Uzun yıllar önce bir topluluktakilerin sohbetlerine kulak misafiri olmuştum. Bunların arasındaki ünlü bir zengin, ilkokulu bitirmeden hayata atılmıştı. Dönemin iktidarına yakın olduğu için kendisine verilen tahsislerle de çok kısa sürede büyük bir servetin sahibi olmuştu. Kulak misafiri olduğum bir yerinde bu kişi "Okuduk okuduk da ne oldu" diyerek, ilkokulda geçirdiği birkaç yıldan ötürü adeta yakınmıştı.
Mühendis ve makinist
İktisat profesörü Maliyeci Cavit Bey "İktisatçı olmanıza rağmen neden zengin değilsiniz" sorusuna şöyle cevap verir kitabında... Bir lokomotifin planlarını ancak bir makine mühendisi çizebilir. Ama o lokomotifi de ancak bir makinist kullanabilir... İktisatçılar mühendis, zenginler de makinisttir.
Jobs ve Koç
Bazen hayat okuldan daha fazla eğitici olabilir elbet... "Apple"ı kuran Steve Jobs'un üniversite mezunu olmamasını örnek gösteren diplomasızlar az değildir... İş hayatında başarının simge ismi Vehbi Koç da ilkokul mezunuydu ama "Ah bir İngilizce öğrenmiş olsaydım neler yapmazdım ki" diye dert yandığını hep hatırlarım.
Kısacası eğitim tabii ki toplumların da bireylerin de ufuklarını açar. Ama eğitim her şeyi anlamaya da bazen yetmez...
Acaba hangisi
Derslerinde çok başarılı iki tıp öğrencisinin yaşadıklarını duymuşsunuzdur belki... Bu iki tıp öğrencisi yolda yürürlerken, önlerindeki iki büklüm, bacaklarını aça aça yavaş yürüyen şalvarlı bir yaşlı köylüye takılmışlar. Öğrencilerden biri derslerde öğrendiklerine dayanarak "Bu ihtiyarın rahatsızlığı lumbago" demiş. Diğer öğrenci bu teşhise itiraz etmiş, "Bu ihtiyarda bel fıtığı var, siyatik siniri sıkıştığı için bu durumda" demiş. İhtiyarın yanına gidip, sormuşlar ona...
Hepsi yanılmış
- Amca biz ileride doktor olacağız. Birimiz sende lumbago olduğunu, diğerimiz ise, bel fıtığı olduğunu tahmin ettik. Neden böyle iki büklüm, bacaklarını açarak, zorla adım atıyorsun?
Yaşlı köylü bu iki gence bakıp gülmüş, "Üçümüz de yanıldık. Ben de karnımdaki sancının nedenini gaz diye tahmin etmiştim" demiş.
Sistem tartışmaları
Yeni anayasa arayışları dolayısıyla hukuk eğitimi almış olanların "Kuvvetler ayrılığı" üzerindeki çeşitlemelerini de, parlamenter sistem ile başkanlık sistemini karşılaştırmalarını da, bugünlerde yoğun biçimde dinliyoruz. Ama eğer anayasa hukuku konusunda fazla bilgi sahibi değilseniz bile "Sistem"in sağlıklı işlemesinin anayasal ilkelerden çok bazı kurallara dayalı olduğunu, hayat bize öğretmiştir.
Temel kurallar
İster parlamenter sistem isterse başkanlık sistemi olsun, geçmiş hayat deneyimlerinin bize öğrettiği aşağıdaki kurallara uymayı hiç unutmayalım:
- Ekonomide olduğu gibi siyasette de serbest rekabeti koruyacaksın.
- Temsili demokrasiyi yok sayıp "Oligarşik demokrasi" denemelerine girişmeyeceksin.
- İktidarların seçimle gelip, seçimle gitmelerini kabulleneceksin.