Anne adaylarının, özellikle soğuk kış günlerinde karşılaşacağı hastalıklar onları olumsuz etkileyebilir. Bu hastalıkların beraberinde getirdiği yüksek ateş ise, bebek açısından önemli sorunlara yol açabilir. Yüksek ateşe yol açan nedenleri, yarattığı riskleri ve alabileceğiniz önlemleri Beyoğlu Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Adli Şadi Karaman'a sorduk.
Hamilelikte yüksek ateş
Tıpta yüksek ateş ya da hipertermi (vücut sıcaklığının anormal derecede yükselmesi) olarak bilinen durum, vücut ısısının normal hamilelik sağlık değerler üzerine çıkmasını ifade eder. Normal vücut ısısı 36-37 derece arasında seyreder. 37 derecenin üzeri durumlar yüksek ateş olarak kabul edilir. Ateş yükselmesi vücutta oluşan normal dışı bir durumun ilk belirtisidir ve vücut savunma mekanizmalarının faaliyete geçtiğini bize bildirir. Hamilelerde normal vücut ısısı hamile olmayanlarla aynıdır. Tek fark, yüksek hormon seviyeleri ve vücut direncindeki düşüklük nedeniyle hamilelerde yüksek ateşin daha kolay ortaya çıkması ve etkilerinin de çok önemli olmasıdır.
Nedenleri
İki grupta inceleyebiliriz:
Enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan yüksek ateş:
Hamilelikte en sık görülen enfeksiyonlar; gribal enfeksiyonlar, akut üst solunum yolu enfeksiyonları ve üriner (idrar yolları) enfeksiyonlarıdır.
Enfeksiyon dışı nedenlerle ortaya çıkan yüksek ateş:
Bu grupta da yüksek ısıya uzun süre maruz kalmak (hamam, sauna, güneş çarpması), alerjik reaksiyonlar ve gıda zehirlenmeleri sayılabilir.
Riskleri
Yüksek ateşin hamilelikteki olumsuz etkileri; ateş oluştuğundaki hamilelik yaşı ve ateşin yükseklik derecesi ve süresiyle ilgilidir. Yüksek ateşin zararlı etkilerinin genellikle 39 derece üzerinde ortaya çıktığı bilinir.
İlk 3 aydaki riskler:
İlk 3 ay, yüksek ateşin hamilelikte en tehlikeli olduğu ve en çok hasar oluşturduğu dönemdir. Bu dönemde organ oluşumları devam etmekte olduğundan ateşin olumsuz etkileri fazladır. Başlıca olumsuz etkiler:
1 Düşük riskinin artması.
2 Nöral Tüp Defektleri denen sinir sistemi oluşum kusurları: Anne karnındaki bebekte sinir sistemi oluşumu 3-8. haftalar arasında tamamlanır. Bu süre içinde yüksek ateşe maruz kalan hamilelerde sinir sisteminin açık kalması ve merkezi sinir sistemi kusurları 3 kat daha fazla oluşur.
3 Baş gelişim anomalileri (Mikrosefali ).
4 Göz, damak, çene anomalileri.
5 Kalp kapak anomalileri, sol kalbin gelişme geriliği.
6 Kol ve bacak anomalileri.
7 Zeka geriliği.
İkinci 3 aydaki riskler:
Yüksek ateşin en az zarar verdiği hamilelik dönemidir. Az sayıda erken doğum ve su kesesi erken açılması rapor edilmiştir.
Son 3 aydaki riskler:
Bu dönemde yüksek ateşin en sık neden olduğu sorun, su kesesinin erken açılması ve bazı enfeksiyonların yol açtığı Korioamnionitis denen amnion suyunun iltihaplanması durumudur. Bu durum, hem anne hem de bebek hayatını tehdit eden son derece ciddi bir hastalıktır. Yüksek ateş doğum ağrılarının erken başlamasına da sebep olabilir.
Tedavi
Hamilelikteki yüksek ateşin tedavisindeki asıl amaç ateşin düşürülmesi ile birlikte ateşe neden olan faktörün ortadan kaldırılmasıdır. Ateş nedeni enfeksiyon ise bakteriyolojik çalışmalarla (Kültür, antibiogram) etken mikroorganizma tespit edilip uygun ve hamileliğe zararsız antibiyotiklerle (Örneğin penisilin ve ampisillin grubu gibi) enfeksiyon tedavi edilmelidir. Ateşin düşürülmesi için ılık duşlar, soğuk kompresler ve Parasetamol grubu ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Ateş nedeni enfeksiyon dışı faktörler ise, bunlardan uzaklaşmak yeterlidir (Sıcak ortamlardan uzaklaşmak, alerjik yiyecekleri tüketmemek gibi…).
Hazırlayan: Aytülike KESKİN