Aralık ayının son haftasında 700 puanın altına gerileyen Baltık kuru yük endeksi (BDI), navlun piyasalarının 2013'e kötü başlayacağı mesajını verdi. Böylelikle armatörler daha yıl bitmeden 2013'e dair kötümser tablo ile de karşı karşıya kalmış oldu. Aylık ulaşım ve iş dergisi UNIBUSINESS'in yayınladığı haberde piyasa analistlerine göre; yılın ilk ayı da armatörler için çok zor geçecek. Batı ülkelerin Noel tatilinin ardından Çin'in uzun yeni yıl tatili, özellikle büyük tonaj gemi navlunlarını olumsuz etkileyecek. Kuru yük endeksinin ilk iki ayda dip seviyeyi görmesine muhtemel gözüyle bakıyorlar. Aralık ayının son haftasında 170 bin DWT'lik capesize olarak adlandırılan dökme kuru yük gemilerin spot piyasada günlük kirası, işletme maliyetlerinin de altına gerileyerek 4 bin dolara kadar düştü. Daha küçük tonajlı panamax ve supramax gemilerin günlük navlunu ise 5.500 ve 7 bin dolar seviyesinde seyretti. Umutsuz bekleyiş sürüyor.
GÜNLÜK NAVLUN 2012'DE 3 BİN 900 DOLARA GERİLEDİ
Deniz Ticaret Odası Başkanı Metin Kalkavan, bir önceki meclis toplantısında olduğu gibi Aralık ayı meclis toplantısında da piyasaların kötü gideceğini ve 2013 yılının da denizcilik sektörü için zor geçeceğini söyledi. Kalkavan, özellikle dökme kuru yük gemi sahiplerinin çok zor bir yıl geçireceğini vurguladı. Bu yıl yük tarafında olumlu gelişmelerin olacağını ifade eden uluslararası brokerlik şirketlerinin görüşleri de Kalkavan'ı haklı çıkarıyor. En büyük nedeniyse devam eden gemi teslimatlarının piyasada neden olduğu aşırı gemi arzı. Clarkson, bu yıl içinde filoya giren yeni gemi tonajının 170 milyon DWT'ye ulaşacağının altını çiziyor. Armatörlerin 20 yaş altındaki gemileri dahi hurdaya göndermesi yine de aşırı arzın önüne geçmeye yetmiyor. Aşırı gemi arzı, navlunlar üzerinde de baskıyı artırıyor. Tüm gemi tiplerinin navlunları baz alınarak hesaplanan günlük ortalama navlun, 2008'de 50 bin dolar iken bu sayı 2012'de 3 bin 900 dolara geriledi.
SİPARİŞ DEFTERİNİN BÜYÜKLÜĞÜ 242 MİLYON DWT
Fairplay'in Aralık ayı raporuna göre, küresel deniz ticaret filosunun sipariş defterinin büyüklüğü 242.5 milyon DWT. Siparişlerin büyük kısmını ise 135 milyon DWT ile dökme kuru yük gemileri oluşturuyor. Aktif küresel dökme kuru yük deniz ticaret filosunun büyüklüğünün 660 milyon DWT olduğu düşünüldüğünde sipariş defterinin büyüklüğü gemi sahiplerini ürkütüyor. Dökme kuru yük filosu yıllık ortalama yüzde 10.7 oranında büyüme gösteriyor. Önümüzdeki 3 yıl içinde de dökme kuru yük filosuna girecek yeni tonaj kapasitesinin yaklaşık 200 milyon DWT olması bekleniyor. En büyük kapasitenin ise 2013 süresince markete dahil olacağı belirtiliyor. Bu veriler ışığında görüş bildiren dünyanın en büyük denizcilik bankası HSH Nordbank da yatırımcılarına, 2013'ün son çeyreğinden önce denizcilik piyasalarında bir düzelme beklemediğini açıkladı.
DENİZYOLU YÜK TALEBİ ARTACAK
BIMCO'ya göre Çin'in cevher ihracatı bir yıl öncesine göre yüzde 9 artış gösterecek. BIMCO analisti Peter Sand, 2013'te ana kuru yük segmentinde talep ve arzın güçlü olacağını belirterek bu durum gemi işletmelerinin üzerindeki baskıyı bir nebze de olsa azaltacağını söylüyor. Bağımsız brokerlik şirketi Simpson Spence & Young'un (SSY) Türkiye'de düzenlediği seminerde konuşan SSY brokeri John Kearsey, gelecek yıl birkaç sürpriz faktörün dökme kuru yük piyasalarını olumlu etkileyeceği müjdesini verdi. Dünya deniz ticaret filosunun hızla büyümeye devam ettiğini söyleyen Kearsey, 2013 yılında en az büyüme gösterecek tonajın handysize olacağını belirtti. 25-35 bin DWT civarındaki filonun 0.4 oranında olacağını ifade eden Kearsey, bu yıl küresel dökme yük filosundaki büyüme beklentilerinin yüzde 4 olduğunu kaydetti. Bu yıl denizyolu yük taşımacılığında bir artış beklemelerine rağmen 2013'ün zor bir yıl olacağını dile getiren Kearsey, hurdaya satışlar ve düşük teslimatların 2014 ve 2015 yıllarında iyi piyasalara dönüşüm için bir ortam hazırlayacağını kaydetti.
HURDAYA SATIŞLAR REKOR SEVİYEYE ÇIKTI
Hurdaya giden gemi tonajlarında yeni rekorlara imza atılırken yeni gemi teslimatları da benzer rekorlara imza attı. İngiliz araştırma şirketi Clarkson, son yayımladığı raporda 2012 yılında hurdaya giden filo tonajının 50 milyon DWT'yi aşacağına dikkat çekiyor. Deniz ticaret filosuna bu yıl katılacak tonajın 170 milyon DWT olduğu düşünüldüğünde, filonun net büyümesinin 115-120 milyon DWT civarında olacağını söylemek mümkün. Navlun gelirlerini yükseltmek isteyen gemi sahipleri, 20 yaş altındaki gemilerini dahi söküm tesislerine satmaya başladı. Bu durum, 2004 ile 2008 yılları arasında yıllık ortalaması 8.2 milyon DWT olan hurda satışlarını 2011'de 40.8 milyon DWT'ye 2012'de 55 milyon DWT'ye çıkardı. Brokerlere göre hurdaya satışlar, bu yıl daha düşük olacak. Bunun nedeni de 2014'te piyasaların iyileşmesini bekleyen armatörlerin gemilerini elden çıkarmak istemeyecek olmaları. 2013'ün, ikinci el gemi piyasasının hareketleneceği bir yıl olarak öne çıkacağı belirtiliyor.
Kaynak: UNIBUSINESS Dergisi
