Fabrikatör babanın ressam oğlu

Nezih Çavuşoğlu... Türk iş dünyasının marka olmuş ailelerinden birinin üyesi... Babası, Türk boya sanayinin duayenlerinden, ilk yerli boya markası ÇBS'nin (Çavuşoğlu Boya Sanayi) kurucularından ve eski İstanbul Sanayi Odası Başkanlarından Şaban Çavuşoğlu. Ama şimdi o karşımıza bambaşka bir kimlikle çıkıyor. Yıllarca boya sanayinde çalışan Çavuşoğlu'nun kartvizitinde artık ressam yazıyor. Babasının tüm itirazlarına rağmen 1999 yılında ÇBS Holding'deki haklarından feragat eden Nezih Bey, hayatını artık resim yaparak sürdürüyor. 31 Mart'ta Ekavart Galeri'de ilk kişisel sergisini açma hazırlığında şu sıralar. Üstelik "Sanayiden kazanmadığım kadar tatlı parayı sanat eseri satarak kazandım. Bu işten çok büyük karlar elde ettim. Bire 2 bin kazandığım oldu. Ortada sırf para da yok. Hem aşk var, hem de kar" diyecek kadar da sanatın ekonomik boyutunu da ön plana çıkartıyor Çavuşoğlu...

RESİM SATIP ŞİRKET KURDU
Çavuşoğlu ile sergisinin küratörlüğünü yapan Türkiye'nin en eski galericilerinden Yahşi Baraz'ın Kurtuluş'taki galerisinde buluşuyoruz. Oldukça heyecanlı. "Hayatım boya içinde geçti, bir boya mesleğini bırakıp diğerine geçtim. Sanki boya küpünün içine düşmüşüm" diyor. Yılda en fazla 12 resim yaptığını öğreniyorum. Aslında bu sayı genelde 7-8 oluyormuş. Çok katmanlı boya kullandığı için resimlerinin kurumasının en az bir-bir buçuk ay sürdüğünü anlatıyor Çavuşoğlu. Bugüne kadar tanesi 8 bin dolardan Las Vegas'ta iki resim, 7 bin dolara da Atina'da bir tane resim satmış. Sergideki resimlerin fiyatı ise ortalama 10 bin lira. Ama sıkı bir koleksiyoner çevresi olan Çavuşoğlu'nun resimlerinin yüzde 80'i satılmış bile. Bu da yaklaşık 200 bin lira ediyor. "Resimlerin satışından elde edeceğiniz gelirle ne yapacaksınız?" diye soruyorum. Yine sanata yatıracağını anlatıyor. 80'li yıllardan beri koleksiyon yapan Çavuşoğlu'nun yaklaşık 200 parçadan oluşan bir resim koleksiyonu olduğunu öğreniyorum. Ama zaman içinde bazı resimleri elinden çıkardığını anlatıyor. "Sanayiyi bıraktığım dönemde maddi ihtiyaçlarım oldu. Ayrıca depolama zorluğu da çektim. Elimde 10 Ferruh Başağa varsa, en iyi üç tanesini tutup yedi tanesini sattım. Elime oldukça iyi para geçti" diyen Nezih Çavuşoğlu, üstelik koleksiyonundan tavsiye ettiği resimler sayesinde hem başka resimler almış hem de şimdi ortağı olduğu Raykon şirketini Türkiye'ye getirmiş.

MİNİ BİR SANAYİ
Radikal bir kararla iş dünyasından ayrılan Çavuşoğlu'na hiç pişmanlık duyup duymadığını soruyorum. Sanatın da artık mini bir sanayi olduğunu ve en ufak bir pişmanlık duymadığını söylüyor gururla... "Çağın ressamı olmak için ciddi maliyetlere katlanmak lazım. İyi bir stüdyo gerekiyor. Belirli süratte ve sayıda resim üretmek şart. En az iki asistan görevlendirmek lazım. Bugün ressam; asistanı, pazarlamacısı, sigortacısı, galericisiyle ciddi istihdam yaratan ve sanayiciliğe giden bir sektöre dönüştü" diyen Çavuşoğlu bu durumu da Türkiye'deki ekonomik istikrara bağlıyor.

Benimresimlerimi alan koleksiyoner rant elde etsin
Aslında Türk resim piyasasında çağdaş ressamların eserleri çok yüksek rakamlardan satılıyor. Çavuşoğlu'nun en önemli eserine biçtiği değer ise 12 bin TL. Bunun nedenini Çavuşoğlu bakın nasıl açıklıyor: "Yıllarını vermiş sanatçılar varken ilk sergimde rakamları çok yüksek tutmak istemedim. Ayrıca herkesin alabilmesini istiyorum." Ama bu, resimlerinin ileride prim yapmayacağı anlamına gelmiyor. Zaten en büyük hayalinin de onun resmine yatırım yapan koleksiyonerlerin ileride rant elde ettiğini görebilmek olduğunu anlatıyor.

'Faizden rant elde etme bitti'
Çavuşoğlu her ne kadar ressam olarak hayatını sürdürse de işadamı kimliği de arada ortaya çıkıyor. Sanayici gözüyle piyasaları değerlendirirken "Sanayiciliğin temel kriteri, para odaklı bir bakış açısına sahip olması. Ve para odaklı baktığınız zaman faiz hesapları, banka hesapları, yatırım araçları gibi birçok faktör devreye giriyor. Türkiye'de son 6-7 yıldır ekonomik istikrar var. İstikrar da spekülasyonları önlüyor. Böylece faizden rant elde etme dönemi bitti. Hal böyle olunca da belirli kültüre erişen sanayiciler, en akıllı yatırım aracının sanat olduğunu anladı" şeklinde konuşan Çavuşoğlu, sanatın çok büyük prim yaptığını ve bunu bizzat yaşadığını söylüyor.

'14 BİNE ALDIĞI BUGÜN 200 BİN EDİYOR'
Sadece iyi bir iş adamı ve ressam değil, aynı zamanda iyi bir koleksiyoner Nezih Çavuşoğlu. Kimsenin resim toplamadığı yıllarda eser alanlardan. Hatta ilk resmini 15 yaşındayken aldığını söylüyor. Burhan Uygur'un bir resmiymiş. 80'li yıllarda arkadaşlarının 'Bu resimlere bu kadar verilir mi?' diye koleksiyon sevdasını eleştirdiklerini anlatıyor. Oysa Çavuşoğlu'nun 80'lerde bin dolara aldığı Mehmet Güleryüz tabloları bugün yüz binler ediyor. "Türk resmine büyük yatırım yaptım" derken resmin ne denli kazanç sağladığı ile ilgili bir de örnek veriyor: "2006'da 14 bin liraya aldığım Ferruh Başağa tablosunun değeri bugün 250 bin lira."

Adnan Çoker rekor kıracak mı?
Bugün saat 14.00'te Conrad Hotel'de Beyaz Müzayede, 15. Çağdaş ve Modern Sanat Müzayedesi'ni düzenleyecek. Pek çok rekorun beklendiği müzayedenin kuşkusuz en çok ses getiren eseri Adnan Çoker'in en büyük ve beyaz fona yapılmış tek eseri olan Retrospektif I. 1-1,5 milyon TL fiyat aralığında satışa çıkacak olan eser bakalım ne kadardan alıcı bulacak? Müzayedede ayrıca Burhan Doğançay, Abidin Dino, Neşe Erdok gibi önemli yerli sanatçılara ait eserler dışında Julian Opie, Peter Halley, Robert Combas gibi dünya çağdaş sanatının önemli sanatçılarının eserleri de satışa çıkacak.