MediaCat dergisi Daniel Pink'i çağırdığında tarih 2006 Mayısıydı. 'Aklın Yeni Sınırları' (A Whole New Mind) adlı bir kitap yazmış olan Daniel Pink...
Küresel bir işbölümü oluştuğunu... Batı'nın yaratıcı, Doğu'nun üretici olduğunu söylüyordu.
Daniel Pink, Maslak'taki TİM salonunu dolduran beyaz yakalılara konuşmuş... Aralarında benim de olduğum bir grup da Pink'in görüşlerini yorumlamıştı. (Türkçesi henüz basılmamış kitabını önceden okumuştuk zaten.)
Bu tip toplantılarda ana konunun dışına çıkılmaz. Tersine sözler ise zinhar söylenmez. Çünkü katılanlar belli bir fikri anlamak için para ödemişlerdir; kafaları karışsın diye değil!

Geçti o günler adamım
Bendenizin misyonu ise ikonaları kırmak olduğundan... Daniel Bey'e... "Arkadaş sen Çin'de neler olduğunun farkında değilsin anlaşılan... Adamlar, iki binden fazla üniversiteyle, müzikten resme, grafikten endüstriyel tasarıma; her alanda yaratıcı beyinler yetiştiriyorlar..." demiştim.
Tecrübeli bir konuşmacı olan Pink tabii ki hemen gargaraya başladı. İki istatistik, üç espriyle, fikrini dinamitleyen bu müdahaleyi savuşturdu. (Bir daha da bendenizi böyle toplantılara çağıran olmadı.)

Entelektüel sermaye
Bu olayı hatırlamama geçen gün New York Times gazetesinde çıkan ve Çin'deki üniversite mezunu patlamasından söz eden bir haber neden oldu.
Koluyla, bacağıyla değil de... Bilgisiyle, yaratıcılığıyla üretim yapanlara "entelektüel sermaye" (de) deniyor. Çin devleti entelektüel sermayesini güçlendirmek için yılda 250 milyar dolar harcıyor.
2010'da yaptıkları planla... Geliştirmek istedikleri yedi ulusal sektörü belirlemişler... Bunlar aynı zamanda entelektüel sermayenin çalışacağı alanlar:
1) Alternatif enerji, 2) Enerjinin verimli kullanımı, 3) Çevreyi koruma, 4) Biyoteknoloji, 5) İleri iletişim teknolojileri, 6) Yüksek kalitede üretim, 7) Yeni ulaşım araçları (elektrikli otomobil gibi).
2015'e kadar toplam 1 trilyon 600 milyar dolar yatıracakları bu sektörlerin ekonomideki payını yüzde 3'ten yüzde 8'e çıkarmayı amaçlıyorlar.
NYT muhabiri babası hiç okumamış, annesi altıncı sınıftan terk etmiş bir öğrenciyle konuşmuş:
20 yaşındaki Zang, İngiliz Dili ve Edebiyatı okuyor... Ama genç kızın asıl ilgi alanı Amerikan pop kültürü... Her fırsatta internetten ABD dizilerini ve yarışmalarını izliyor.

Hayale bakın hele
Gazeteci hayretle bu ilginin nedenini soruyor. Ne cevap alsa beğenirsiniz? Sıkı durun geliyor:
"Mezun olduktan sonra bir otomotiv şirketinde çalışacağım... Akıcı İngilizcem ve ABD pop kültürü bilgimle... 2021'de New York Belediyesi'ne satmayı planladığı, 'yakıt cimrisi' taksilerin tasarlamasında, şirkete yardımcı olacağım..."
Gerçekleşir, gerçekleşmez; o ayrı konu... Ama kızın kurduğu hayalin somutluğuna bakar mısınız? Nasıl bir zihin yapısıdır bu?
Peki, Türkiye ne yapıyor?
Durumu şu cümleyle özetlesem... Çinliler entelektüel bir nesil yetiştirmeyi amaçlıyor, biz ise dindar bir nesil... Haksızlık etmiş olur muyum?