Başbakan Erdoğan'ın önce Dersim katliamı nedeniyle devlet adına özür dilemesi, ardından 23 Nisan'da 1915'te Ermenilerin yaşadığı büyük felaketle ilgili taziye mesajı yayımlayarak bir tabuyu daha yıkması, gözleri diğer siyasi aktörlere çevirdi.
En başta da CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'na... Kılıçdaroğlu bir yorum yapmadı ama CHP içinde bu tür konular alttan alta tartışılmaya başladı.
Cılız da olsa "Biz ne zaman tabu yıkacağız" diyenler bile oldu. Onlardan biri konuşurken şöyle diyordu:
"Aslında Kemal Bey, iki hafta önce sessiz sedasız da olsa bir tabuyu yıktı..."
Kastettiği şey Kemal Kılıçdarolu'nun Dersim katliamını anlatan "Hay Way Dersim" belgeselini izlemesiydi. Kılıçdaroğlu 15 Nisan'da Ankara Devlet Tiyatroları Küçük Tiyatro Sahnesi'nde eşi Selvi Kılıçaroğlu ve çok sayıda siyasi aktörle birlikte o belgeseli izledi ama hiç konuşmadı. Ne düşündüğüne dair bir bilgiye de rastlamadım.
CHP'lilere göre, bir şey söylemesi değil, izlemesi bile bir tabunun yıkılmasıydı. Hatta Kılıçdaroğlu'nun belgesele konu olan 83 yaşındaki Emoş Gülver'in elini sıkmasını Willy Brandt'ın Nazi katliamı nedeniyle özür dilemesine benzetenler bile çıktı.
Ancak o belgeseli geçtiğimiz yılın aralık ayında izleyen biri olarak yine de merak ediyorum; CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, gerçek belgelere dayanarak hazırlanan o belgeseli izlerken, döneme damgasını vuran Atatürk ve İsmet İnönü adlarının geçtiği metinleri dinlerken ne düşündü?
Katilama katılan askerlerin anlatımlarını izlerken, tüyleri diken diken olup, gözyaşı döktü mü?
Ya da benim gibi mi düşündü?
"Dersim katliamına katılan askerlerden biri o günleri anlatırken, 'O kadar çok insan telef ettik ki' dedikten sonra öyle bir 'Ahh...' çekti ki o an bir tek şey düşündüm; öldürülen binlerce insanı, parçalanmış hayatları artık geri getiremeyiz ama yüzleşebiliriz..."
Yoksa o anda bile daha önce dile getirdiği şu sözlerinin doğruluğunu mu hatırladı?
"Olaya o dönemin tarihi koşulları içinde bakmak gerekiyor. Dersim olayı özür dilenecek türden bir olay değildir! Dersim katliamını, Cumhuriyet tarihinin çok karanlık ve derin bir olayı olarak algılamamak gerekiyor."
Belgeselin yapımcısı Kazım Gündoğan'ın şu sözlerini nasıl yorumladığını da merak ediyorum:
"Muradımız bu karanlık zihniyetin yaşattığı akıl tutulması ve vicdan körelmesine ışık tutması, toplumsal belleğin oluşmasına katkıda bulunmak."
Doğrusu Kemal Kılıçdaroğlu'nun o belgeseli izlemesi önemli ama bir tabu yıkmak anlamına da gelmiyor. Tabu yıkmak cesaret istiyor. Böyle susarak tabu yıkılır mı?
Bu ülkenin, dindar-muhafazakâr geleneğinden gelen Başbakan Erdoğan, hem Dersim'den özür dileyerek hem de 1915 felaketi için taziye yayımlayarak tabu yıkarken, o halkın içinden gelen bir siyasi aktörün susması anlaşılır gibi değil.
Bir kez olsun CHP böyle bir adım atsa emin olun bu ülkede çok şey değişecek.
CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu'ndan Dersim belgeseli için bir çift söz bekliyoruz