Okul çağı, çocukların en aktif oldukları dönemdir. Bu dönemde çocukların beslenmesinde hem fiziksel hem de zihinsel gelişimlerini destekleyecek besin öğelerinin yer alması gerekir. Evde olduğu gibi okuldaki öğünleri için de dengeli ve sağlıklı beslenmesi için beslenme çantasında, çocuğun gelişimine katkı sağlayan yiyecekler bulunmalıdır. Bunun için ise anne baba ve öğretmenlere büyük görevler düşüyor. Buna göre ilk olarak haftalık olarak hazırlanan beslenme menüsü, çocukların ihtiyaçları doğrultusunda planlanarak, beslenme saatlerinin en verimli şekilde geçirilmesi sağlanmalıdır. Diyet Uzmanı Sevil Nas Can, beslenme çantasına girmesi gereken 10 maddelik bir reçete sıraladı. Bu reçete çok sağlıklı.
İştah durumu
Okul çağı çocuklarında sık karşılaşılan durumlardan biri iştahsızlık problemidir. Ailelerin yaptığı en büyük hatalardan biri çocuklarını başka çocuklarla kıyaslamaları ve bunu tekrarlayarak zorla yedirmeye çalışmalarıdır. Çocuklar birbiriyle kesinlikle kıyaslanmamalıdır. Eğer boy ve kilo gelişimi kendi yaşıtlarıyla aynı periyotta gidiyorsa problem yok demektir. Fakat çocuk tek tip besleniyor, günde 1-2 öğün yemek yiyor, yemek yerine abur cubur, cips ve bisküvi gibi gıdalarla besleniyorsa, sorun var demektir! Bu gibi durumlarda aile, çocuklara yiyeceklerin faydalarını ısrarcı olmadan anlatmalı, evde ve okuldaki yemek saatlerini planlamalıdır. Abur cubur tüketimi; haftada 1-2 kez belli ölçülerde yemeğe izin verilmeli, evdeki herkesin örnek olması açısından evdeki yemek alışkanlıkları yeniden düzenlenmeli, en az 1 öğünde sebzeye yer verilmelidir. Akşam yemeği geç saatlere kalmamalı.
Okul çağında şişmanlığa dikkat!
İştahsızlık kadar aşırı yemek tüketimi okul çağında artan şişmanlık nedenidir. Böyle bir durumda anne-babaların, çocuklarının beslenme programında düzenleme yapması, fiziksel aktivitelerinin artırılması ve şişmanlığın altında yatan psikolojik veya fiziksel bir neden olup olmadığının araştırılması, ileride karşılaşılabilecek sağlık sorunlarının önüne geçilmesi için oldukça önemlidir. Şişman çocuğun beslenmesi için ev halkının da düzenli beslenmeye geçiş yapması gerekir. Yemeklerin pişirme yöntemlerinin değiştirilerek yemek tercihlerinin uygun bir şekilde planlanması daha uygun bir çözüm yoludur. Çocuğun gelişimi ve büyümesi engellenmeden, yanlış beslenme tarzının düzeltilmesi için mutlaka bir beslenme uzmanından yardım alınmalıdır. Eğer okulda yemek çıkıyorsa; aylık menü alınarak, nelerin verilmesi gerektiği yine uzman yardımıyla belirlenmelidir.
Sağlıklı ve katkısız bir beslenme çantası için 10 öneri!
Okul çağındaki çocuklara doğru beslen me alışkanlığının kazandırılması, onların daha sağlıklı ve kaliteli yaşam sürmelerinin temelini oluşturur. Bunu sağlamak için de beslenme çantasında katkılı hazır yiyecekler değil, evde hazırlanan doğal yiyeceklerin bulunması temel esas olmalı. İşte katkısız bir beslenme çantası hazırlamanıza yardımcı olacak 10 öneri:
1 Öncelikle yemek saatleri, okul saatlerine göre belirlenmelidir. Sabahçı, öğlenci veya tam gün eğitim veren okullara göre; kahvaltı, öğle ve akşam yemek saatlerinin yanı sıra, ara öğünler de ders aralarına ve teneffüslere göre planlanmalıdır.
2 Çocukların sağlıklı gelişimi, büyümeleri, derslerde göstereceği başarısı, dikkat ve konsantrasyonun artması için, uzun zaman aç kalmamaları gerekir. Bu nedenle gün içinde mutlaka 2.5-3 saat arayla günde 6 öğün olarak beslenmeleri sağlanmalıdır.
3 Beslenmede büyük önem taşıyan kahvaltı, özellikle okul çağındaki çocuklara mutlaka yaptırılmalıdır. Kahvaltı saatlerinin pastane ürünleri veya abur cubur yiyeceklerle geçiştirilmesi son derece yanlıştır. Kahvaltı evden çıkmadan önce yaptırılmalıdır. Kahvaltıda 1 bardak taze sıkılmış meyve suyu veya süt, tost veya ekmek, peynir, pekmez, domates salatalık şeklinde tercih edilebilir. Ayrıca tüm bunlara haftada 4-5 gün de yumurta ilave edilmelidir.
4 Beslenme çantasının içeriği dikkatli bir şekilde belirlenmelidir. Tam tahıllı sandviç ekmeği arasına; peynir, ızgara köfte veya tavuk, yeşilliklerle birlikte bir sandviç hazırlanabilir, yanında ayran veya süt ile tüketilebilir.
5 Okul saatlerine göre sabah ile öğle arasında ve öğle ile akşam arasında ara öğün olarak tüketilmesi beslenme çantasına; meyve, fındık, ceviz, süt, evde yapılmış meyveli kek tarzı gıdalar da konulabilir.
6 Masum gibi görünen ama zararlı etkileri olan asitli içecekler, hazır meyve suları ve toz halindeki meyve suları yerine; su, ayran, süt, taze sıkılmış meyve suları tercih edilmelidir.
7 Okula giden çocukların beslenme çantasında mutlaka su olmalıdır. Böylece su içme alışkanlıklarının oluşturulması sağlanır.
8 Sağlıklı beslenme için her gün süt-yoğurt / et-tavuk-balık-kurubaklagil / sebze-meyve / ekmek-tahıl gibi besin gruplarından tüketilmesi gerekir. Beslenme çantasına bir öğün et-tavukbalık konuluyorsa, diğer öğün sebzeli yemekler tercih edilmelidir.
9 Okul çağı çocuklarının 1 günde 2-3 bardak süt veya yoğurt, 4-5 porsiyon sebze-meyve, 1-2 dilim peynir, haftada 2-3 yumurta, 1 porsiyon et-tavuk, haftada en az 2 kez balık ve kuru baklagil çeşitlerini tüketmeleri sağlanmalıdır.
10 Çikolata ve şeker yerine; sütlü tatlı, evde yapılmış meyveli süt veya yoğurt tercih edilmelidir.
HAZIRLAYAN: Şenay Çelik
