Devlet Bakanı ve Başmüzakereci AliBabacan, Dolmabahçe Sarayı'ndaki Başbakanlık Çalışma Ofisi'nde 'özelbirtoplantı' yapıyor. Yanına, Hazine Müsteşarı İbrahimÇanakçı'yı da almış. Çanakçı, küresel dalgalanmanın ekonomiye etkisini anlatıyor. Söz cari açığa, dolayısıyla petrol fiyatlarına geliyor. Bakan Babacan, "Hazineilebirliktehazırlıkyaptık.Petrolfiyatlarının80,100,150dolarolmaolasılığınagöresenaryolaroluşturduk" diyor. Detay vermiyor. Çok değil, aradan 17 gün geçiyor. İsrail, Lübnan'ı vuruyor. Petrol fiyatları 80dolara yaklaşıyor. Kafalar allak bullak oluyor. Ekfaturabelli Türkiye'nin ham petrol ithalatçısı artık kamu değil. Türkiye'nin ham petrol ithalatçısı olan tek rafinerisi Tüpraş; Koç Holding'e ait. Tüpraş'ın 2006yılı programı belli. Tüpraş, 60dolardan23.5milyonton ham petrol ithal ediyor. Yılbaşında ham petrol faturası 10milyardolar olarak belirlenmiş. Onun üzerine gelen her fiyat, petrol faturasına ek yük olarak biniyor. Şu ana kadarki ek yük tahmini 2ile2.5milyardolar arasındaydı. Ancak diyelim ki, petrol fiyatları 80 ve 100 doları buldu; fatura ne olur? Hesap ortada. Türkiye, yılda 180milyonvaril petrol tüketiyor. Eğer petrol 80dolar olursa petrolfaturası14milyardolar olur, ekyükise4milyardolar demektir. Petrol 100dolar olursa petrol faturası 18milyardolar, ekfatura ise 8milyardolar olur. Peki, bu yük nasıl bir sonuç doğurur? Açıkçası, Uluslararası Enerji Ajansı'nın hesaplamasına göre, petroldeki her10dolarlıkartış,büyümeyi1puanengelliyor . Ve petrolde 10 dolarlık artış ekonomiye 2 milyar dolarlık 'ekyük' getiriyor. Bu ek yükün adı ekonomide 'inceayar' demek.
Ortakpolitikayok Kim ne derse desin, bu şartlar altında Türkiye'nin 'ulusalpetrol' politikasına ihtiyacı var. Politikayı hükümetin belirlemesi şart. Çünkü petrol piyasasında denetim ve pazar şartları değişti. Kamu, devre dışı kaldı. Sadece KDV ve ÖTV alıyor, en büyük vergi gelirini buradan sağlıyor. O yüzden politikayı belirleyen hükümetin bir an önce konunun taraflarını bir araya getirmesi gerekiyor. Açıkçası, Tüpraş özelleştirmesi sonrası Tüpraş yönetimi ile hükümet arasında gerçekleştirilmiş bir toplantı yok. Yanlış olan bu... Üstelik petrol piyasasında 'Rafinericiler, dağıtım şirketleri ve halka ulaştıran akaryakıt bayileri' olmak üzere üç önemli ayak var. Pazarda ağırlığın üçte ikisi rafineri olarak Tüpraş'ta, üçte biri ise dağıtım şirketlerinde. Dağıtım şirketleri 3.5milyontonLPG,7milyontonmotorin,fueloilvs. ithal ediyor. 3milyontonbenzin ile 5milyontonmotorin ise Tüpraş'tan alınıyor. İranniyeönemli? Peki, Tüpraş'ın ham petrol alımını yaptığı mozaik ne? Tüpraş, 7milyontonhampetrolüİran'dan,4.5milyontonpetrolüLibya'dan,3.5milyontonpetrolüiseSuudiArabistan'danalıyor . Geriye kalan 8.5 milyon ton petrolü ise Karadeniz piyasasından sağlıyor. Bu durumda İran, Türkiye için çok önemli bir ülke. Ortadoğu'da patlayan her silah, dünyaya her gün 3.7 milyon varil ham petrol satan İran açısından durumu kritikleştiriyor. Bu noktada Koç Holding'in Tüpraş'ın alım mozaiğini değiştirme şansı var mı? Yok,yok... AmayanıtıyinedeKoçHoldingvermeli.
