Esas Holding CEO'su Çağatay Özdoğru ile tanışıklığımız henüz daha Sabancı kardeşlerin holdingden ayrılmadığı yıllara kadar uzanıyor. O zamanlar Sabancı Telekom'un Genel Müdürlüğü görevini yürütüyordu. Şevket Sabancı'nın Esas Holding'i kurma girişiminin ardından önce Sabancı Grubu'nda yönetim kurulunda görev alan kızı Emine Kamışlı ayrıldı. Çok geçmedi. Ali Sabancı da grupla olan bağlarını kopardı ve hemen akabinde Çağatay Özdoğru da gruptaki görevinden istifa edip Esas bünyesine dahil oldu.
Şevket Sabancı'nın kendisine örnek olarak, Avrupa'nın çeşitli bölgelerinde bankalar kuran Yahudi Asıllı ünlü Alman Ailesi Rothschild'ı aldığı söyleniyor. Rothschild 5 oğlunu 5 farklı Avrupa kentine gönderip banka kurdurtmuş ve pek çok krizden hiç etkilenmeden yoluna devam eden büyük bir grup olmuştu. Ekonomi dünyasını takip edenler hatırlayacaktır. Sabancı Ailesi, giderek kalabalıklaştıklarını görerek McKinsey'e bir anayasa hazırlatmıştı. Buna göre her kardeşin bir çocuğu holdingde görev alacaktı. İlk başlarda bu kurala uyuldu ama sonra tümden vazgeçildi. İşte Şevket Sabancı her ne kadar oğlu Ali Sabancı'nın grupta görev almasıyla hazırlanan anayasaya uymuşsa da temellerini attıkları Esas Holding ile iş dünyasına çok daha güçlü ve iddialı bir girişin sinyallerini 2005 yılında vermişti.
Nitekim Esas Holding hatırı sayılır büyüklüğe hem de 8 yıl gibi kısa bir sürede gelmeyi başardı.
Esas'ın büyüme vizyonu
Şimdi grupta büyük bir heyecan var. 2005'te satın alınan Pegasus bir yandan 100 uçak siparişi ile dikkat çekerken, diğer yandan da son sürat halka arz hazırlığında. Şirketin yüzde 34.33'ü satışa sunulacak.
Önceki gün holdingin planlarını konuşmak üzere buluştuğum Esas Holding CEO'su Özdoğru, Esas'ın vizyonunun radikal anlamda Pegasus'un satın alınmasıyla değiştiğini anlatırken ilginç bilgeler de verdi. Örneğin ilk zamanlar Esas, 0 kilometre şirketlere yatırım yapıyordu. Ancak 2005'ten sonra büyük ve kârlılık üreten şirketlere yöneldi. İlk yıllarda renty isimli şirkete yatırım yapılmıştı ve son derece başarılı grafik çizen şirkete yatırılan paranın 3 kat fazlasına Araplara satılmıştı. Aynı şekilde yatırım yaptıkları Promed şirketi tam 5 katına satılmıştı. Çağatay Özdoğru, ancak şirketlerin boyutlarının küçük olduğunu ve yavaş yavaş bu tarz şirketlere yatırımdan uzaklaştıklarını anlatıyor. O dönemde yatırım yaptıkları şirketlerden bir tek Medline devam ediyor. Esas Holding, gıda sektöründe yer alan Peyman'ın yüzde 30 hissesine sahip. Peyman'a yatırım yapıldığı 2007'de şirketin cirosu 50 milyon dolarken şu anda ciro 200 milyon doları aşmış.
Tüketiciye kilitlendik
'Klasik holdinglerin 10 yılda yapabildiğini biz 5 yılda yapıyoruz. Pegasus'taki hızımızı görüyorsunuz. Henüz 8 yıl oldu' diyor Özdoğru.
Esas'ın 2006 cirosu 1 milyar lirayken, geçen yılı 3.4 milyar lirayla kapatmayı başardı. 2013'te yeni satın almalar olmazsa 5 milyar liralık bir ciro hedefi olduğunu CEO Özdoğru söylüyor.
Peki grup yeni satın almalarla ilgileniyor mu? Hedefinde ne var? Çağatay Özdoğru, bundan sonra ilk yapacakları satın almanın gıda sektöründe olduğunu ve bir restoran zinciri olacağını söylüyor. Özdoğru isim vermekten kaçınıyor ancak yaygın bir zincirden söz ettiğine göre pahalı bir restoran markasından söz etmediğini daha Türkiye'nin ortalama gelir seviyesine paralel fiyatları olan bir restorandan söz ettiğini anlıyorum.
Türkiye'nin 2023 vizyonuna paralel ilerleyen bir grup Esas. Özdoğru da 2023'te tüketicinin büyüyeceğini, gelir seviyesinin 20 bin dolarlar seviyesine geleceğini düşünerek, buna paralel yatırımlar yapacaklarının altını çiziyor.