Beşiktaş'ta 27 yıldır Pan Yayıncılık bünyesinde müzik kitaplarının yanı sıra roman, araştırma ve şiir kitapları da yayımlayan Işık ve Ferruh Gençer çifti, bugünlerde Romanyalı etnomüzikolog ve Türk müziği araştırmacısı Eugeni Popescu-Judetz'in vasiyetini yerine geçirmenin huzurunu yaşıyor. Gençer çiftinin hayattayken dostları ve yayıncıları oldukları Popescu-Judetz, ölmeden önce bütün kitaplarının ve plaklarının İstanbul'a gelmesini, bir kütüphanede korunmasını vasiyet edince, ölümünden sonra aylarca süren çabalar sonucu Popescu-Judetz'in binlerce müzik kitabı, 50 kolinin içinde İstanbul'a ulaştı. Bu maceralı yolculuktan sonra geçtiğimiz ay Beşiktaş'ta Bostancıbaşı Sokak'ta açılan Tabar Müzik Kütüphanesi'nde koruma altına alınan kitapların ve bu özel kütüphanenin öyküsünü Pan Yayınları'nın kurucusu Işık Gençer anlattı:
50 KOLİ KİTAP, İSTANBUL'A GEMİYLE GELDİ
"2011'in aralık ayında ölen Popescu-Judetz, vasiyetinde kitaplarını bana ve plaklarını da eşim Ferruh'a bıraktı. ABD'de Pittsburgh'da yaşıyordu ve ABD'li arkadaşlarımızın yardımıyla kitaplar kara nakliyle önce New York'a, oradan da gemiyle aylar süren bir yolculuktan sonra bize ulaştı. Hayattayken bize çok güveniyordu ve kitaplarının Türkiye'ye gelmesini çok istiyordu. Babamın kitapları ve Türk müziği enstrümanları için ne kadar uğraştığımı biliyordu. Onun Türk müziğine, bizim de bütün kitaplarını yayımlayarak ona çok büyük hizmetimiz oldu. Judetz ile yıllar önce İstanbul'da bir müzik kongresinde tanıştık ve 12 kitabını yayımladık. Dünyadaki yayıncısı da biziz. Popescu-Judetz, Osmanlı müziğini kaleme alan birkaç kişiden biri olan Romanyalı Dimitri Cantemir uzmanıydı. Yıllar önce bir Ermeni hocası, ona Cantemir üzerine yoğunlaşmasını söylüyor. Böylece yıllar içinde o da dünyadaki birkaç Cantemir uzmanından biri haline geliyor. Aslında bir dansçıydı. Eşiyle Romen halk danslarını topluyor, modern şekilde sunuyorlardı. Eşi ölünce ABD'ye gidiyor ve teoloji, sanat tarihi eğitimi alıyor."
OSMANLICA, ERMENİCE SÖZLÜKLER ÇOĞUNLUKTA
"11 dil konuşan Popescu-Judetz'in 5 bin kitabının arasında Osmanlıca, Ermenice, Türkçe, Romence, Almanca, Yunanca ve İngilizce kitaplar ağırlıkta. Aralarında çok sayıda sözlük var. Hepsini kullanmış, adeta parçalamış. Müzik araştırmalarıyla yetinmemiş, Osmanlı dönemine ait kumaşlar, kılıçlarla ilgili de kitapları toplamış."
MÜZİK KÜTÜPHANESİ YILLARDIR HAYALİMİZDİ
"2007'de kaybettiğimiz babam Uğur Tabar da Cumhuriyet döneminde çıkmış bütün müzik kitaplarını ve Osmanlıca kitapları biriktirmişti. Babam inşaat mühendisiydi ama Türk müziğinin ses sistemi üzerine araştırmaları vardı. Onun 2 bin 500 kitabı ve çeşitli Türk müziği enstrümanlarıyla bir kütüphane yapmak istiyorduk. Bu amaçla Kültür Bakanlığı'ndan belediyelere kadar birçok kuruma başvurduk, ama olumlu bir yanıt alamadık. Biz de sonunda babamın ve Popescu-Judetz'in kitaplarıyla Tabar Müzik Kütüphanesi'nu kurmaya karar verdik."
'VATANIM TÜRKİYE' DERDİ
"Asıl uzmanlık alanı Türk musikisi kaynakları ve Osmanlı seyirlik sanatları olan Popescu- Judetz, 1996'dan itibaren Türkiye'de yayımlanan kitaplarıyla Türk müzik camiasının yakından tanıdığı bir uzmandı. İlk kez 1968'de geldiği İstanbul'u çok sever ve vatanının Türkiye olduğunu söylerdi. 1950'de Prag'da yapılan dans yarışmasında birincilik ödülünü alan Popescu-Judetz eşiyle 1954-1970 arasında Perinitza Halk Topluluğu'nun baş dansçısı ve koreografı olarak çeşitli ülkelerde turneye çıktı. 1954'te hocası Prof. H. C. Siruni ona Doğu dillerini öğrenmesi gerektiğini ve Dimitri Cantemir üzerine çalışmasını öğütleyince, hayatının merkezine Cantemir oturdu. Ölene kadar Cantemir'in ayak izlerini takip etti. 1970'te babasını, 1972'de de eşini kaybetti. Kendisi de üzüntüden hastalandı. Bu sıralarda, 1973'te Pittsburgh Duquesne Üniversitesi'nden bir davet alınca ABD'ye gitti. Duquesne'de öğretim görevlisi olarak çalıştı. Aynı üniversitede ilahiyat dalında master; Pittsburgh Üniversitesi'nde ise tiyatro eleştirisi doktorası yaptı. Pek çok makale ve kitap yazdı. Eşiyle birlikte topladıkları Romen halk dansları ve halk müziğine ilişkin özel arşivlerini ABD Kongre Kütüphanesi'ne bağışladı."
