Kaçak elektrik tüketimine formül bulunamayınca bu yılda kaçak elektriğin faturasını tüm Türkiye ödedi. 2010 yılında kaçak oranı düşük olan başta İstanbul, İzmir ve Ankara olmak üzere illerden doğudaki yüksek kaçak elektrik finansmanına yaklaşık 1 milyar dolar aktı. Kaçak elektrik kullanımının yüksek olduğu özellikle doğu bölgelerindeki elektrik dağıtım şirketleri alacaklarını tahsil edemediği için kâr edemiyor hatta iflas tehlikesi ile karşı karşıya kalıyor. Buna karşı kaçağın düşük olduğu batı illerindeki elektrik dağıtım şirketleri daha yüksek kârlar elde edebiliyor. Bu ikilemi çözmek isteyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), elektrik piyasasında geçici çözüm olarak 2006 yılında itibaren fiyat eşitleme mekanizmasını uygulamaya aldı. Sisteme göre, EPDK her yıl her dağıtım şirketine abone ve satışı göz önüne alarak tavan gelir hesaplıyor. Tavan üstünde gelir elde eden özellikle batı bölgelerindeki dağıtım şirketlerinin kârları doğuya aktarılıyor.
DOKUZ DAĞITIM ŞİRKETİ VERECEK
EPDK ve TEDAŞ hesaplarına göre bu yıl başta İstanbul, İzmir ve Ankara olmak üzere kaçak elektrik kullanım oranı düşük iller, başta Diyarbakır, Mardin ve Van olmak üzere kaçağın yüzde 70 üzeri olan illere toplam 1 milyar dolar transfer edecek. Yıl sonuna kadar kar eden 9 dağıtım şirketi toplam 1 milyar 435 milyon lira parayı TEDAŞ'a aktaracak. Ancak elektrik dağıtım özelleştirmeleri ve geçiş sürecinin tamamlanması ile ulusal tarifeye 2012 yılında son verilecek. Artık her bölge kendi kaçağını finanse edecek. Böylece para transferi sonlanacak. Kaçak oranı düşük illerde elektrik fiyatı ucuzlarken, yüksek illerde fiyatlar el yakacak.
YÜZDE 7 DAHA UCUZLARDI
Yetkililer, 2012'de her şirketin kayıp kaçak hedefini makul seviyeye düşürmek zorunda olduğunu belirterek, "Şu anda fiyat eşitleme mekanizması olmasa kaçak kullanımı düşük illerde elektrik % 6-7 daha ucuz tüketilirdi. 2012 sonrası bölgesel tarife ile kaçak maliyetini her zaman aynı bölge üstlenecek. Fiyatların yüksek kalmasını önlemek için yoğun mücadeleye girişilecek" dedi.
Türkiye geneli kaçak faturası
Kaçağın yıllık maliyeti 2.2 milyar TL
* Yıllık tüketim: 156 milyar 901 milyon kilovatsaat.
* Tahsil edilebilen: 134 milyar 359 milyon kilovatsaat.
* Kaçak oranı: Yaklaşık yüzde 15.
* Kaçak oranı az olan illerden kaynak aktarılmaması halinde fiyat yüzde 6-7 daha ucuz olacak.
