İlkokuldan sonra Erenköy Kız Lisesi'nde orta öğrenimini tamamlayan Ergen, lise öğrenimini ise Kadıköy Ticaret Lisesi'nde aldı. Ergen, 1987'de lise 2. sınıftayken katıldığı Sinema Yıldızı Yarışması'nda 2. seçildi. Hürriyet Gazetesi tarafından düzenlenen bu yarışma sayesinde tanınan bir yüz haline gelen Ergen, liseyi bitirdikten sonra mankenlik yapmaya başladı.
1988 yapımı Bülent Ersoy ve İsmet Özhan'ın başrolünde olduğu Samim Değer filmi Biz Ayrılamayız (Mine rolünde), Ergen'in ilk sinema filmi oldu. Yine 1988'de Kartal Tibet'in yönettiği ve Kenan Kalav'la birlikte oynadığı Deniz Yıldızı filminin ardından, Cüneyt Arkın ile Av (1989), Serdar Gökhan ve Eşref Kolçak'la birlikte ise Kanun Savaşçıları (1989) adlı filmler, 18'indeyken kendisinden beş yaş büyük ağabeyini trafik kazasında kaybeden Ergen'in oynadığı diğer filmler oldu.
Ergen, 1990'da Orhan Kemal'in ünlü eserini TRT ekranına taşıyan ve büyük beğeni toplayan Hanımın Çiftliği adlı dizi filmde; Erol Taş, İlknur Bozkurt ve Fikret Hakan'la birlikte rol aldı. 1991'de Osman F. Seden'in senaryosunu yazıp yönettiği ve Halide Edip Adıvar'ın eserinden uyarlanan Yol Palas Cinayeti, 1992'de ise yine Osman F. Seden imzalı İki Kız Kardeş adlı filmlerde, Aydan Şener'le birlikte kamera karşısına geçti.
1994'te ünlü Maksim Gazinosu'nda, İbrahim Tatlıses'in alt kadrosunda yer alan Gülben Ergen, aynı zamanda ünlü türkücünün Haydi Söyle adlı parçasının klibinde oynadı. Bunun ardından yine 1994'de Tatlıses'in başrolünde olduğu ve yönetmenliğini de üstlendiği ''Fırat'' adlı dizide rol aldı. Ergen, bu dizinin çekimleri sırasında Fırat Nehri'nde geçen bir sahne sırasında kuvvetli akıntı nedeniyle çok zor anlar yaşadı.
Şarkıcılık konusunda da yeteneğini ortaya seren Ergen, 1997'de ''Merhaba'' adlı ilk albümünü çıkardı. 1998'de cuma, cumartesi ve pazar günleri, Bostancı Gösteri Merkezi'nde Huysuz Virgin (namı diğer Seyfi Dursunoğlu) ile ''Castra Castra Show'' adını verdikleri bir şov sergiledi. Televizyon izleyicileri için hazırladığı ''Gümbür Gümbür Gülbence'' programı ile hayran kitlesini iyice arttıran Gülben Ergen'in atladığı önemli basamaklardan birisi de Kadir İnanır ile birlikte çevirdiği ''Marziye'' isimli dizi oldu. Diziye de ismine veren Marziye karakterini canlandıran Ergen, 1998-2000 yılları boyunca televizyon izleyicisini ekrana kitlemeyi başardı.
1999 yılında Avşa Film Festivali, En İyi Kadın Oyuncu Ödülü başta olmak üzere birçok ödüle layık görülen Gülben Ergen, yıl biterken ''Kör Aşık'' adlı ikinci albümünü piyasaya sürdü. 2000 yılında Haldun Dormen ve Kenan Işık ile birlikte ''Dadı'' adlı dizide buluşan Ergen, ''Melek'' isimli bir dadıyı canlandırdığı bu komedi dizisinde de başarısını gösterdi ve Magazin Gazetecileri Derneği, 9. Altın Objektif Ödülleri'nde 2000 yılının En İyi Kadın TV Yıldızı Ödülü'ne layık görüldü. Ergen aynı zamanda Altın Kelebek, 2000 yılının En İyi Kadın Oyuncusu Ödülü'nün de sahibi oldu.
