Gebelikte kullanılan bazı ilaçlar, doğum sonrası dönemde ve ergenlikte salgılanan hormonların eksik ya da fazla olması; cinsiyet belirsizliklerine yol açabilir. Memorial Diyarbakır Hastanesi Çocuk Cerrahisi ve Çocuk Ürolojisi Uzmanı Prof. Dr. Abdurrahman Önen; cinsel gelişim bozukluğu olan çocukların tedavisine yönelik sorularımızı yanıtladı:
Cinsel gelişim bozukluğu çok sık görülen bir durum mu?
2 bin kişide bir görülüyor, akraba evliliklerinde daha sık rastlanıyor. Orijinali kız olan ama erkek görünümlü vakalar çoğunlukta. Türkiye'de Akdeniz Bölgesi'nde, özellikle Antalya'nın bazı köylerinde cinsiyet problemlerine daha çok rastlanıyor.
YARATIK GİBİ GÖRÜYOR
Çocuk cinsiyetine doktor ya da aile yerine kendisi mi karar vermeli?
Hangi cinsiyete çevrilirse, seksüel ve doğurganlık işlevinin daha iyi olacağı aileye açıklanmalı. Cinsiyet kararının verilmesinde; aile ve hasta ile yakın iletişim kurulmalı, onların kaygılarına saygı gösterilmelidir. Cinsel farklılaşma sorunu olan hastalar; hekimlerin olumsuz tutumları nedeniyle kendilerini 'yaratık' gibi hissedebiliyor.
Sorun, bebek doğduğu anda anlaşılabilir mi?
Bebeğin dış genital organlarının yapısı göz önünde bulundurularak cinsiyeti belirlenir. İlk bir yaş içinde uygun olan cinsiyetin belirlenerek yetiştirilmesi önemlidir. Çocukların tümüne, genital bölge muayenesi yapılmalıdır. Cinsiyet sorunu; adet görmeme veya yetişkin dönemde çocuk sahibi olamama gibi durumlarla da ortaya çıkabilir.
Cinsiyet değişikliği ne zaman yapılmalı?
Çocuk kendisini nasıl tanımlıyorsa, tanımladığı cinsiyete uygun davranışlar sergiler. Çocuğun cinsiyeti ile ilgili davranışları 2-6 yaş arasında belirgindir. Cinsel gelişim bozukluğunda; doğumdan hemen sonra erken tanı ile bebeğin cinsiyeti belirlenmelidir. Uygun cerrahi ile düzeltici girişimler ilk iki yaş içinde yapılmalıdır. Durumu belirsiz olan hastalarda cerrahi tedaviler ileriki yaşlara ertelenmelidir.
SÜREÇ UZARSA İSİM İKİ CİNSİYETE UYGUN OLSUN
Cinsel gelişim bozukluğu olan çocuklara yaklaşım nasıl olmalı?
Cinsiyet tayini en erken ve en kısa sürede yapılmalıdır.
İsim koyma ve nüfusa kayıt, cinsiyet tayini sonrasına ertelenmelidir.
Süreç uzayacaksa; her iki cinsiyet için uygun olabilecek isim seçilmelidir.
Çocuğun muayene sırasında rencide olması önlenmeli, genital muayenesi izin alınarak yapılmalıdır.
Çocuk tayin edilen cinsiyete uygun yetiştirilmelidir.
Çocuğa bedeniyle ilgili kararları kendisinin verebileceği duygusu aşılanmalıdır.
Hormonal, cerrahi ve psikolojik tedavisi bireysel olarak planlanmalıdır.
CİNSİYET ARAŞTIRMA KOMİSYONU İNCELER
Cinsel gelişim bozukluğu nasıl tedavi edilmeli?
Cinsel gelişim bozukluğu sorunu olan çocuklar, Cinsiyet Araştırma Komisyonu tarafından tetkik, takip ve tedavi edilmelidir. Bu grup; hastanın ilerideki cinsel yaşamını, psikolojisini, kendisinin ve ailenin beklentilerini, sosyal çevresini, yapılacak cerrahi düzeltmenin zorluğunu ve başarı şansını göz önüne alarak; aileye bir tavsiyede bulunur. Ailenin de isteği ile tedaviye başlanır.
KIZ AMA ERKEKLİK ORGANINA SAHİP
Kız görünümlü erkek, erkek görünümlü kız olabilir mi?
Kız tipi cinsiyet bozuklukları sık görülüyor. Bunların orijinal cinsiyeti kız olduğu halde dış genital görünüşleri erkek gibidir. Erkek tipi cinsiyet gelişim bozukluğu da bunun tam tersidir. Seks kromozomlarının bozukluğuna bağlı cinsel farklılaşma sorununda da çift cinsiyet sorunu ortaya çıkar. Çocukta hem yumurtalık, hem testis vardır.
TEDAVİSİ BİTİNCE AŞIK OLUP EVLENEBİLİR
Cinsiyet sorunu yetişkinlikte de ortaya çıkabilir mi?
Ergenlikle birlikte cinsel farklılaşma sorunu olan gençlerin yaşıtlarıyla arasındaki farklar belirginleşir. Hissettiği cinsiyette olmadığının farkına varan genç şok geçirebilir. Ancak tedavi sonrası; yakın arkadaşlıklar kurabilmeleri, aşık olmaları, evlenmeleri ve çocuk sahibi olabilmeleri mümkündür.
YARGILAMAK İNTİHAR NEDENİ
Cinsiyet gelişim sorunu yaşayan çocuklar da, toplumda işlevsel bir birey olma potansiyeline sahiptir. Bu durum kesinlikle utanç verici değildir. Ancak çocuğun mahremiyetine de saygı duyulmalıdır.
onu anlayın
Sık sık genital muayene, tıbbi fotoğraf çekimi sırasındaki olumsuz tavırlar, çocukların intihar etmesine bile sebep olabilir.
Eğer çocuğunuzda cinsiyet sorunu varsa, onu anlamaya çalışın ve ruh sağlığının bozulmaması için kesinlikle yargılamayın.
