ABD Başkanı Obama'nın, IŞİD'e karşı uygulayacağı stratejinin temel noktası, daha açıklamayı yapmadan belliydi: Amerikan askeri araziye ayak basmayacak... IŞİD karşıtı koalisyona öncülük eden ABD, örgütü havadan uçaklarla ve dronlarla bombalayacaktı.
Buradaki en temel mesele şu: Hava bombardımanı ile bu tip bir örgütü yok etmek mümkün değil. Gücü bir miktar kırılır ama o kadar. Militanlar saklanır... Bombalayanlar gittikten sonra tekrar ortaya çıkarlar.
O halde birilerinin de IŞİD'i aşağıda, yani yerde pataklaması gerekiyor. Peki, bunlar kim olacak?
Hemen akla gelenler: Şii ağırlıklı olan Irak merkezi hükümetinin ordusu ve Kürtler...
Bana sorarsanız toplantıların tek hedefi IŞİD'in yok edilmesi olamaz. Çünkü bu çapta bir organizasyonun amacı, sadece "Ne olmayacak" değil, aynı zamanda "Ne olacak" sorusuna da cevap vermektir.
IŞİD'i yok eder ama yerine bir düzen kurmazsanız, bir başka örgüt onun yerini alabilir. Şiddete son vereceğim derken, yeniden şiddete yol açabilirsiniz.
Irak'ın asıl önemi petrolden geliyor... Irak petrollerinin sorunsuz bir biçimde dünyaya (Batı'ya) satılması gerekli... Bunun için de Irak'ta çatışmasız bir düzen kurulmalı. Kürtler, Şii ve Sünni Araplar ve diğer halklar hallerinden memnun olmalı.
Öte yandan Başkan Obama, IŞİD karşıtı mücadelenin Suriye'de de devam edeceğini söyledi. Hatta bu açıklama, diğer muhaliflerle savaştığı için IŞİD'den memnun olan Esad rejimini çok rahatsız etti.
Bunları alt alta yazdığımızda ortaya şöyle bir manzara çıkıyor: ABD, IŞİD'i kullanarak Irak ve Suriye'yi yeniden şekillendirecek.
IŞİD öylesine kabul edilmez, öylesine dehşetengiz işler yaptı ki... Başlarda ona göz yuman devletlerin bile söz söyleyecek, mırın kırın edecek hali kalmadı.
Kürtler daha da güçleniyor
Bu süreçte Türkiye'nin durumu ne olacak? ABD Savunma Bakanı Hagel'den sonra, bugün (cuma) Dışişleri Bakanı Kerry, Türkiye'ye geliyor.
Hem Musul Konsolosumuz da dahil 49 vatandaşımız IŞİD'in rehinesi olduğundan... Hem de İstanbul'da dahi militanları bulunduğundan... Türkiye, IŞİD'e karşı net bir tavır alamıyor.
Ancak Türkiye'nin koalisyona desteğinin söylendiği gibi sadece "insani yardım" olması gerekmez. Size "hayali bir örnek" vereyim:
Eğer PKK'nın da IŞİD'e karşı savaşması arzu ediliyorsa... "PKK'nın silahsızlanmasını Çözüm Süreci'nin olmazsa olmaz şartı" gören Ankara'dan, bu konudaki ısrarından bir süreliğine vazgeçmesi istenebilir.
Dediğim gibi, bu bir "hayali" örnekti... Belki gerçekleşir, belki gerçekleşmez... Bilemem.
Öte yandan, olayların şöyle bir gelişmeye yol açabileceğini daha kesin bir şekilde öngörebiliriz:
Eğer çok uluslu IŞİD operasyonu, Irak ve Suriye'nin yeniden şekillenmesiyle sonuçlanırsa... Bu durum, Türkiye'nin bölge liderliği vizyonundan orta vadede vazgeçmesi anlamına gelecektir.
Ayrıca IŞİD'in temizlenmesinde aktif görev alacak olan Kürt aktörlerin sesi artık çok daha güçlü çıkacaktır. Böyle bir ortamda Ankara'nın, örneğin Rojava konusundaki keskinliğini terk etmesi gerekecek.
Ne acayip bir durum değil mi?