Baharatların, yemeklerimize kattıkları lezzetin yanında sağlık için oldukça büyük faydaları da bulunuyor. Yapılan çalışmalar, baharatların kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürdüğünü, şeker hastalarında kan şekerini düzenlediğini, kanı sulandırdığını, iltihap giderici etkilerinin bulunduğunu ve kanser gelişimini önleyebileceğini göstermektedir. Diyetisyen Saliha Merve Andiç, baharatların faydaları ile ilgili bilgiler verdi…
KARABİBER: Bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkilidir. A, K ve C vitaminleri ile demir, potasyum ve magnezyum gibi önemli mineraller içerir. Sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur. Bağışıklık sistemini düzenleyici, spazmları giderici etkileri olduğu da bilinmektedir.
Karabiberin; Alzheimer hastalığının gelişimini yavaşlattığı yönünde çalışmalar bulunmaktadır.
Ayrıca tansiyonu düşürücü etkisinin yanında içerdiği bakır sayesinde kemik sağlığı üzerinde de olumlu etkileri olduğu gözlenmiştir.
AĞRIYI HAFİFLETİR
KARANFİL: Özellikle bakteri
veya virüslerin neden olduğu
ağız ve boğaz enfeksiyonlarında
antiseptik etki göstererek ağrı
hissini hafifletir. Gaz giderici
özelliği yaygın olarak bilinen karanfilin
bulantıyı gidermede etkinliği büyüktür.
Yemeklerden sonra içilen karanfil çayının hem ağız kokusunun giderilmesine, hem de diş çürüklerinin önlenmesine katkısı olacaktır.
Suyunuza, günlük çayınıza veya bazı et ve çorbalarınıza katabileceğiniz gibi, 10-15 dakika demleyerek çay olarak da tüketebilirsiniz.
KİŞNİŞ: Sindirimi kolaylaştırma özelliği bulunan kişniş; hazımsızlık, iştah kaybı sorunlarında ve gaz söktürücü olarak kullanılabilir. Kişnişin gerginliği ve uyku problemlerini azalttığı bilinmektedir. Günde 3-4 gram parçalanmış tohumu salata soslarında tüketebilirsiniz.
TARÇIN: İçerdiği antioksidanlar sayesinde kanser, Alzheimer, diyabet ve Parkinson gibi hastalıklara karşı mücadele etmenize yardımcı olur. Kardiyovasküler hastalıklara karşı da etkili bir silahtır. Ayrıca kan şekerini düşürerek insülin salgılanmasına yardımcı olur.
Tip 2 diyabetin önlenmesinde etkili olan tarçını günde yarım çay kaşığı tüketmeniz yeterli olacaktır.
NANE: Nane yaprağı, hazımsızlık ve mide kramplarının giderilmesinde yararlıdır. Migren ve tansiyona bağlı baş ağrılarında ise nane yağının koklanmasının olumlu etkisi olduğu bilinmektedir.
Safra salgısını artırdığı için safra taşı bulunan ve reflü şikayeti olan kişilerin dikkatli kullanması gerekir.
ZENCEFİL: Zencefil, özellikle mide bulantısı ya da ülser gibi sorunlarda etkilidir.
Bunun dışında regl ağrıları, kas ağrıları ve migren de dahil olmak üzere ağrılar konusunda yardımcı bir baharattır. Kemoterapi hastalarında, ameliyat sonrası anestezinin neden olduğu bulantılarda ve gebelikteki sabah bulantılarında da yararlanılır. İltihap giderici etkisinden dolayı kemik romatizması şikayetlerini hafiflettiğine ve tümör gelişimlerini engellediğine dair çalışmalar da bulunmaktadır. Gebelerde günlük 15 gramdan fazla tüketilmemelidir. Safra taşı şikayeti olan ve safra kesesi bulunmayan kişilerde kullanılması önerilmemektedir.
FESLEĞEN STRESE IYI GELIR
KEKİK: Sindirim problemlerinin giderilmesinde
etkili olan kekik, saç sağlığı için de faydalıdır.
Kekik, açık poşet içinde nemli bir kağıt havluya sarılarak buzdolabında muhafaza edilirse tazeliğini bir hafta korur.
FESLEĞEN: A vitamini, magnezyum, demir ve kalsiyum kaynağıdır. Fesleğen; astım, stres ve diyabet tedavisinde kullanılır. Kekik gibi güçlü antimikrobiyal ve antiviral özelliklere sahiptir. Artrit gibi inflamatuar sağlık sorunları olan herkes için faydalıdır. Fesleğeni soslarınızda ya da salatalarınızda gönül rahatlığıyla istediğiniz kadar kullanabilirsiniz.
ZERDEÇAL: İçeriğindeki kurkumin sayesinde kanserin yayılmasını önler, Alzheimer'ı tetikleyen amiloid plakları etkisiz hale getirir. Trigliserid ve insülin seviyelerini dengeleyerek kalp sağlığını korumaya yardımcı olur.
Antioksidan olan zerdeçal, karaciğer hasarını önleyici etkilere de sahiptir. Zerdeçalla ilgili dikkat edilmesi gereken konu ise tüketim miktarıdır. Gebelerde rahim hareketlerini artırabileceği için kullanılması önerilmemektedir.
Sağlıklı tüketim miktarı, haftalık olarak 1 çay kaşığı zerdeçalı 3 defada kullanmaktır.
KIRMIZI BİBER: Kapsaisin, beyne sürekli olarak iletilen P-protein ağrı sinyallerinin iletimini azaltır. Bununla birlikte endorfin salınımını artıran ve kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olan kırmızı biber, kanseri önleyen etkili antioksidan baharatlardan biridir. Yanma hissinden kurtulmak için su değil, süt ya da ayran gibi proteinli bir içecek tüketmelisiniz.
NE KADAR TÜKETILMELI, NASIL SAKLANMALI?
Baharatların
nemsiz ortamda, cam kavanoz içinde saklanması en uygunudur.
Baharatlarınızı hava almayan poşetler içinde buzdolabında da saklayabilirsiniz. Kalorisi olmadığı halde metabolizmayı hızlandıran, antioksidan özellikleri ile bağışıklık sisteminizi güçlendiren bu enfes baharatlara sofranızda yer açın. Her şeyin fazlasının zararlı olduğunu ve baharatları azar azar kullanmanız gerektiğini de unutmamalısınız.
