Şu sıralar Suriye'ye girmeyi, ondan da önemlisi Suriye'den çıkmayı başaranlar, ülkenin hemen tüm kentlerinde taş taş üstünde kalmadığını anlatıyorlar ve ekliyorlar: "Şam adeta hayalet kentlerle kuşatıldı..."
Bununla birlikte son dönemdeki çatışmalarda ölü sayısı artsa bile yıkımlar azaldı. Zira, ayakta o kadar az bina kaldı ki, hedef yapmaya değmez!

***
İşte silahlar sustuğunda neredeyse taş devrine dönmüş bir Suriye bulacağız.
Peki, taş taş üstünde kalmamış Suriye nasıl ayağa kaldırılacak?
İlk iki yazıda uzun uzadıya anlattığım "BM Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu" (ESCWA) bünyesinde, Suriye eski Başbakan Yardımcısı Abdullah Dardari başkanlığında oluşturulan bir uzmanlar heyeti yeniden inşa programı hazırlıyor. 300'ü aşkın uzmanın görev aldığı program, Suriye'ye 20 milyar doların üstünde yatırım öngörüyor.
Bir soru daha: Programın finansmanı nasıl ve nereden karşılanacak?
Cevap: İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'nın yeniden inşasını sağlayan "Marshall Yardımı"nın benzeri bir organizasyonla. Dardari, organizasyonun adını bile koydu: "Suriye İçin Marshall Planı"
İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa için hazırlanan Marshall Planı'nın finansmanını tek başına ABD üstlenmişti.
Suriye'nin Marshall Planı'na ise ABD'nin yanı sıra Avrupa ve Körfez ülkelerinin, hatta Rusya, Çin, Japonya gibi bölgede önemli çıkarları bulunan güçlerin de katılacağı umuluyor. Ya Türkiye? Elbette dışarıda kalması düşünülemez.
***
Hem sonra Türkiye niye dışarıda kalsın ki... Öyle ya; Suriye'nin yeniden inşası için gerekli olan araç-gereçlerin ve malzemelerin pek çoğu Türkiye'den karşılanacak.
Özellikle de demir-çelik ile çimento.
Ve de dozerden kepçeye, kule vince kadar her türlü inşaat aracı...
Ve de ve de mimardan mühendise, inşaat ustasına kadar sayabileceğiniz tüm kalifiye elemanlar...
***
Geldik can alıcı soruya: Suriye'nin yeniden inşası için gerekli başdöndürücü ihtiyaçlar, bölge ekonomilerini nasıl etkileyecek?
Cevabı biraz can sıkıcı: Başta demirçelik ve çimento olmak üzere inşaat malzemeleri fiyatlarında "Patlama" denebilecek kadar artışlar olacak.
Evet, Türk müteahhitleri ve konut yapımcıları için yıllarca iş yapacakları bir pazarın kapıları ardına kadar açılacak ama, öte yandan da Türkiye'deki inşaatların maliyetlerinde kestirilemeyen, kestirilemeyecek artışlarla karşılaşılabilecek.
Bu gelişme sadece konut inşaatlarında pahalılığa yol açmakla kalmayacak, makro ekonomi için "İthal enflasyon" riski de yaratacak.
Özetle, Suriye'de silahlar susunca yeni fırsatlar doğacak ama Türk ekonomisi için oluşturacağı -kaçınılmaz- riskler dengelenebilirse...