"O da ne" diyecekler çok olabilir aranızda.. O zaman en başından anlatayım!.
***
Bugünkü Çiçek Pasajı ve Balık Pazarı'nın olduğu yerde, 1800'lü yıllarda, kurucusunun adını taşıyan bir Naum Tiyatrosu vardı.
Tanzimat'tan sonra Saray Tiyatrosu olarak kullanılmaya başladı.
İşte bu tiyatroda,
1 Şubat 1846'da, Sultan Abdülmecit Han'ın önünde Verdi'nin "En sevdiğim eserim" dediği Ernani operası oynandı.
Öyküsü Victor Hugo'nun ayni adlı eserinden alınan operayı Giuseppe Verdi 1844'te yazmıştı.
İstanbul, Ernani'nin dünyada temsil edildiği ikinci kent oldu. Paris ve Londra'dan evvel, düşünebiliyor musunuz?.
İtalya'dan hemen sonra.
Şimdi burada parantez açıp, "Osmanlı Sarayı - Naum Tiyatrosu- Opera ilişkilerimizden söz edelim ki, "Ecdad"ı biraz daha iyi tanıyalım..
Ahşap yapı, Ernani'nin oynandığı yıl çıkan bir yangında kül oldu. Ama Abdülmecit Han derhal duruma el koydu. Naum'a yardım etti, bina bu defa kâgir olarak yeniden inşa ettirildi. Mimarı, İngiliz Sefaretini inşa etmek için İstanbul'a gelen William Smith'ti. Sultan destek verince, Avrupa'daki benzerlerini aratmayacak kesme taştan ve son derece lüks binanın iç duvarlar altın varak kaplama süslerle, koltuklar ince ipek kumaştan döşenmişti.
Sultan için özel bir kapıdan girilebilen Hünkar Locası yaptırılmıştı.
Tiyatro 4 Kasım 1848'de Verdi'nin Macbeth operası ile yeniden açıldı. Aralık ayında Sultan Mecid, cuma namazından sonra habersiz olarak yeni Tiyatroyu görmeye gitti ve bayıldı. 9 Şubat 1849'da Donizetti'nin "Linda di Chamouix" operasını izledi; öyle mutlu oldu ki, ayrılırken sanatçılara 50 bin kuruş ihsanda bulundu. Donizetti Paşa da bu ziyaret için özel yazılmış bir kasideyi besteleyip seslendirdi.
Abdümecid'in halkla beraber oyunu seyretme deneyimi yaşamak üzere 26 Mart 1851'de geleceğin üç padişahı olacak oğulları V. Murad, II. Abdülhamid ve V. Mehmet'i yanına alıp temsil saatinde ansızın Naum Tiyatrosu'na gelmesi opera tarihinin önemli olaylarından biri olarak tarihe yazıldı.
Naum, 1851-1852 sezonunda gene saray desteği ile 117 kişilik bir İtalyan Opera topluluğunu koro, orkestra, teknik personel ve yöneticileri ile birlikte İstanbul'a davet etti.
Kumpanya, Verdi'nin "I Masnadieri" operasının Türkiye promiyerini yaptı. Gene Verdi'nin Il trovatore operası ise 19 Ocak 1853'te Roma'da sergilendikten yalnızca 10 ay sonra 18 Kasım 1853'te bu ekip tarafından Naum tiyatrosunda sahnelendi.
Rossini/ Sevil Berberi, Bellini/ Norma, Gaetano Donizetti/ Don Pasquale, Verdi/ Atilla ve Rigoletto, Maskeli Balo, La Traviata ve Nabucco operaları ve daha birçokları hep Saray ilgi ve desteği ile Naum Tiyatrosu'nda sahne ışıklarına çıktı.
Avusturya İmparatoru Franz Joseph, Fransa Kraliçesi Eugenie, İngiltere veliahdı Edward ve eşi Alexandra (7 Nisan 1869) gibi ünlüler seyirciler arasında yer aldı..
1868'de İtalya Birleşik Krallığı'nın Birinci Kuruluş yıldönümü için Naum'da büyük bir gösteri düzenlendi.
Sultan Abdülaziz bu gösteri için Naum Tiyatrosu'na geldi, öyle memnun kaldı ki, sanatçılara bin lira ihsanda bulundu.
5 Haziran 1870 Pazar günü Valideçeşme'de bir Macar göçmenin evinde başlayıp İstiklâl Caddesi'ne ulaşan Büyük Beyoğlu Yangınında Naum Tiyatrosu tamamen yandı.
Rum banker Hristaki tarafından satın alınan arsası üzerinde Hristaki Pasajı yapıldı. Bugünkü Çiçek Pasajı yani.
Günümüzde Çiçek Pasajı'na girerken, iki yanda görülen kadın heykelleri ve üstteki saat Naum Tiyatrosu'ndan kalma..
Bugünkü Balıkpazarı'nın bulunduğu sokağa da, Naum Tiyatrosu'nun anısına "Sahne Sokak" adı kondu.
"Ecdadı biraz daha yakından tanımış olduk" diyerek parantezi kapayalım..
***
İşte bu tarih yazan Ernani, 1 Şubat 1846'dan bu yana ilk defa, bu cumartesi gecesi Süreyya Operası'nda sahnelenecek.
Bir kenara yazın. Galayı kaçırsanız bile devam edecek. Bir izleme fırsatı yaratın kendinize..