Önümüzdeki beş yıl içinde petrol fiyatları düşecek. Hem de epeyce düşecek. Peki neye dayanarak söylüyoruz bunu? Şuna dayanarak söylüyoruz: Citigroup küresel emtia araştırmacısı Edward Morse artan üretim nedeniyle ham petrol varil fiyatının 75 dolara gerileyeceğini ileri sürüyor. Ve bu haber ünlü Barron's dergisinin kapağında yer aldı hafta sonunda.
Gelelim petrol fiyatlarının nasıl gerileyeceğine... Bildiğiniz gibi eski senaryoda, gelişmekte olan ülkelerin petrol talebinin artacağı, dolayısıyla petrol arzının yetersiz kalacağı düşünülüyordu. Oysa son beş yılda yapılan yeni tespitlerle mevcut petrol rezervlerine 1 trilyon varil yeni arz ilave oldu. Bu yeni bulunan rezervler mevcut petrol arzının üzerine 30 yıl yetecek ilave petrol anlamına geliyor. Ve ABD önümüzdeki beş yılda net petrol ihraç eden ülkeye dönüşüyor.
Gelelim bulunan yeni petrol rezervlerinin hangi ülkeleri olumsuz etkileyeceğine... Tabii yeni rezervlerin bulunması en çok Rusya'yı olumsuz etkileyecek. Çünkü Rusya'nın ihracatının yüzde 70'ini petrol ve doğalgaz oluşturuyor. Yine Rusya'nın devlet bütçe gelirlerinin yarısı petrol ve doğalgazdan elde ediliyor. Bu arada Rusya'nın günde 7 milyon varil ham petrol ihraç ettiğini hemen belirtelim. Bu miktar petrol ihracatıyla Rusya, Suudi Arabistan'dan sonra en çok petrol ihraç eden ülke oluyor. Yine belirtmekte fayda var; Rusya petrol üretiminin yüzde 60'ını Sibirya'da yapıyor. İşte bu nedenle petrolün varil fiyatının 100 dolardan 75 dolara gerilemesi Rusya'nın net gelirlerini azaltıyor. Fakat Suudi Arabistan petrolü çok daha ucuza ürettiğinden fiyat gerilemesi bu ülkeyi pek fazla etkilemiyor.
Gelelim doğalgaza... Rusya doğalgaz ihracatının yüzde 75'ini Avrupa'ya yapıyor. Ve Rusya doğalgazı, ABD fiyatının iki ya da üç katına satıyor. Bildiğiniz gibi ABD doğalgaz ihraç edebilmek için terminal inşasına başladı. Yine Avustralya, Brezilya, Güney Afrika ve Arjantin'de yeni doğalgaz rezervleri bulundu. Böylece petrolün yanında küresel piyasalarda beş yıl içinde doğalgaz arzı çoğalacak. Hal böyle olunca Rusya'nın bölgesinde enerji tekeli olma özelliği kısa sürede ortadan kalkacak. Avrupa pek çok kaynaktan doğalgaz ithal edebilecek.
Kısaca yeni petrol ve doğalgaz rezervleri Rusya'nın ekonomik geleceğini zora sokuyor. Bu arada küresel piyasalara bir dolarlık ABD doğalgaz satışı, Putin ekonomisine giden parayı bir dolar azaltacak. Hatta yakın geçmişte ABD'nin stratejik rezervlerinden 700 milyon varil petrol satıp fiyatları düşürmesi Rusya'yı epeyce sinirlendirdi. İşte bu nedenle Rusya'nın son günlerde saldırganlaştığını ileri sürenler var.
Peki niye anlattık bütün bunları? Anlattık çünkü Türkiye enerji hammaddesi ithalatına yılda 60 milyar dolar ödüyor. Dolayısıyla enerji maliyetinin yüzde 25 azalması hem Türkiye'nin rekabet gücünü artıracak hem de ilave kaynak yaratmasına neden olacak. İşte iyi haber bu Türkiye için. Beklentileri olumsuza çevirmeye çalışanlara yine iyi haber yok maalesef.
