Alınan bilgiye göre, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından yürütülen Türkiye'nin ilk Parçacık Radyasyonu Test Altyapısı'nın kurulumu gerçekleştirildi. Test altyapısı ile kritik uydu bileşenlerinin, uzaya gönderilmeden önce oradaki radyasyon ortamına karşı dayanıklılığının test edilmesi ve böylece bu alanda dışa bağımlılığın azaltılması amaçlanıyor.
Türkiye'nin 2023 hedefleri çerçevesinde uzay alanında ihtiyaç duyulan yetenekler kapsamında Parçacık Radyasyonu Test Altyapısı Kurulum Projesi başlatılmıştı. Proje ile uzay sistemlerinde kullanılan elektronik bileşenlerin veya malzemelerin uzayda karşılaşacakları parçacık radyasyonu etkilerine karşı test edilmesi hedeflendi.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından desteklenen proje, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Proton Hızlandırıcı Tesisi kullanılarak geliştirildi. Türkiye'nin ilk Parçacık Radyasyonu Test Altyapısı olma özelliği taşıyan ODTÜ-Saçılmalı Demet Hattı, ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilge Demirköz'ün müdürü olduğu ODTÜ İVME-R'nin (Uzay ve Hızlandırıcı Teknolojiler Uygulama ve Araştırma Merkezi) çalışmalarıyla kuruldu.
ESA STANDARTLARINDA TEST İMKANI
Uzay ortamının radyasyon etkileri, uyduların görev ömürlerinin kısalmasına ya da uyduların tamamen görev dışı kalmasına sebep oluyor.
ODTÜ-Saçılmalı Demet Hattı ile proton hızlandırıcısından çıkan proton demetinin hem akısı hem de genişliği, farklı kullanıcıların gereksinimlerine uygun şekilde ayarlanabiliyor ve uzay ortamına uygun testler yapılabiliyor. Bu test altyapısıyla Türkiye'nin milli ve yerli imkanlarla geliştirdiği güneş hücreleri, lityum iyon pil ve çok katmanlı yalıtım battaniyesi gibi İMECE uydusuyla uzaya gönderilecek ekipman ve malzemelerin Avrupa Uzay Ajansı (ESA) standartlarına göre testleri gerçekleştirilecek.
Proje kapsamında ayrıca yerli ve milli uydularda kullanılmak üzere tasarlanan Yerli Radyasyon Monitörü geliştirilmesi hedefleniyor. Uydularda radyasyon kaynaklı meydana gelebilecek aksaklıkların tespit edilerek radyasyon etkilerinin raporlanması sağlanacak ve uzay aracı görev planlamalarında Yerli Radyasyon Monitörü'nün verilerinden faydalanılacak.
Kurulumu tamamlanan ODTÜ-Saçılmalı Demet Hattı'nın açılışı yakında gerçekleştirilecek.
