Şahmeran efsanesi, seneler boyu dilden dile gezerek varlığını korumuştur. Günümüzde özellikle geleneksel, kültürel ve coğrafi hikayeler duymaktan keyif alan ve vatan topraklarının eşsiz deneyimlerini ve kültürel kazanımlarını öğrenmek isteyen kişiler için Şahmeran hikayesi oldukça elzem bir konumdadır. Bu sebeple Şahmeran figürü yıllar boyunca evlerin duvarlarında yerini almaktadır. Fakat Şahmeran neden evlere asılır sorusuna yanıt arayan kişiler de mevcuttur. Özellikle Şahmeran; Batılı milletlerin ilgi duyduğu mitolojik bir kahraman olan Medusa ile benzetilmektedir. Ama Şahmeran ve Medusa aynı şey mi, bu da bir muammadır. Peki ya, Şahmeranı kim öldürdü, işte yanıtları...
Şahmeran efsanesine göre; Şahmeran figürü Şah-ı Maran ya da Şah-ı Meran olarak adladırılmaktadır. Şahmeran, belden yukarısı kadın başlı insan, belden aşağısı yılandır. Rivayete göre Tarsus'ta yerin 7 kat altında Meran adı verilen yılan topluluğu ile birlikte onlara liderlik ederek yaşarmış. Şahmeran efsanesinin hikayesine göre, Anadolu'da konumlanan Tarsus'ta bulunan yılanlar, hala liderleri Şah-ı Meran'ın öldüğünü bilmemektedir. Ayrıca efsane anlatılarının içerisinde Cemşab isimli bir kahraman da yer alıyor. Başka bir rivayete göre ise Cemşab, Lokman Hekim'in ta kendisidir.
Yazılı kaynaklardan da evvel dilden dile geçen ve yok olmadan anlatılan Şahmeran hikayesinin gerçek olup olmadığı yönünde çeşitli araştırmalar olsa da kesin bir bilgi ifade edilemez. Anadolu toplumunun büyük çoğunluğu Şahmeran'a ve hikayesine inanmaktadır. Şahmeran'ın hikayesi ise şu şekilde kısaca özetlenebilir;
Binlerce sene evvel Tarsus bölgesinde yedi katlı bir yeraltında yaşamakta olan yılanlar bulunmaktaymış. Bu yılanlara ise Meranlar deniliyormuş. Ayrıca bu yılanlar şefkatli ve akıllı olmakla birlikte, kendileriyle beraber barış içerisinde yaşıyorlarmış. Şahmeran ise; Meranların kraliçesine söylenen bir admış. Şahmeran; güzel ve genç bir kadın olmasıyla beraber, efsaneye göre, kendisini gören ilk insan Cemşab imiş. Cemşab odun satmakta olan bir ailenin evladıymış. Günün birinde Cemşab, arkadaşlarıyla bir mağara keşfetmişler ve bu mağaranın içi bal doluymuş. Balı çıkarma görevi Cemşab'a düşse de, baldan daha fazla pay almak için arkadaşları onu terk ederek kaçar. Cemşab o an ışık sızan bir delik görmüş ve cebindeki bıçak yardımıyla kazmaya başlamış. Cemşab inanılmaz güzellikte bir bahçe görmüş. Bu bahçe içinde havuz, örneği olmayan çiçekler ve fazlaca yılan görmüş. Uzun seneler burada bulunmuş ve Şahmeran'ın güvenini kazanmayı başarmış. Seneler sonra, anne ve babasını özlediğini dile getirip eve dönmek için yalvarıp yakarmış. Daha sonra, Şahmeran; kendisini bırakacağını ama yerini hiçbir kişiye haber etmeyeceğine dair söz almak istemiş. Söz vererek ailesine dönen Cemşab uzun seneler sözünde durmuş. Günün birinde ülkenin padişahı hasta yatağına düşmüş ve Vezir, bu hastalığın devasının Şahmeran'ın yalnızca etini yemek olduğunu dile getirmiş ve cümle toprağa haber salmış. Cemşab yerini bilse bile Şahmeran'ın yerini söylemekte zorlanmış. Ama nihayetinde Cemşab zorda kalarak Şahmeran'ın yerini söyleyince, Şahmeran bulunmuş ve dışarı çıkarılmış. Daha sonra Şahmeran Cemşab'a şöyle demiş; "beni toprak bir çanakta kaynat, sonra suyumu vezire içir, etimi ise padişaha yedir". Böylece vezir ölmüş, padişah iyileşmiş, Cemşab vezir olmuş. Efsaneye ve rivayete göre yılanlar, Şahmeran'ın o günden beri öldürüldüğünü bilmemektedir. Yılanlar eğer Şahmeran'ın öldürüldüğünü öğrenir ise bir gün mutlaka Tarsus'u istila edecekleri rivayet edilmektedir. 
Anadolu masalları içinde görülen, öldükten sonra bedendeki ruhunun kendi kızına geçtiğine inanılan ve hiç yaşlanmayan dişi bir canlıdır Şahmeran. Genelde masallarda veye hikayelerde yılan formu olumsuz tasvir edilse de, Şahmeran; bereketi, iyiliği, doğurganlığı ve bolluğu temsil etmektedir. Anadolu'da Şahmeran figürlü resimler; özellikle kadınlar tarafından kem gözlerden korunmak için talih getirmesi vesilesi ile evlerin duvarlarına asılmaktadır. Ayrıca Şahmeran'ın ölümünü öğrenecek olan yılanların istilasından korkarak onlara saygı gösterme durumu da, evlere Şahmeran resminin asılmasına sebep olmuştur.
