Atatürk'ün direktifleri ile 1930 yılında Fransız uzmanlar tarafından kurulan "Mecidiyeköy Likör ve Kanyak" fabrikasının satılması, yenisini yapmak için modern mimarlık mirasının önemli yapılarının yıkılıp yıkılmaması tartışmasını yeniden gündeme taşıdı.
Fabrikanın mimarı, mimaride kübizm akımının Le Corbusier ile birlikte öncülerinden olan Robert Mallet-Stevens.. Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türkiye'ye davet edilmiş.. Döneminin en önemli Fransız mimarlarından biri. Onun Fransa dışındaki tek eseri olan fabrika, aynı zamanda İstanbul'un ilk sanayi yapılarından biri olma özelliğini taşıyor.
Fransa, önemini ölümünden altmış sene sonra kabul ettiği mimarı için Paris Pompidou Kültür Merkezi'nde 27 Nisan29 Ağustos tarihleri arasında açık kalacak bir sergi düzenledi. Ne gariptir ki bugün eserleri sergilenmekte olan Robert MalletStevens 1927'de Paris'in 16. Bölgesi'nde adını taşıyan sokağa, kübizm esintileri taşıyan bahçe içinde beş ayrı konut yapmış. Döneminde "Birbirinden bağımsız olmakla beraber içiçe, sırt sırta, ortak yeşil alanlar yaratarak aynı mimari dil ve hatlarla ilişkilendirerek tasarlanmış" diye göklere çıkarılan evlerin yerinde bugün yeller esiyor.
"Miadını doldurmuş yapılar kültürel miras olarak saklanmalı mı yoksa yaşamsal gelişim ve ihtiyaçlara paralel olarak yerlerini çağdaş yapılara mı terk etmeliler" sorgulamasının bir başka örneği de gene Fransa'dan.
1977'de Paris'in simgesi, yaşamının büyük parçası tarihi Hal Binaları'nı yıkıp yerine Renze Piano ve Richard Rogers'ın uçuk kaçık dışavurumcu Pompidou Kültür Merkezi' ni yaptılar. Entelektüel ortamda çok tartışıldı ama bugün Paris'in simgelerinden biri bu bina artık..
Yooo!.. Hayır!.. "Onlar saygı göstermemişler ki biz gösterelim" diye vermedim bu örnekleri. Eşyanın tabiatında vardır değişim.
Atatürk Kültür Merkezi, Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu ve Likör Fabrikası da değişen yaşam biçimlerinin ihtiyaçları doğrultusunda değişmelidir.
Mecidiyeköy artık sanayi bölgesi olmadığına, mimari de sokak tanımlamasıyla "Yaşamsal fonksiyonlara kabuk giydirme sanatı" olduğuna göre bu bölgede yapısal planlamada fonksiyonunu yitirmiş fabrika binasının varlığı ihmal edilebilir. Ehem mi mühime tercih etmekte kurgusal zekâ gerektirir.
Kent mobilyası, ikonu olabilecek çağdaş yeni bir heykelsi Kültür Merkezi Yapısı, dökülen AKM'den çok daha yakışır 2010 Kültür Başkenti İstanbul'a. Fuar için yapılmış geçici barakadan bozma Muhsin Ertuğrul çirkinliğinin yerine, çağdaş bir Kültür Merkezi ve Tiyatrosu'nun yükselmesinin güzelliği gibi..
İleriye bakarken gerimizi kollayalım ama lütfen akıl ve mantık çerçevesinde.
