Tanap projesiyle yalnızca doğalgaz değil, ülkeler arasında barış ve huzur da nakledileceğini biliyorum... Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kars'taki temel atma töreninde Azerbaycan ve Gürcistan cumhurbaşkanlarının da bulunduğu heyete seslenirken bu cümleyi kullanıyordu.
Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi'ne ilk boruyu uzaktan kumanda ile yerleştiren 3 cumhurbaşkanının konuşmalarındaki ortak vurgusu, işbirliği güçbirliği üzerineydi. Kars'ın Selim ilçesinde sıfır derece kar yağışlı havada ama Kanada'nın soğuğu için üretilmiş dev çadırda toplananlar, yakın gelecekte enerjide arz güvenliğini üst lige taşıyan bu projenin detaylarını dinlediler.
Tarih boyunca coğrafyalar, farklı dinamiklerle birleştirildi. İskender bunu kılıçla yaptı ve 2 bin yıl önce küreselleşmeyi başaran lider oldu. 2000 yılında Time dergisi; 2'nci bin yılın (999 ile 1999 arası) en önemli insanı olarak Cengiz Han'ı seçmişti. Gerekçe ilginçtir: Ticaret yollarının güvenliğini sağlamak ve küresel ekonominin anahtar ülkesi olmak...
Cengiz Han'ın yaptığı şuydu: Bakire bir hanım, elindeki kristal vazoda taşıdığı altınları, Milano'dan Pekin'e dek kırmadan kırılmadan taşıyabiliyordu. Londra'dan Şanghay'a İpek Yolu, Milano'dan Delhi'ye Baharat Yolu ve Baltık'tan Roma'ya Amber Yolu'nda kuralı koyan ülke, zenginliğin lideri oluyordu.
Pusulanın keşfiyle uluslararası ticaretin otobanları okyanusa kayınca bu yolun hâkimi İngiltere'yi dünya siyaseti ve ekonomisinin lideri yapıyordu. Bugün ABD, internetin temsil ettiği dünyada sanal ticaret yollarının hâkimi ve hâlâ kural koyucu...
Dünyada güç sıkleti Atlantik etrafındaki ülkelerden Pasifik havzasına kayarken Türkiye, tam da dünyanın ortasında, artan jeopolitik öneminin gereğini yapıyor ve İpek Yolu'ndan sadece deve kervanları değil, enerjiyi de naklediyor. Bunu yaparken enerji hatlarıyla daha güçlü bağlar oluşuyor bölge coğrafyasında...
Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın, coğrafyanın gücünü kullanarak dünya arz güvenliğinin doğal ortağı olmamıza vurgusu, boşuna değil... Socar Dünya Başkanı Rövnag Abdullayev de 10 milyar $'ı aşkın bu projenin 6 ay gibi kısa bir sürede bağlanmasını, bu dinamiğe bağlıyor.
Aliyev'in törendeki Azerice konuşmasında sarf ettiği "Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasındaki siyasi güçbirliği pekişiyor" cümlesi yeni müttefikliğin de işareti... Bu da coğrafyaları bağlayan asıl gücün "hoşniyet" olduğu gerçeğidir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın törene damgasını vuran cümlesi güçbirliği ve işbirliğinin dünya barışına dair olanıydı: "Ekonomik kaynaklar insanlığın hizmetinde olmadığında, felakete sebep olduğunu iki dünya savaşıyla gördük."