Eski yeni darbelerin yargılandığı bir süreçten geçiyoruz. Türkiye ilk kez böyle bir deneyim yaşıyor.
Bugüne kadar yargılama olmadığı gibi darbelere karşı siyasi veya sivil bir karşı duruş da yaşamadı.
İşin uzmanlarına göre; direniş geleneği olmadığı için askerler yönetime el koyduğunda toplum da kuzu kuzu onların söylediklerine uyum sağlıyor. Bu açıdan en hüzün verici deneyim 1960 darbesinde yaşandı.
Toplumun üç dönem yüzde 50'nin üzerinde oy verip iktidar yaptığı rahmetli Menderes idama götürülürken "bir bardağın bile kırılmaması"nı anlamak ve açıklamak kolay değildi. Sonra da benzer süreçler yaşandı. İmparatorluk geleneği mi dersiniz ciddi bir demokrasi mücadelesinin yaşanmaması mı yoksa askeri yapının güçlülüğü mü dersiniz ne derseniz deyin, darbeler karşısında direnmediğimiz açık.
Peki, bugün bir darbe olsa toplum nasıl tepki verir?
Siyasetin tepkisini 27 Nisan e-muhtıra karşısında gördük. Toplumun ne yapacağına ilişkin ise ortada yaşanmış bir deneyim yok.
Şimdi elimizde sadece halkın nabzını ölçen bir veri var.
Kamuoyu araştırma şirketi Metropoll ilk kez "Darbe ve darbe yargılamaları" üzerine bir kamuoyu araştırması yayımladı.
Soru çok net: "Darbe Teşebbüsü Olsa Sokağa Çıkıp Direnir misiniz?" İddialı bir soru, siz de kendinize sorup... Alınan cevap da bir o kadar iddialı. Toplumun yüzde 66'sı sokağa çıkıp direneceğini söylüyor.
Siyaset bilimciler bu tavrı biraz abartılı bulsa da bu cevap içinden geçtiğimiz siyasal sürecin ruhunu yansıtıyor. Türkiye normalleşiyor.
Ancak buna rağmen hâlâ darbeler karşısında tepki vermeyeceğini söyleyenler de var. Bu tavrın yüksek olduğu partilerin durumu gerçekten vahim...
Çünkü toplumun büyük çoğunluğunun verdiği, "Direnmesek bile darbe istemiyoruz" mesajı sivil siyasetin önünü açıyor. Bunu görenler kazanacak...