Uzmanlık alanlarından biri de spor hukuku olan, yasa dışı bahis sitelerinin tehlikesi konusunda daha önce kamuoyuna önemli uyarılarda bulunan Avukat Emin Özkurt, Türkiye'deki hukuksal mevzuatın yasa dışı bahis sitelerine karşı mücadelede güçlü olduğunu düşünüyor. 2013'teki düzenlemelerle bu mevzuatın daha da güçlendirildiğini anlatıyor. Özkurt "Mevzuatımıza göre yasa dışı bahis sitelerinde işlem yapanlar para cezasıyla cezalandırılıyor. Oynatana, aracılık ve teşvik edene de hapis cezası verilmesi söz konusu. Lakin uygulamada kimi sıkıntılar gözlemleniyor. Nasıl kimi açık saçık sitelere erişim, hukuki olarak engelleniyorsa bu tür yasa dışı bahis sitelerinin engellemesi konusunda da hassas olunmalı. Evet, pek çok sitenin erişimi engelleniyor. Onlar da hemen yeni bir isimle yeniden ortaya çıkıyor. Ama daha hassas olmak gerektiğini düşünüyorum. Çünkü tehlike büyük. Yasa dışı bahis sitelerinin sporda bir adım sonrası şike. İllegal bahis, şikeyi tetikliyor. Yani bu illegal yapı sporda bütün kötülüklerin anasıdır. Ayrıca kara para aklama aracı olarak da kullanılıyor. Sadece bizde değil dünyada da bu böyle. Bir diğer önemli noktaysa birçok dolandırıcılığın yapılmasına da zemin hazırlıyor. TC numaranız dahil, kredi kartı ya da banka bilgilerinizi bu sitelere veriyorsunuz. Bu bilgilerin güvenli şekilde saklandığı düşünmek pek olası değil. Öte yandan pek çok mağduriyetin de kaynağı bu siteler. Kazandığı parayı alamayan pek çok insan var. Fakat buna rağmen şikayetçi sayısı mağdur sayısına kıyaslandığında çok az. Açıkçası çok ciddi bir koordinasyonla önüne geçilebilecek bir sorun var karşımızda."
BAHİS VE KUMAR İÇ İÇE
Peki yasa dışı sitelerde işler nasıl dönüyor? Çoğu Türkçe olan bu sitelerde bahis oynamak için üye olmanız gerekiyor. Üye olurken TC numaranız dahil pek çok kişisel bilgileriniz isteniyor. Üye olmanızla birlikte bakiye oluşturmak için para yatırmanız gerekli. Bu işlemleri nasıl yapmanız gerektiği konusundaki bilgilendirme sitelerdeki canlı destek hattıyla yapılıyor. Mesaj ya da e-mail yerine bilgilendirilmenin canlı destek hattı ile yapılmasının sebebi ise 'kayıt' bırakmamak. Canlı destek hattında size bir isim ve IBAN numarası veriliyor. Parayı bu hesaba havale ediyorsunuz. (Bu işlemi Türkiye'deki birçok banka aracılığı ile yapabiliyorsunuz. Hatta kimi siteler Türkiye'deki kimi namlı bankalarla çalıştıklarının özellikle altını çizip güvenilir oldukları izlenimi yaratıyorlar.) Parayı yatırdığınızı yine canlı destek hattında sizinle iletişim kuran insana ibraz ettiğiniz zaman yatırdığınız miktar bakiyenize işleniyor. Bu bir yöntem. Yaygın olan bir başka yöntem de şöyle: Kendi hesabınıza para yatırıyorsunuz. Para yatırdığınızı site üzerinden size telefon numarası verilen kişiye bildiriyorsunuz. O kişi de en yakın ATM'ye gidip kartsız olarak sizin hesabınızdan sizin belirlediğiniz tutarı çekip bakiyenizi oluşturuyor. Nasıl hesabımdan para çekebilir diyeceksiniz, yanıtlayalım. Bankamatik şifrenizi, cep telefonunuza gelen doğrulama şifresini tabii o isme veriyorsunuz. Bu sitelerde spor karşılaşmalarıyla ilgili bahis oynayabildiğiniz gibi Black Jack, poker, rulet, gibi kumar oyunları oynamanız da mümkün. Hatta bu oyunları seçtiğiniz zaman online olarak oyuna dahil oluyorsunuz. Oyun için size canlı kanlı bir krupiye eşlik ediyor. İsterseniz krupiyere bahşiş verebiliyor, masadaki diğer oyuncularla chatleşebiliyorsunuz. Yani bu sitelerde bahis ve kumar oyunları iç içe.
