Her yıl Ekim-Kasım ayları arasında birçok kişi grip aşısı yaptırarak kendini gribe karşı güvene almaya çalışıyor. Bağışıklık sistemi diğer insanlara karşı daha zayıf olan çocukların ve hamilelerin ise bu aşıyı yaptırırken dikkat etmesi gereken noktalar var. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Aynur Erşahin ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hayri Gözlükgiller, bu konuda merak edilenleri anlattı.
Çocuklarda grip aşısı
Grip aşısı 18. aydan sonra tüm çocuklara yaptırılabilir. Astım, diyabet gibi hastalığı olan çocuklar ile immün yetersizliği olan yani lösemi, lenfoması olan çocuklar grip aşısı yaptırmalıdır. Ancak hamileliğin ilk 6 ayındaki hamileler, otizm şüphesi olan çocuklar, immün yetersizliği olanlar, çok yüksek ateşi ve enfeksiyon durumu olanlarda ve ilerleyici bir hastalık durumunda; tedavi süreci sonlanana kadar veya tedavinin ara dönemine kadar aşı yapılmamalı
Hamilelikte grip ve grip aşısı
Hamilelik, tek başına üst solunum yolu enfeksiyonuna yakalanmak için bir risk oluşturmaz. Ancak hamile bir kadın enfeksiyona yakalandığında komplikasyon görülme ihtimali çok daha artar. Aynı yaş grubundan kadınlar karşılaştırıldığında; hamile olanların üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle hastaneye yatırılarak tedavi edilme oranlarının, hamile olmayanlara göre daha yüksek olduğu görülür. Hamilelik; kişinin bağışıklık siteminin yanı sıra dolaşım ve solunum sisteminde de değişikliklere neden olarak, komplikasyonlar açısından daha yüksek risk altında olmalarına yol açar. Öte yandan hamileliğin son dönemlerinde gribe yakalanan bir anne adayının doğum sonrası hastalığını bebeğine geçirme ihtimali fazladır. Grip aşısı, canlı virüs içermeyen, hamilelikte ve emzirme döneminde kullanılabilen güvenli bir aşıdır. Amerikan Jinekolog ve Obstetrisyenler Birliği (ACOG), 2000 yılı aralık ayında yayınladığı görüşünde; salgın mevsiminde hamileliğinin ikinci ya da üçüncü trimesterinde olan kadınlara grip aşısı olmaları önerilir. Yine aynı bildiride şeker hastalığı, astım ve hipertansiyon gibi yüksek risk durumların varlığında, hamilelik yaşına bakılmaksızın grip aşısı yapılması önerilir. Bu gibi yüksek risk faktörleri olmayan kadınlarda ise aşının ilk trimester sonunda yapılması önerilir. Bununla birlikte aşı sonrası annede gelişen antikorlar bir miktar bebeğe de geçerek yaşamının ilk aylarında onu da gribe karşı koruyacaktır. Grip mevsimi genellikle Kasım-Nisan aylarını kapsar. Aşı için en ideal dönem Ekim ayı ile Kasım ayı ortasına kadar olan zaman aralığıdır. Aşı sonrası antikor üretilmesi ve koruyuculuğun başlaması için 1-2 haftaya gerek vardır. Grip aşısının koruyuculuğu yüzde 70-90 arasında değişir.
Grip aşısının olası yan etkileri
Enjeksiyon alanında lokal hassasiyet ve şişlik, hafif ateş ve halsizlik, nadiren alerjik reaksiyon. Grip aşısı gribe neden olmaz. Aşı sonrası ilk 2 hafta içinde görülen üst solunum yolları enfeksiyonları tamamen tesadüfidir ve aşı ile bir ilgisi yoktur. Öte yandan aşı hazırlanırken yumurta kullanıldığı için yumurta alerjisi olanlarda grip aşısı kontrendikedir ve yapılmamalıdır. Tedavide ise ne yazık ki her iki hastalık için de etkili bir tedavi yoktur. Hiçbir ilaç ya da uygulama, hastalığın süresini kısaltmaz. Ancak yakınmaların daha hafif ve daha az rahatsızlık verecek şekilde atlatılmasına yardımcı olabilecek destek tedavileri uygulanmalıdır.
Grip olan hamilelere öneriler
Grip ya da soğuk algınlığı sırasında destekleyici tedavi ve yapılması gerekenler şunlardır:
-Her iki hastalık da virüslerin neden olduğu hastalıklardır. Antibiyotikler virüsler üzerinde etkili değildir: bu nedenle antibiyotik kullanılmamalıdır.
-Salgın dönemlerinde kapalı yerlerde fazla uzun kalmamak ve elleri sık sık yıkamak koruyucu olabilir. Örneğin; alışveriş merkezlerine gidilecekse, çok yoğun olmadığı sabah saatleri tercih edilmelidir.
-En iyi ve en etkili destek tedavisi istirahatt ir. Eğer mümkünse yatak istirahati yapılmalıdır.
-Yatarken başınızı yukarıda tutmak (2 ya da daha fazla sayıda yastık ile yatmak) geniz akıntısının vereceği rahatsızlığı azaltacaktır.
-Bulunulan ortamın yeteri kadar sıcak olmasına ve iyi havalandırılmasına dikkat edilmelidir.
-Havanın kuruması engellenmeli, nemli olması sağlanmalıdır.
-Yeteri kadar sıvı alımı son derece önemlidir. Hamile kadın günde en az 10 bardak sıvı almalıdır. Alınan sıvı, su veya meyve suyu olmalıdır.
-Boğaz ağrısını gidermek için pastil kullanılabilir.
-Burun tıkanıklığı için tuzlu su ya da okyanus suyu vb. kullanılabilir.
-Sinüs bölgelerinde (elmacık kemikleri ve gözler üstünde) ağrı varsa konjeksiyonu azaltmak için kompres uygulanmalıdır.
-Yakınmalar düzeldiğinde hemen normal aktiviteye dönülmemeli, tam bir iyileşme için bir süre daha dinlenmeye devam edilmelidir.
Emziren anne aşı yaptırabilir mi? Aşı süte geçer mi?
Yaptırabilir. Her hangi bir yan etkisi yoktur. Aşı süte geçmez.
Hazırlayan: Işıl Evrim AKGÜN
