Türkiye dünyanın en karmaşık komşularının bulunduğu bir coğrafyada olmasına rağmen hızlı büyüyen, gelir eşitsizliğini azaltan ve yeni teknolojileri hızla devreye sokan bir ülke olarak değerlendiriliyor. Türkiye'nin batıdaki komşusu Yunanistan ile Avrupa Birliği üyesi Güney Kıbrıs Euro Bölgesi'nin deprem merkezi oluyor. Güneydoğu sınırında iç savaşın hırpaladığı Suriye'den 300 bin göçmen Türkiye'ye kaçıyor ve Türkiye bu göçmenleri ağırlıyor. Yine aynı hatta Irak ve İran ile kuzeydoğuda Gürcistan ve Ermenistan dünyanın en karmaşık komşularının bulunduğu coğrafya olarak değerlendiriliyor. İşte bütün bu karmaşık komşuların yarattığı kaçınılmaz risklere rağmen Türkiye hızla yükseliyor.
Gelelim Türkiye'nin nasıl hızla yükseldiğine... Türkiye'yi ziyaret eden ünlü ekonomist Jeffrey Sachs izlenimlerini önceki gün The Guardian'da yayınladı. Sachs, Başbakan Erdoğan ve ekibinin başarısını, bankacılık sektörünün yeniden yapılandırılmasına, bütçeyi disipline etmesine, altyapı, eğitim, sağlık ve teknoloji yatırımlarına ağırlık vermesine bağlıyor. Ve Ankara'nın yeni bir yüksek öğretim merkezi olduğunu, eğitimin İngilizce ağırlıklı yapıldığını, bu nedenle Asya ve Afrikalı öğrencilerin ilk tercihleri arasında bulunduğunu belirtiyor. Yine Sachs'a göre Türkiye izlediği diplomasiyle hem iç dengeleri hem de dış dengeleri iyi kurup dış ekonomik ilişkilerini başarıyla yürütüyor. İhracatını krizdeki Avrupa'dan gelişen ülkelere doğru hızla yaygınlaştırıyor.
Peki iktisatçı Jeffrey Sachs'a göre Türkiye'nin ulaştığı başarı sürdürülebilir mi? Evet sürdürülebilir. Çünkü Türkiye son 10 yılda eğitim kalitesini yükseltti. Özellikle eğitimde kadınlara pozitif ayrımcılık getirdi. Ve yeni teknolojileri okullara sokarak becerileri geliştirdi. Güvenilir maliye ve para politikaları, özel ve kamu altyapı yatırımlarını çoğalttı. Yine Osmanlı'dan gelen yönetim kapasitesi ve mevcut yönetici kalitesi bundan sonra başarının sürdürülmesini sağlayacak unsurlar olarak görülüyor. Sachs'a göre Türkiye'nin bu özellikleri diğer ülkelerce kolayca kopyalanacak unsurlar değil ama diğer ülkeler, finansal balonlar, mali genişleme ve kısa dönem politikalar yerine Türkiye'nin oluşturduğu uzun vadeli güvenilir politikaları kopyalayabilir.
Anlayacağınız Türkiye dünyanın en karmaşık sorunlarının yaşandığı bir coğrafyada bulunmasına rağmen 10 yıldır olağanüstü bir başarı gösteriyor. Bu başarıyı yabancı ünlü iktisatçılar görüp değerlendirirken, bazılarının gözlerini kapatıp yapılanları küçümsemesi bu dönemi ıskalamak anlamına geliyor. Dolayısıyla kendileri kaybediyor.