Vakıf Leasing Genel Müdürü Mustafa Erdin, yabancı alıcıların tekrar Türkiye'yi gündemlerine aldıklarını belirterek, "Avrupa ve ABD tekstil, halıda tekrar Türkiye'ye döndü. Yoğun bir makine talebi var. Makinelerde 5-6 ay sıra var. Araba için de durum aynı" dedi.
Leasing sektörü pandemiden nasıl etkilendi?
2020'nin ilk üç çeyreğinde sektördeki küçülmeyi bilançolarda gördük. Aşılamanın artması ve Türkiye'nin jeopolitik konumundan dolayı 2020 sonundan itibaren ülkemize kayan bir üretim talebi oldu. Türkiye pandemi sürecinde bence hazır üretici olmanın avantajını yakaladı. Çin ve diğer Uzakdoğu ülkelerinin karşılayamadığı talep için çoğu yabancı alıcıların tekrar Türkiye'yi gündemlerine almaları bizce şaşırtıcı değil. Biz zaten ülke olarak buna hazırdık. Şu anda Türkiye yeni tarz üretimle buna uygun işgücünü eşleştirmeye çalışıyor. Bu bir dönüşüm. Özellikle ihracata yönelik tekstil sektöründe üretim talebi oldukça yüksek… Avrupa ve ABD tekstil ve halıda tekrar Türkiye'ye dönmüş durumda. Yoğun bir makine talebi var. Biz de şirket olarak yatırım talebinin uzun süreli olup olmayacağına bakıyoruz. Makinelerde 5-6 ay sıra var. Araba için de durum aynı…
Pandeminin etkisini sizce atlatamayan sektörler hangileri?
Turizm sektörü tam atlatamadı. Biraz daha zamana ihtiyaçları. İnşaat tarafında bir yavaşlama vardı ancak onlar da yavaş yavaş toparlıyorlar. İmalat sanayi, iş makineleri, ambalaj, lojistik, bant sistemleri, matbaa ve baskı makineleri, kiralamaya konu binek araçlar, tekstil makineleri ve yenilenebilir enerji yatırımlarına dönük talepler 2021 yılı ajandamızı dolduruyor.
Yatırım kredileri 2019'a göre ne kadar artmış duruma?
2021 ilk altı ayında 1.9 milyar dolarlık sözleşme gerçekleştirerek yüzde 31'lik bir büyüme sağlandı. Bu rakam içinde büyük kısım ekipman ve yatırım finansmanı… Yenilenebilir enerji, tekstil sektörü, iş makineleri sektörleri ağırlıklı… Daha ucuz kaynağa ulaşsak yatırımlar daha da artacak. Ancak TL'de yüksek faiz maliyeti olmasına rağmen yatırım talebi gelmesi de sevindirici… Yüksek TL faizine rağmen, ihracatçı bile olsa maliyetini fikslemek ve TL borçlanmak istiyor. İlk sekiz ayda yapılan işlemlerin yüzde 45'i TL bazlı. Önceki yıllarda bu oran daha düşüktü. Dünyada geri dönüşüm, yenilenebilir enerji, çevreye duyarlı yatırımlar için ucuz kaynak var. Bunu da ucuz şekilde müşteriye yansıtıyoruz.

EK VERGİ SORUNU YAŞIYORUZ

Sektörün KKDF sorunu var bildiğimiz. Bu konuda ne istiyorsunuz?
BDDK mevzuatına göre denetlenen, düzenlenen, finansman kuruluşu sayılan leasing şirketleri, iş KKDF'ye gelince ithalatçı sınıfına giriyor ve yurtdışından aldığımız fonlar bankalardan ayrı olarak KKDF maliyeti ile karşı karşıya kalıyor. Yurtdışından aldığımız kredilerin ortalama vadesi 3 yıldan kısa olduğunda, faiz maliyetini iki katına çıkaracak kadar KKDF maliyetine maruz kalıyor. Bu da yatırımcının ucuz kaynağa ulaşımını olumsuz yönde etkiliyor. Bir taraftan yatırım ve istihdamı arttırmaya dönük makine talebini karşılıyoruz, diğer taraftan bunun finansmanını sağlayan bir finans kuruluşu olarak ek vergiye tabi tutuluyoruz. Katılım, kalkınma ve mevduat bankalarına sağlanan bu istisnanın uzun vadeli finansman sağlayan leasing kuruluşlarına da acilen uygulanması gerekiyor. Teşvik mevzuatında da birtakım düzenlemeler yapmak gerekiyor. Teşvikin bütün ürünlerinden müşteri faydalanıyor ama problem olduğunda risk leasing firmalarının üzerinde kalıyor. Biz müşterileri selektif seçerek, bu riski yönetiyoruz. Ama buranın düzenlenmesi gerekir.

TERZİ USULÜ ÇALIŞIYORUZ

Takibe dönüşüm oranları (NPL) ne durumda?
Biz de oranlar yüzde 4.96-5.20 civarında… Sektörün diğer oyuncularına göre daha kontrollü bir taraftayız. Bizim ana finansman sağladığımız alan yatırım malı, işletme sermayesi… Doğal olarak orada uzmanlaştık. Terzi usulü çalışıyoruz. Bu da NPL'e doğal olarak yansıyor.
İşlem hacminiz içinde yenilenebilir enerji ve çevre finansmanının oranı nedir?
Mevcut portföyün yüzde 20'si… Ama talep olsun, bütün kaynağı bu alana ayırırız.
2022'de hangi sektörler öne çıkar? Tekstil, lojistik, ambalaj, filo kiralamada talep canlılığı sürer.

HEDEF KISA VADEDE İLK BEŞE GİRMEK

Yılı ne kadar büyümeyle kapatırsınız?
2021 yılı ilk 8 aylık veriler, 2020'nin çok çok üzerinde bir iş hacmi ile yılı kapatacağımızın müjdesini veriyor. Yenilenebilir enerjide 150 megavat gücü bizzat finanse etmiş durumdayız. İşlem hacmi artışı özkaynak karlılığımıza da yansımış durumda. 2022 yılına çok daha güçlü bir özkaynak tabanı ile girmeyi planlıyor ve kısa vadede ilk beş içerisinde bir pazar payına ulaşmayı hedefliyoruz.