2001'de genel yayın yönetmenliğini üstlendiği Gülbence isimli bir dergi çıkaran Ergen, 2003'de Ali Sürmeli, Yasemin Kozanoğlu ve Deniz Türkali ile birlikte başrollerini paylaştığı, yayını sadece 8 bölüm süren Hürrem Sultan adlı dizide rol aldı. Ünlü kanuni ve Türk müziği orkestra şefi Taşkın Sabah'la çalışmaya başlayan Ergen, son 4 albümünü de (Sade ve Sadece-2002, Uçacaksın-2005, 9+1 Fıkır Fıkır-2005 ve Gülben Ergen-2006) Sabah'ın müzik yönetmenliği eşliğinde hazırladı.
Gülben Ergen, 2004 yılının eylül ayında ''Sultan's of the Dance'' ve ''Anadolu Ateşi'' adlı şovlarıyla adını dıyuran ve Yılmaz Erdoğan'ın da kardeşi olan Mustafa Erdoğan ile evlendi.
Aynı yıl Uçacaksın albümünü çıkaran Erdoğan, 2005 yılında Fıkır Fıkır adlı bir single çıkardı.
2006 yılında kendi adını taşıyan Gülben Ergen albümünü çıkaran Ergen, aynı zamanda Gönül dizisinde oynamaya başlamıştır. 7 bölüm süren dizinin ardından, 18 Ocak 2007 tarihinde Atlas ismini verdikleri bir erkek çocuk dünyaya getirdi.
Gülben Ergen Erdoğan ve Mustafa Erdoğan çifti, yakınları ve hayranları tarafından hastaneye gönderilecek çiçekler yerine, Tema Vakfı aracılığıyla bağışlanan fidanlarla gerçekleşen Atlas Bebek Ormanı'nı oluşturdu.
2007 yılı boyunca ailesiyle vakit geçiren Ergen, suyun yanlış kullanımını önlemek için çekilen bir reklam için kamera karşısına geçti ve çeşitli basın toplantılarında bu konunun önemine değindi.
2008 yılında müzik çalışmalarına devam eden sanatçı "Aşk Hiç Bitmez" adlı albümü ile müzik piyasasına güçlü bir dönüş yaptı.
2008 yılının Mart ayında 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılacak olan Türkiye Millî Futbol Takımı için yazdığı Ege Çubukçu ile düet yaptığı Avrupa / Milli Takım adlı şarkının da bulunduğu, Aşk Hiç Bitmez adlı bir albüm çıkardı.
Mayıs ayında atv'de yayınlanan Gülben Ergen'le Sürpriz programını sunmaya başlayan Ergen, bir deodorant firmasının reklamlarında yer alarak uzunca bir süre sonra oyunculuğunu denemiş oldu.
2008 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Azerbaycan'ı temsil eden Elnur Hüseynov ve Samir Cevadzade'nin Day After Day şarkısı için Türkiye'de düzenlenen Azerbaycan'a destek konserinde Ruslana ve Yalın ile birlikte sahneye çıktı.
Ergen, gelirini Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı'na bağışlayacağı Gülben'den Masallar adlı bir kitap çıkardı.
2008 yılı Rumeli Hisarı Konserleri'nde yer almak üzere anlaştı. 22 Haziran 2009 yılında sürpriz bir şekilde ikiz bebek annesi olacağını öğrendigi ikizlerini dünyaya getirdi.
İkizlerine Mustafa Ares ve Güney adlarını verdi. Gülben Ergen, Mustafa Erdoğan ile evliliğini bitirmek için 2011 Mayıs ayında boşanma davası açtı ve Nisan 2012'de boşandı.