banca Di Roma ve Habipbank'ın SPKtarafındanincelenmesini örnek gösteriyor ve SPK'daki bazı yetkililerin görev kusuruna dikkat çekiliyor.
SPKgöreviniyapmadı BaşbakanlıkTeftişKurulumüfettişiAbdullahÇiftçide, 2499 sayılı SPK 22/g maddesinin, 3794 sayılı kanunla değiştirilmeden önceki hali 'Sermaye piyasasını ilgilendiren her türlü yayın, duyuru ve reklamları izlemek...' şeklinde iken, 29.4.1992 tarihinde 3794 s.kanunla yapılan değişiklikle bu ibarenin 'SermayePiyasasınıilgilendirenhertürlüiletişimaraçlarıileyapılanyayın,duruyuvereklamlarıizlemek...' şeklinde değiştirilmiştir. Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın bu raporu üzerine dönemin SPK Başkan Yardımcısı HülyaKemahlı, Piyasa gözetim ve düzenleme daire başkanı CemalKüçüksözen, Aracılık Faaliyetleri Daire Başkanı AliTayfunAcar ve Başkan Yardımcısı İbrahimKubilayTimuçin'in sorumlulukları olduğu iddiasıyla Ankara Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusu yapıldı. Bunun üzerine açılan cezadavasıdevamediyor.
Faturakimeçıkacak? YargıveDDKraporu,"bonozedeninsuçuyok,sorumlu,gözetimvedenetimgöreviyapanBDDKveSPK"diyor. Ancak bonozedelere ödeme de bir türlü yapılamıyor. Bu bonozedelere sonunda ödeme yapılacak. Ancak faturası vatandaşa mı çıkacak, yoksa kamu tarafından ödemeyapılmasıdurumundaidaretarafındanrücumuedilecek? Daha da önemlisi sorumlu kişilerin belirlenmesi için yargı kararı mı beklenecek?