ÇILGINLIĞIN EN GÜNCEL ÖRNEĞİ
Geçen yıl Galatasaray-Fenerbahçe maçında arkadaşıyla girdiği iddiayı kaybedince Taksim'deki Galatasaray Meydanı'nda insanlara baklava dağıtan ve adı 'Baklava dağıtan Fenerli'ye çıkan FB taraftarı İ. S. bugünkü derbi için bir çılgınlık yaptı. Arabasını 70 bin TL'ye satan taraftar, bir yasa dışı bahis sitesinde tüm parasını FB'nin kazanması üzerine yatırdı. Araba satışını, bahisi oynadığı anları videoya çekip paylaşan taraftar FB kazanırsa 140 bin TL alacağını söylüyor. Bu taraftarın yasa dışı sitelerde bahis oynamanın suç ve cezası olduğunu bilip bilmediğini bilemiyoruz. Ama bahis çılgınlığının geldiği noktayı göstermesi bakımından en güncel örnek teşkil ediyor.
'ALLAH TUTTUĞUNU ALTIN ETSİN ABİM'
Yasa dışı bahis sitelerinin oluşturduğu kolay yoldan para kazanma fikri kimi dolandırıcılıkların da kapısını aralıyor. Özellikle sosyal medyayı da kullanarak alenen tezgahlar kurabiliyorlar. Bu tezgahlar İddaa üzerine kuruluyor. Böylece sporda şike yapılıyor fikri aşılanıyor. Mesela Facebook'ta kimi hesaplar var ki şaşar kalırsınız. İşte bir örnek: Şikeli Maçlar adlı bir kullanıcı güya isteyene ücret karşılığı 'garantili İddaa kuponu' yapıyor. Adıyla bile şüphe uyandıran bu kullanıcının sayfasında kimi kazanmış kuponlar ve paralarla fotoğraflar var. (Bu kuponlar aslında photoshop'ta oluşturulmuş). Kimi kuponların üzerinde "Allah tuttuğunu altın etsin Abimm" gibi yazılar yer alıyor. İddaa oynamak yasal ama bahis üzerinden kurulan dolandırıcılığı anlamak için bu tezgah önemli. Bu sayfa sizi bir internet sitesine yönlendiriyor. Sitenin açılışında bir Atatürk resmi ile Ne Mutlu Türküm Diyene sözü ve bir Türk bayrağı sizi karşılıyor. Site güya paraya ihtiyacı olanlara İddaa üzerinden para kazandırmayı amaçlıyor. Siz site üzerinden bu kişilerle iletişime geçiyorsunuz. Bir hesap numarası veriliyor. Siz buraya şikeli olduğu iddia edilen maçlardan bir kupon yapılması karşılığında belli bir miktar para yatırıyorsunuz. Sonra TC numaranızı da vererek bankaya yatırdığınız dekontu bu siteye yüklüyorsunuz. Sonra ya cep telefonunuza mesajla ya da telefonla iletişime geçilerek bir kupon yapıp gönderiliyor. Tahmin edeceğiniz gibi bu kuponlar yatıyor. Siz de kaybettiğinizle kalıyorsunuz.
