Bazı kazalar insanlığın ortak belleğinde travmalara yol açtı. Aradan yüz yıl geçse de izleri kaybolmayan travmalara. Çünkü o kazalar "Milyonda bir ihtimal"in gerçekleşmesiyle meydana geldi.
Örneğin "Asla batmaz" denilen "Titanic" transatlantiğinin 14 Nisan 1912 gecesi Kuzey Atlantik'te bir buzdağına çarparak sulara gömülmesi gibi. (1.513 kişi öldü.)
Örneğin, "Asla yanmaz" denilen "Hindenburg" zeplininin 6 Mayıs 1937'de New Jersey'e inerken çıkan yangında kül olması gibi. (36 yolcu hayatını yitirdi.) Örneğin, "Asla düşmez" denilen "Concorde" uçağının 25 Temmuz 2000'de New York seferini yapmak üzere Paris'teki Charles-de-Gaulle havaalanından kalktıktan hemen sonra yere çakılması gibi. (113 kişi can verdi.)
Bu kazalar, tetikledikleri travmalar nedeniyle, "Emsal vak'a" diye tanımlandı. Kimi bir "Sendrom" un adı oldu, kimi bir "Şok"un... "Hindenburg" zeplininin payına da bir "Kehanet"e ya da "Önsezi"ye esin kaynağı olmak düştü.
Ama çok farklı, çok ilginç bir alanda: Borsalarda. Tüm borsalarda da değil, sadece ve sadece Wall Street'te, yani "New York Stock Exchange"te.
"Hindenburg kehaneti" ya da "Hindenburg önsezisi" ile, adını taşıdığı zeplinin birçok faktörün bir araya gelmesiyle düşmesinden yola çıkarak hazırlanan bir "Teknik analiz" kastediliyor.
Şöyle: Wall Street'te genel trendin yükseliş yönünde olduğu herhangi bir seansta işlem gören hisse senetlerinin en az yüzde 2.2'si son 52 haftanın en yüksek değerine ulaşırsa, yine aynı seansta hisse senetlerinin yine en az yüzde 2.2'si son 52 haftanın en düşük değerine inerse, yandı külüm keten helva! En az yüzde 25 olasılıkla ufukta çok güçlü bir deprem var demek. Bir başka deyişle, "New York Stock Exchange"te büyük çöküşün fay hatları harekete geçti ya da geçmek üzere demek. Böyle bir depremin ya da çöküşün vadesi de hesaplanabiliyor: "Hindenburg kehaneti"nin gerçekleştiği seanstan 36 gün sonra!
Neden durup dururken "Hindenburg kehaneti"nden söz ediyoruz? Çünkü, 13 Ağustos'ta Wall Street'te bu kehanet gerçekleşti: O gün New York Borsası'nda işlem gören hisse senetlerinin yüzde 2.9'u son 52 haftanın en yüksek değerine ulaştı, yüzde 2.6'sı da son 52 haftanın en düşük değerine indi.
Peki, kehanet gerçekleştiğine göre, 13 Ağustos'tan itibaren 36 gün içinde Wall Street'te çöküş yaşanır mı? Dedik ya; yüzde 25 olasılıkla, ki yatırımcılara göre çok ama çok ciddiye alınması gereken bir oran bu.
Bir soru daha: O korkulan çöküş patlak verirse, borsa ne kadar düşer? Cevap: En az yüzde 15.
Ve bir not daha: New York Borsası'nda geçmişteki büyük düşüşlerin ya da çöküşlerin tümünde, önce "Hindenburg kehaneti" gerçekleşti.
Ah, unutmadan: Son dönemdeki tüm finansal depremlerin (Asya krizi, Rusya krizi ve etkisini hâlâ sürdüren son büyük kriz) ardındaki adamlardan biri olarak gösterilen, dünyanın en ünlü "Hedge fund"larından birini (Duquesne Capital Management) yöneten ve dokunduğunu altına çevirmesi nedeniyle "Midas" lakabıyla anılan Stanley Druckenmiller'in ortada hiçbir neden yokken ve delicesine para kazanırken ve de henüz sadece 57 yaşındayken, "Benden bu kadar" deyip pürtelaş kepenk indirmesi ve kendini emekliye ayırması da ne demek oluyor? Hayırdır inşallah.