1 yaşından itibaren bağımsızlaşma çabaları içinde olan bebekler yeme işini artık kendi kontrolleri altına almak isterler. Kendi başlarına yemek yemeye çalışırlar, bardağı, kaşığı, çatalı gayet iyi kavrarlar. Bu dönemdeki çocuklar boğaza kaçmayacak her türlü besini yiyebilirler. Bu süreçte çocuğunuzun hangi besinden ne kadar alması gerektiğini bilmek önemlidir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Serra Arslan çocuklara sağlıklı beslenme önerilerinde bulundu.1 yaşından itibaren bağımsızlaşma çabaları içinde olan bebekler yeme işini artık kendi kontrolleri altına almak isterler. Kendi başlarına yemek yemeye çalışırlar, bardağı, kaşığı, çatalı gayet iyi kavrarlar. Bu dönemdeki çocuklar boğaza kaçmayacak her türlü besini yiyebilirler. Bu süreçte çocuğunuzun hangi besinden ne kadar alması gerektiğini bilmek önemlidir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Serra Arslan çocuklara sağlıklı beslenme önerilerinde bulundu.

Sağlıklı yeme alışkanlığı

Çocukluk döneminde büyüme ve gelişme sürekli olduğundan bu dönemde beslenme her zaman yetişkinlerden daha fazla özen gerektirir. Yetişkinlerden farklı olarak çocukluk döneminde enerji ve protein ihtiyacı artar. Artan enerji ve besin öğeleri miktarlarını karşılamak için çocukları fazla yedirmekten daha önemli olan öğünlerin içeriğidir. Yani hazırlanacak olan yemeklerin ve menülerin her bir besin grubunu içermesi ve besin öğeleri açısından yeterli olması gerekir. Yemeklerin miktarı kadar içeriği de son derece önemlidir. Çocukların yiyecek tüketimleri günlük olarak değişmekle birlikte bu dönemde düzenli yeme davranışının kazandırılması ilk hedef olmalıdır. Yemek saatlerinin belirli olması, aralarda abur cubur diye tabir edilen bisküvi, çikolata, cips, kola ve şekerli içeceklerin tüketilmemesi gibi önlemlerle düzen oluşturulması hedeflenmelidir. 1 yaş çocuğunun yeme alışkanlıkları yetişkinlerden ayrı düşünülemez.

Enerji ve besin öğeleri

1 yaşındaki bir çocuğun hem gelişimini tamamlayabilmesi hem de sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanabilmesi için; 4 besin grubundaki her besinin doğru miktarlarda, sağlıklı pişirme yöntemleriyle verilmesi ve düzenli bir öğün planı oluşturulması gerekir.

Enerji: Bu dönemdeki çocukların fiziksel aktiviteleri çok yüksektir. Günlük 80-90 kalori enerji ihtiyaçları vardır.

Protein: Protein ihtiyacı kaliteli protein kaynaklarından sağlanmalıdır. Yumurta, et, tavuk, kurubaklagiller, süt, yoğurt ve ayran gibi. Protein ihtiyacı ortalama ağırlığı başına 1-2 gramdır.

Yağ: Yağlar enerji vermesinin yanında, yağda eriyen vitaminleri sağlaması ve sinir sisteminin çalışmasında rol alırlar. Yetişkinlik döneminde zaman zaman yağ kısıtlamasına gerek olsa da çocuklar için bu durum söz konusu değildir. Çocuklarda günlük enerjinin yaklaşık yüzde 25-30'u yağlardan sağlanır.

Karbonhidrat: Günlük enerjinin yüzde 50-55'inin karbonhidratlardan gelmesi gerekir. Bu grupta şeker içeren besin ve içeceklere dikkat edilmelidir. Çocukların bu tarz besinlere ilgisi fazla olduğundan, anne-baba tutumu önemlidir. Fazla şekerin iştahsızlık oluşturabileceği ve erken yaşlarda fazla kilo alımına sebep olabileceği unutulmamalıdır.

Posa: Gelişmiş ülkelerde kalp hastalıkları ve bağırsak kanserleri dahil birçok hastalıkta posanın koruyucu etkisi ortaya çıkmıştır. Posa kaynakları olan; mevsim sebze ve meyvelerinin, tam buğdayçavdar- tahıllı ekmeklerin, yulafın ve baklagillerin sofralarda yer alması gerekir.

Öğün düzeni

1 yaşından itibaren kazanılacak olan sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temeli öğün düzenidir. Bu dönemde çocuğun kazanması gereken ilk sağlıklı davranış öğün saatlerini bilmesi ve tabağındaki yemekleri bitirmesidir. Sabah-öğle-akşam öğünleri arasındaki ara öğünlerin içerikleri ve saatleri çocuğun öğünlerde tükettiği yemekler dikkate alınarak oluşturulmalıdır.

Hangi besin grubundan ne kadar tüketilmeli?

Süt grubu: Bu grupta süt, yoğurt, peynir, çökelek ve benzeri besinler yer alır. Kemik ve dişlerin, sinir ve kasların gelişimi kalsiyum ile sağlanır. Çocuklar günde 2-3 su bardağı süt veya yoğurt, 1 ince dilim peynir veya çökelek tüketmelidirler.

Et grubu: Bu grupta et, tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagiller yer alır. Protein ve minerallerden zengindir. Kasların güçlenmesi, kan yapımı, sağlıklı büyüme ve gelişme için gereklidir. Çocukların bu gruptaki besinlerden ortalama 2-3 köfte kadar tüketilmesi yeterli olacaktır.

Sebze ve meyve grubu: Bu grup C vitamininden zengindir. A vitamininden de zengin olan bu gruptaki besinler özellikle çocukların bağışıklık sisteminin güçlenmesinde etkilidir. Çocukların günde 2 porsiyon meyve, 4-5 kaşık sebze tüketmesi gerekir.

Tahıl grubu: Temel enerji kaynağı olan bu gruptaki besinler bitkisel protein ve B vitaminleri içerir. Ekmek, pirinç, makarna, bulgur ve bunun gibi bakliyatlar süt veya yoğurtla karıştırılarak, çorbalara eklenerek veya yemek şeklinde verilmelidir.

Yağ ve şeker grubu: Bal, pekmez, tereyağı ve zeytinyağı gibi besinler beslenmeye eklenmelidir.

Hazırlayan: Başak DOĞRU