SMS'LERLE İNSANLAR KUMAR İÇİN TACİZ EDİLİYOR
Bahisle, kumarla, benim işim olmaz diyebilirsiniz. Ama bu düşünceniz yasa dışı bahis sitelerinin sizi taciz etmesine engel teşkil etmiyor. Çünkü onlar herkesi potansiyel bir bahis oyuncusu olarak görüyor. Bunun için cep telefonlarına sürekli kısa mesajlar (SMS) atıp sizi siteye girmeye davet ediyorlar. Geçen hafta Hıncal Uluç da yazdı, sürekli yasa dışı bahis siteleri tarafından nasıl taciz edildiğini. Bunun engellenmesi için de devleti göreve çağırdı. Bu sitelerin insanların telefon numaralarını nasıl elde ettikleri muamma tabii. Bazıları ise kimi internet sitelerine reklam veriyor.
ÜÇ YILDA 159 SİTE KAPATILDI
Devlet, tehlikenin farkında. Gençlik ve Spor Bakanlığı, uzun zamandır kamuoyunu uyarmaya çalışıyor. Özellikle toplumdaki yasa dışı bahis sitelerinde bahis oynamanın suç olmadığı algısını kırmaya uğraşıyor. Mesela şimdilerde Google gibi arama motorlarının Türkçe sayfalarına bahis ya da bet kelimesi girildiği zaman yasa dışı bahis sitelerinde işlem yapmanın suç olduğunu hatırlatan bir uyarının verilmesi üzerine çalışılıyor. Ama belirtelim bu örnek kararlı ve planlı mücadelenin küçük bir örneği. Aslında hükümet ve Gençlik ve Spor Bakanlığı iradesi ve desteğiyle Spor Toto Teşkilat Başkanlığı'nda mücadelenin nasıl yapılacağı ve gelişmeleri takip etmek için 2014'te Yasa Dışı Bahisle Mücadele Çalışma Grubu kurulmuş. 22 toplantı yapılmış. Sonra da Spor Toto Teşkilat Başkanlığı, Milli Piyango, İçişleri Bakanlığı, Emniyet Siber Suçlar Dairesi Başkanlığı, Yargıtay, BDDK, TİB, Bankalar Birliği, MASAK, TJK ile görüşülerek bu mücadelede bir koordinasyon kurulması sağlanmış. Karşılıklı bilgi alışverişleriyle mücadele üzerine stratejiler geliştirip uygulamaya geçilmiş. Asıl amaç kurumlar arasında eşgüdümlü bir gayret yaratıp hem bürokratik yavaşlığın önüne geçmek ve bu illegal yapıların hızını kesmek, hem vatandaşın ve spor dünyasının desteğini kazanmak. Çünkü onların desteğinin önemli olduğu düşünülüyor. Başarının yoğun işbirliği sonucunda geleceği çok önceden tespit edilmiş. Kararlı mücadelenin sonucunda 2013'ten bu güne kadar 159 site kapatılmış. 96'sı ise bu yıl içerisinde olmuş. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı, İddaa'daki bahis oranlarının illegal sitelerdeki oranlardan düşük olmasıyla ilgili eleştirileri elbet biliyor. Yetkililer yasal bahsi devletin şans oyunu olarak gördüğünü bir ticari kazanç beklentisi olmadığını, ayrıca illegal sitelerde vergilendirme olmadığını belirtiyor. Yani yasal bahiste devletin bir ticari beklentisi yok. Ama illegal sitelerin temel hedefi para kazanmak olduğu ve vergi de vermediği için oranı yüksek tutabiliyor. Teşkilat yetkilileri, devletin bu konuda bir sosyal ve kamu sorumluluğu olduğunu, amacın yasal bahiste ciroyu yükseltmek olmadığını sadece bu alanı kontrol altında tutup denetimi sağlamak olduğunu söylüyor. Çünkü nihayetinde bahis insanların ekonomik ve duygusal istismarına açık bir alan. Teşkilat yetkilileri yasa dışı bahis oynatan şirketlerin bazılarının kendi ülkelerinde halka açık büyük şirketler olduğunu, bazılarınınsa off-shore ülkeler üzerinden faaliyet gösterdiklerini söylüyor. Yani zorlu bir mücadele içinde olduklarının farkındalar. Ama bu mücadele bir hap formülün olmadığının da bilincindeler. Ayrıca bu sitelerin açtığı sosyal ve ekonomik zararları gayet iyi biliyorlar ve bunları da şöyle sıralıyorlar:
- 18 yaşın altındakilere oyun oynatarak çocukların gelişimini olumsuz yönde etkiliyorlar.
