Eskiden kadınlar sadece iyi bir anne ve eş olduklarında başarılı sayılırken günümüzde buna bir de iş hayatı eklendi. Özellikle de kariyer yapma arzusu ve ekonomik kaygılar ile anneler üstlerine büyük bir sorumululuk aldılar. Tabii bu durum da kadını, kendini yetersiz hisssetmemek için her konuda kusursuz olma çabasına yönlendirdi. Çalışan kadınlarda bu durumun takıntıya dönüşmesi hali ise "Mükemmel Annelik Sendromu" olarak tanımlanıyor. Klinik Psikolog Elçin Külahçıoğlu, bakın bu konuda neler anlattı.
Mükemmel anne sendromu nedir?
Mükemmel anne sendromu ya da diğer adıyla süper anne sendromu, günümüz çalışan annelerinin sık sık karşılaştığı iş, ev ve annelik görevlerini en iyi şekilde yerine getirme kaygısına verilen addır. Bu durumda yoğun olarak görülen düşünceler; "yetersizlik" ve "başarısızlık" düşünceleridir. Bu düşüncelerle beraber kaygı, suçluluk, kendine veya çevreye öfke, yoğun olarak ortaya çıkabilir. Fiziksel olarak kronik yorgunluk, baş ağrıları, uyku ve yeme düzeninde değişiklik (artma veya azalma) ve cinsel isteksizlik görülen bazı belirtilerdendir. Mükemmeliyetçi ve obsesif kişilik özellikleri olan veya yoğun anksiyetesi olan annelerde, bu sendromun görülme olasılığı daha fazladır. Kişinin kendi ailesiyle kurduğu ilişkiler bu durumun temelini oluşturabilecek etkenlerden biridir. Örneğin; eleştirel ya da mükemmeliyetçi bir ailede büyüyen kişide "yetersiz olma" düşüncesi ön planda olabilir ve kişi kendini yeterli hissedebilmek için hem iş hayatında hem de kendi anneliğinde üstün bir çaba harcar. Bu problemin çözümü için önce kendi içimizde bu durumun kaynağıyla ilgili farkındalık oluşturmak gerekir. Bu nedenle uzman bir psikolog veya psikiyatristten yardım alınması faydalı olacaktır.
Çocuk odaklı yaşam anne-babaları geri plana itiyor
Günümüz koşulları içerisinde kadınların rolleri "değişmek" yerine "gelişmek" zorunda kaldı. Diğer bir deyişle, çocuk bakmak ya da evle ilgilenmeye ek olarak iş hayatında aktif şekilde rol alan kadın, hepsine yetişmek ve görevlerini iyi şekilde yerine getirmek için yoğun çaba harcar hale geldi. Bu durum, yaptığı şeyi iyi yapamama kaygısıyla birleştiği zaman, mükemmel anne sendromunun temelini oluşturdu. Ayrıca, kişilik gelişiminde ilk yılların ve aile ilişkilerinin önemi gerek çevre, gerekse medya tarafından vurgulandıkça, annelerde acaba yeteri kadar iyi değil miyim kaygıları da oluştu. Anne ve babanın istek ve taleplerine bağlı, eski geleneksel aile modelinde çocuklar eve adapte olmak ve koşullara uymak zorundayken, şu anda bunun tam tersini yapan ailelerle karşı karşıya kalındı. Yani kendi ebeveynlerinin yaptığı hataları yapmaktan kaçınmak adına, tamamen çocuk odaklı yaşayan, kendi isteklerini ve taleplerini arka plana atan ailelerin sayısı gün geçtikçe artış gösterdi. Ancak bu yeni durum da beraberinde bazı problemler getirdi. Annelerin, çocuklara kural koymakta zorlanmaları ve kendi istekleri yerine tamamen onların istek ve ihtiyaçlarını göz önüne almaları gibi...
Sendrom, çocukları ve eşleri olumsuz etkileyebilir
Mükemmel anne sendromunda duyulan kaygı, çocuğa da yansıyacaktır ve onun da kaygılarının tetiklenmesine neden olacaktır. Bu durumla beraber, eşler arasında da adil görev paylaşımının yapılmadığını düşünen annelerde eşlerine karşı öfkenin yoğun şekilde ortaya çıktığını ve bununla beraber aile içi problemlerin arttığı görülür. Çünkü mükemmel anne sendromu karşıdaki eşe de; sen de şöyle davran ve mükemmel baba ol mesajı içerir ki bu durum karşı tarafın davranışlarına müdahale ederek babanın evdeki otoritesini zayıflatır ve aile sistemindeki hiyerarşik düzenin bozulmasına neden olur.
Hazırlayan: Işıl Evrim AKGÜN
