Cinsel yolla bulaşan bir hastalık olan genital herpes, hamile kalmayı engellemiyor fakat hamilelikte yakalanılmışsa bebeğe bulaşabiliyor. Bu hastalıktan tamamen kurtulmak için henüz bir tedavi bulunmuyor. Fakat semptomları azaltmaya yönelik tedaviler uygulanıyor. Acaba söz konusu bu hastalık hamilelikte ne gibi sonuçlar doğuruyor? Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hüsnü Görgen'e bu hastalığın nedenlerini, tedavi yollarını ve hamilelikte bebeğe zarar verip vermediğini sorduk.
Genital herpes nedir?
Genital herpes, herpes simpleks virüsünün yol açtığı yaşam boyu süren bir hastalıktır. Bu virüsün herpes simpleks 1 ve 2 olmak üzere iki tipi mevcuttur. Genital bölgede her iki tip de enfeksiyona yol açabilir. Herpes virüsü çok fazla belirti vermez. Böylece farkında olmadan bulaşabilir.
Nasıl bulaşır?
Cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Ağız veya genital bölgede herpes virüsü olan kişiler temasla karşı tarafa virüsü bulaştırır. Genital herpes sıklıkla belirti vermez. Belirti veren hastalarda; genital bölgede veya anüs çevresinde ağrılı kabarcıklar açılarak yaralar oluşur. Herpes virüsü vücuda girdikten sonra tekrarlayan ataklar gösterebilir. Enfeksiyon vücutta kalıcı olarak dursa da yıllar geçtikçe atakların sıklığı azalır.
Tanısı nasıl konur?
Belirti veren hastalarda muayene sırasında genital herpes tanısı görülerek doktorlar tarafından konabilir. Hastalıklı bölgede yapılan kültür veya kan testleri de genital herpes olup olmadığını ortaya koyar. Herpes Simpleks Tip 1 ve 2 için IgG kan testleri yapılarak enfeksiyonun varlığı araştırılır.
Bebeğe zarar verir mi?
Herpes enfeksiyonu bebeğe 3 şekilde geçebilir: Bebek rahimdeyken plasenta aracılığıyla (yüzde 5), doğum sırasında (yüzde 85) ve doğum sonrasında (yüzde 10). Erken hamilelik döneminde ilk kez geçirilen herpes enfeksiyonunun yapılan araştırmalarda düşük riskini arttırmadığı bulunmuştur. Fakat hamileliğin ilerleyen dönemlerinde erken doğum riskini arttırdığı saptanmıştır.
Hamilelikte bu virüsün kapılması nadir bir olay olduğu için, yenidoğanda herpes enfeksiyonu sık karşılaşılan bir durum değildir. Hamilelikte ilk kez herpes enfeksiyonu geçiriliyor olması daha sık yenidoğan herpesine neden olurken, tekrarlayan enfeksiyon geçiren hamilelerde yenidoğan oldukça nadir olarak (yüzde 4-5) etkilenir.
Yenidoğanda herpes hastalığı 3 şekilde görülür. Yüzde 45'inde deri, göz ve ağız (iyi seyirli), yüzde 30'unda merkezi sinir sistemi (kötü seyirli), yüzde 25'inde organ sistemleri (kötü seyirli) etkilenir. Yaygın organ tutulumu olmayan herpes hastalığı olanlar, antiviral tedaviye iyi cevap verir. Fakat yaygın tutulum olan bebeklerde tedaviye rağmen hastalık yüzde 30 ölümle sonuçlanır ve yaşayanların da neredeyse yarısında kalıcı hasarlar oluşur. Hamilelikte tekrarlayan genital herpes alevlenmeleri olan hastalara 36. haftadan itibaren doğuma kadar hamilelikte kullanımı güvenli bir ilaçla teravi uygulanarak hastalık baskılanır.
Normal doğum mu, sezaryen mi tercih edilmeli?
Doğum eylemi başladığı sırada ya da annenin suyu geldiğinde genital bölgede yaralar yoksa normal doğum tercih edilmelidir. Fakat yaralar varsa sezaryenle doğum yapılması önerilir. Anne, bebekten ayrılmamalıdır. Bebeğin annenin hastalığından etkilenip etkilenmediği araştırılmalıdır. Anne ilaç kullanırken anne sütü vermesinde bir sakınca yoktur. Annenin el yıkamak başta olmak üzere, temel hijyen kurallarına uyması, doğum sonrası bebeğe hastalığın bulaşmasını önlemede esastır.
Tedavisi nasıl yapılmalı?
Antiviral tedaviyle semptomlarda iyileşme sağlanır. Genital herpes için iyileştirici bir tedavi bulunmamakla birlikte belirtileri azaltmak için tedaviler vardır. Kullanılacak antiviral tedaviler atakların sayısını ve şiddetini azaltabilir. Antiviral tedavi tablet olarak ağızdan alınmalıdır, krem şeklinde lokal uygulamaların faydası minimaldir. Tekrarlayan ataklar için uzun süreli supresyon tedavisi (düşük doz antiviral tedavi) uygulanır. Hastalara ayrıca herpes enfeksiyonunun doğal seyri ve bulaşma şekli hakkında da bilgi verilmelidir.
Korunma yolları nedir?
Genital herpesin bulaşması; bu hastalığa sahip biriyle anal, oral veya vajinal cinsel ilişki yoluyla olur. HSV1 ve HSV2 kişilerin yaralarında bulunabileceği gibi aynı zamanda normal görünen deri bölgelerinde de bulunabilir. Bu nedenle partneriniz belirti göstermese de bulaştırıcı olabilir. Genital herpesten korunmanın en güvenilir yolu, aktif hastalık mevcutken cinsel ilişkiden kaçınmaktır. Lateks kondomların doğru ve sürekli kullanılışı genital herpes riskini azaltabilir. Cinsel ilişki sonrası cinsel bölgeyi yıkamak ya da idrar yapmak cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma sağlamaz. Genital herpesli bir insanın belirtileri olmasa da bulaştırıcı olabileceğini unutmamak gerekir.
Hazırlayan: Başak DOĞRU
