*EYT ile emekli olanlar tekrar çalışabilecek mi?
Yasalarımıza baktığımızda şu anda emekli olduktan sonra çalışmanın önünde bir engel bulunmuyor. Emekliler hem emekli maaşını alıp hem de bir işyerinde Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek çalışabiliyor ya da kendi işlerine devam edebiliyor. Hatta çalıştıkları işyerinden kıdem tazminatı alacak şekilde ayrılırlarsa ikinci bir tazminata da kavuşuyor. Yasada bir düzenleme olmadığı sürece EYT ile emekli olanlar da emekli olduktan sonra çalışabilecekler. Burada tek istisna kamu çalışanlarında olacak. Emekliler kamuda çalışırlarsa emekli maaşları kesiliyor. Ayrıldıklarında tekrar bağlanıyor. Bu arada Sosyal Güvenlik destek Primleri'nde 5 puanlık indirim yapılarak emeklilerin işverenlere olan prim yükü de azaltıldı.
*EYT için başvuru ne zaman ve nasıl olacak?
EYT düzenlemesinin resmi gazetede yayımlanmasının ardından başvuru süreci de başlayacak. Bu durumda başvuruların online olarak yapılması bekleniyor. E-devlet üzerinden başvuru yapmak istemeyenler SGK'ya giderek bizzat da müracaat edebilir.
*EYT başvurusunda nelere dikkat etmek gerekir?
Emeklilik için başvuru sırasında kişisel bilgilerin yer aldığı bir form dolduruluyor. Burada eksiksiz olarak bilgi vermek önemli. Burada evli olanlar eş ve çocuklarının bilgilerini mutlaka doldurmalılar. Yine ilk maaşınızı almak istediğiniz banka ve şubesini de belirtmelisiniz.
*Maaş alınacak bankayı değiştirmek mümkün mü
İlk maaşınızı aldıktan sonra isterseniz e-devlet üzerinden banka ve şubesini değiştirebilirsiniz. Burada promosyon anlaşması yapmayı da unutmayın.
*EYT'linin emekli maaşı nasıl hesaplanır? Artırmak için ne yapmak lazım?
EYT kapsamında emekli olacakların maaşı üç dönem olarak hesaplanıyor. 2000 öncesi ayrı Aylık Bağlama Oranı (ABO) ve güncelleme rakamı ile hesaplanırken, 2000 ile 2008'in 10. Ayına kadar bölüm ayrı ABO ve büyüme hızı ile hesaplanıyor. 2008'in 10. Ayından sonraki dönem ise farklı ABO, büyüme hızının yüzde 3/0'u ve enflasyon rakamıyla hesaplanıyor. Bu üç hesap birleştirilip emekli maaşı ortaya çıkartılıyor. Emekli maaşı güne göre değil kazanca göre belirleniyor. Dolayısıyla emekli maaşının artması sizin çalışırken aldığınız brüt ücrete daha doğrusu SGK'ya bildirilen kazancınıza bağlı. Bu ne kadar yüksek olursa o kadar yüksek emekli maaşı alırsınız.
