Sağlıklı yaşamak ve yaşlanmak için çoğu insanın yaşam tarzını değiştirmesi gerekiyor. Sağlıklı yaşam tarzı değişikliği için ne yapılacağı bilinse de, uygulamada zorlayıcı olduğunu kabul ediyorum. Mevcut düzeni değiştirip sağlıklı alışkanlıkları hayatınıza almanıza yardımcı olabilecek bazı uygulamalar var. Üstelik pek çok çalışma da bu uygulamaların işe yaradığını kanıtlıyor.
Kanıtlara dayalı olarak yaşam tarzını tedavi edici müdahalelerin öncelikli olarak kullanılmasına yaşam tarzı tıbbı adı verilir. Yaşam tarzı tıbbı; sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, stresi azaltmak, kaliteli uyumak, sigara ve alkol gibi maddelerden uzak durmak ve pozitif sosyal bağlantılar kurmak dahil altı konuyu kapsar. Bu uzmanlık alanı kronik hastalıkları önleme, tedavi etme ve tersine çevirmeyi hedefler.
RAKAMLARA ODAKLANMAYIN
Bahsettiğim bu altın kurallar sağlıklı yaşlanmaya giden yolu açıyor. Yıllar boyunca yapılan çok sayıda araştırma, aynı özelliklere sahip kişilerin sağlık verilerini analiz etti. Harvard'lı araştırmacılar bu çalışmalar ışığında, sağlıklı yiyecekler tüketmek, sigara içmemek, orta düzeyde aktivite yapmak ve aşırı kilodan kaçınmak gibi dört sağlıklı yaşam tarzı faktörünün; koroner kalp hastalığı riskini yaklaşık yüzde 80, tip 2 diyabet riskini de yüzde 90 oranında önleyebileceğini buldu. Üstelik çalışmaya dahil edilenler arasında dört faktörü tamamıyla uygulayanların oranının yüzde 4 olduğunu de belirtmek isterim.
Araştırmalar, sağlıklı yaşam tarzı faktörlerinin diyabet, yüksek tansiyon, demans, kalp hastalığı, felç, kanser ve daha birçok ciddi hastalığa karşı koruyucu olduğunu kanıtlıyor.
İdeal kiloda olmak araştırmalara göre daha uzun bir yaşam ve kronik hastalık riskinin düşük olmasıyla ilişkili. Ancak, yalnızca tartıdaki rakamların ön plana çıkartılması uzun vadede yaşam tarzı değişikliği için yardımcı olmuyor. Aksine rakamlara odaklanmak motivasyonu düşürüyor. Ne kadar kilo verdiğinize değil ne kadar egzersiz yaptığınıza veya sebzemeyve tükettiğinize odaklanın.
AKTİVİTELERİNİZİ VE YEDİKLERİNİZİ NOT EDİN
Günler öncesinden yemek ya da aktivite planı yapmayın. Bunun yerine sağlıklı alışkanlıkların otomatik hale gelmesi için çalışın. Mesela yemek için temel bir menü seçin, basit sağlıklı tariflere odaklanın. Her gün yediklerinizi ve aktivitelerinizi not etmeniz daha bilinçli ve kararlı olmanıza yardımcı olabilir.
Stres, öfke veya üzüntü; aşırı yemek yemeyi ya da başka bir sağlıksız aktiviteyi tetikleyebilir. Önemli olan bunu fark etmek. Tetikleyicileri yazmak, farkındalığınızı artırabilir. Daha iyi stres yönetimi alışkanlıkları oluşturmak, sağlıklı bir yaşam tarzı planına bağlı kalmanıza yardımcı olur. Yeterli ve kaliteli uyumak, kendinize zaman ayırmak, düzenli aktivite, belki meditasyon ve hatta yakın olunan kişilerle sohbet etmek bile doğru yönde adım atıldığının göstergesi.
Başarı, biraz deneme yanılma gerektirebilir ancak pes etmeyin! Her yaştan her türlü hastalıktan mustarip kişilerin imkânsız denileni başardığına sık sık şahit oluyoruz.