- Kontrolsüz yaygınlaşma ile toplumun sosyal yapısı tehdit ediliyor.
- Borç mukabili ile oyun oynatarak ailevi krizlere ve iflasa kapı açılıyor.
- Yasa dışı bahis oynayanların ikramiyelerini alamamak suretiyle dolandırılmaları söz konusu.
- Yasa dışı bahsin yol açtığı yıllık 2.5 milyar TL bir kamu kaybı ve vergi kaçağı hesaplanmaktadır.
- Geçtiğimiz 10 yılda İddaa'dan sağlanan ve kamuya aktarılan kaynak yasa dışı bahis tehdidi altındadır. Türk sporu açısından önemli gelir kaybı yaşanmaktadır.
- İllegal siteler kayıt dışı fon transferi ve kara para aklamaya imkan tanıyan bir ekosisteme kapı aralıyor.
OYNAYANLAR ANLATIYOR
Ö.Y., 24 yaşında, üniversite öğrencisi. Uzun süredir yasa dışı bahis sitelerinde bahis ve kumar oynadığını söylüyor.
- Girdiğim, ziyaret ettiğim sitelerde bu bahis sitelerinin reklamını gördüm. Merak ettim, siteyi inceledim sonra da oynamaya başladım. Heyecan için oynuyorum. Açıkçası para kazanmak önceliğim değil.
- Legal sitelerde bahis oranları çok düşük. Zaten bunu herkes biliyor. Ayrıca illegal sitelerde poker, rulet, Black Jack gibi seçenekler de var.
- Tabii buralarda bahis oynamak suç. Bunun farkındayım. Site üzerinden yapılan işlemler illegal olduğu için bankaların takibine girebiliyorsunuz. Bankalar kesinlikle takip ediyor. Ama yasal sitelerde kendimi tatmin edemiyorum. Haftada bir gün Kıbrıs'a gidemem. Gidebilsem zaten oraya gider, oynardım.
- Bu kesinlikle kumar. Site sahipleri casinoları ayağımıza kadar getirdi. Tek ihtiyacım olan bilgisayar, internet ve para. Hatta bilgisayara bile gerek yok. Bahis sitelerinin çoğunun mobil versiyonu bile var.
- Her illegal site güvenli değil. İnternetten forumlara bakıyorum. En güvenilir olan siteyi seçiyor ve oynuyorum. Bilinmedik sitelerden bahis oynanmaz. Bilinen siteleri tercih ediyorum. Güvenilir siteler var, tercihimi bunlardan yana kullanıyorum.
- Para kazanmak için oynamadığımdan dolayı şimdiye kadar pek kâr zarar hesabı yapmadım. Maçlar üzerine oynanan bahiste kazanmak kişiye ve tecrübeye bağlı. Ama rulet türü oyunlarda biliyorum ki her zaman kasa kazanır. Özetlemek gerekirse. Kaybım, kazancımdan daha fazla.
- Ben bu sitelerde bahis ya da oyun oynamayı kesinlikle kimseye tavsiye etmem. Ama illa oynayacağım diyene de karşı çıkmam. Genelde kaybettim ama pişman değilim. Rulet oynarken topun döndüğü 10 saniyede mutluyum. Futbol maçları üzerine oynanan bahiste de 90 dakikada boyunca mutlu oluyordum. Ama sonunda kaybedip mutsuz oluyordum.
HİÇBİR ZAMAN KAZANMAK SÖZ KONUSU DEĞİL
E. Ş., 25 yaşında, üniversite öğrencisi ve 15 yaşından beri yasa dışı sitelerde bahis oynuyor.
- İnternette gördüm ve arkadaşlarım da oynadığı için, onların da tavsiyesiyle bu tür sitelerde bahis oynamaya başladım. 15 yaşında başladım. O zaman liseye gidiyordum.
