Anne adayları hamilelikte pek çok vitamin, mineral ve elemente normalden daha fazla ihtiyaç duyuyorlar. Bunlardan biri olan iyot, hamilelikte yeterli miktarda mutlaka alınması gereken çok önemli bir element. Çünkü eksikliği; bebekte zeka geriliğinden tutun da büyüme ve gelişme bozukluklarına neden olabiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Senai Aksoy, hamilelikte iyot gereksinimi ve hangi besinde ne kadar iyot bulunduğu hakkında bilgi verdi.
İyot vücutta ne işe yarar?
İyot; triiodothyronine (T3) ve thyroxine (T4) adı verilen tiroit hormonlarının yapısında bulunan, ana madde olduğu için de normal tiroit fonksiyonu için gerekli olan bir maddedir. Tiroit bezi, kandaki iyodu alıp hormonların yapımında kullanır. Tiroit hormonları; büyüme, gelişme, metabolizma ve üreme fonksiyonları gibi pek çok fizyolojik olayın düzenlenmesinde aktif rol oynar.
Hamilelikte gerekli mi?
Tüm dünyada bu konuyla ilgilenen doktorlar hamile olan ya da hamile kalmayı planlayan kadınların yüksek miktarda iyot içeren maddeler tüketmelerini önerir. Bu şekilde önlenebilir zeka geriliğinin birinci sıradaki nedeni olan konjenital hipotiroidizm'in önüne geçilebilir. Hamileliklerinde yeteri kadar iyot almayan annelerin bebeklerinde düşük IQ düzeyi görülebilir. Bununla birlikte gıdalarla alınan iyot yeterli olduğundan, dışarıdan alınmasına gerek yoktur.
Ne kadar alınmalı?
Amerikan Gıda ve Beslenme Dairesi günlük iyot ihtiyacını, hamilelerde 220 mikrogram, emziren annelerde ise 290 mikrogram olarak önerir. Bu dozlar Uluslararası İyot Eksiliği Kontrol Komitesi, Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF'in önerileriyle aynıdır.
Fazla alınırsa…
İyot zehirlenmesi çok nadir görülen bir olaydır ve sadece çok yüksek dozlarda alındığında meydana gelir. Belirtileri; ağız, boğaz ve midede yanma, ateş, bulantı, kusma, ishal, nabızda zayıflama ve komadır.
Eksikliğinde neler olur?
İyot eksikliği tüm dünyada önlenebilir beyin hasarının en önemli nedeni olarak kabul edilir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre 740 milyon insan iyot eksikliğine bağlı hastalıkların pençesindedir. İyot eksikliği, başta zeka geriliği olmak üzere hipotiroidi, guatr ve gelişme bozukluklarına neden olur. Gelişmekte olan bebekteki iyot eksiliğinin tek nedeni, annedeki iyot yetersizliğidir. Bu durumun en ileri formu konjenital hipotiroidizmdir. Kretenizm adı da verilen bu durum, geri dönüşü olmayan zeka geriliklerine neden olur.
Hazırlayan: Başak DOĞRU