- Futbolu sevdiğim ve ilgilendiğim için genelde maçlar üzerine bahis oynamayı tercih ediyorum. En başta keyif için oynuyordum. Daha sonra kendimi durduramama noktasına geldim. Her zaman kaybettiğini geri kazanmak için oynarsın zaten. Ama hiçbir zaman zararını çıkartamazsın. Sonra daha çok hırslanırsın ve daha çok batarsın.
- İllegalde bahis oranları yüksek ve seçenekler daha fazla. Ayrıca herhangi bir maça canlı bahis yapma imkanınız var. Bunun için tercih sebebi.
- Bu tür sitelerde bahis oynayıp kazanıp sonra da parasını alamayanlar olduğunu ben de duydum. Ben, büyük meblağlar tutturmadığım için başıma böyle şeyler gelmedi. 1000 TL'ye kadar paramı hep aldım. Ama aslında ben de bu sitelere pek güvenemiyorum.
- Aslında bu işin adı kumar, kime sorsak adına kumar der. Ama nedense ben kumar olarak görmüyorum. Hani kumar sanki perdeler arkasında oynanırmış gibi geliyor. Ya da casinolarda oynanırmış gibi bir algı var bende. İşin aslı kendimi avutuyorum ama sonuç itibariyle evet bu bir kumar. Ama ben bunu hafta sonları zevk için oynuyorum.
- Tabii ki zarardayım. Bir hesap yapacak olursam yaklaşık olarak 5 bin TL zarardayım. Keşke hiç böyle oyunlara düşkünlüğüm olmasaydı diyorum kendi kendime.
- Bu sitelerde bahis ya da kumar oynamak suç. Bunu biliyorum. Ama şimdiye kadar ne site sahiplerinin ne de oynayanların ceza aldığını duymadım.
- Bir arkadaşım bu siteleri sordu. Ona hiç bulaşma dedim. Herkese de kesinlikle bu işlere bulaşmayın derim. Bahis oynayacaksanız yasalı var gidip orada oynayın. Açıkçası ben pişmanım. Kendimi batakta hissetmiyorum. Bir gün bırakacağımı düşünüyorum. Lakin şimdilik oynuyorum.
KİMSEYE TAVSİYE ETMEM
T.S, 26 yaşında bir kargo şirketinde çalışıyor. 10 yıldır bahis sitelerinde bahis oynuyor.
- Bu tarz siteleri internet üzerinden ulaşmanız ve haberdar olmanız çok kolay. Ayrıca zaten arkadaşlarınızdan duyarak da haberdar olabilirsiniz.
- Öncelikle bu sitelerde birçok farklı oyun oynayabiliyorsunuz ve oyunların oranları yüksek oluyor. Ayrıca mesela legal olan bahis sitelerinde canlı bahis yok. Canlı bahis oynadığınız zaman farklı kombinasyonlar yaparak kazanma şansınızı yükseltebiliyorsunuz. Böylelikle de kaybettiğiniz paraları geri alma ihtimaliniz oluyor.
- İllegal olan kimi sitelerde zaman zaman parasını tahsil edemeyenlerin olduğunu duydum ancak güvenilir olduğunu düşündüğüm siteler de var. Hangisinin güvenli hangisinin güvenilmez olduğunu forumlardan öğrenebiliyorsunuz.
- Bahis oynamaya her ne kadar kumar gözüyle bakmasam da tabii ki kumar sınıfına giriyor. Ancak burada ince bir çizgi var. Eğer gerçekten eğlencesine oynuyorsanız çok keyifli ve heyecan verici ama sürekli kazanmak amacıyla çok para harcarsanız o zaman kumar olabilir.
- Evet yasa dışı bahis sitelerinde oynamanın suç olduğunu biliyorum...
- Eğer kendinizi durduramayacağınızı düşünüyorsanız kesinlikle bulaşmayın der kimseye tavsiye etmem.