Hamilelik, hem duygusal hem de fiziksel beraberinde getiren uzun bir süren bu zaman diliminde sorunlar yaşayabilir. Aşırı büyümesi ve hamileliğin ilerlemesiyle ortaya çıkan, anne adayının günlük yaşamını ve hareket alanını kısıtlayan bu sorunlar arasında "bel ağrısı" gelir. Lohusalık döneminde de görülebilen bel ağrıları, doğum sonrası annenin bebek bakımında zorlanmasına da neden olabilir. Op. Dr. Gökhan Özçınar'ın verdiği bilgiler, hamilelikte ve doğum sonrasında bel sağlığınızı koruyabilmeniz için...
Bel ağrılarının nedenleri…
Hamilelik doğal olarak her kadının bedeninde birçok değişime yol açar. Bunlardan bazıları da bel ağrılarının ortaya çıkmasında etkin rol oynar. En önemli sebeplerin başında, elbette ki hamileliğin ilerlemesiyle birlikte karnın büyümesi gelir. Karındaki büyüme vücudun ağırlık merkezinin yer değiştirmesine neden olur. Omurgamız bu değişimi dengeleyebilmek için geriye doğru çekilir ve ağırlığı topuklara vererek yürümeyi kolaylaştırmaya çalışır. Bu geriye çekilme hareketi sırtın arkasındaki kasların sürekli gerilmesine ve bu noktalarda laktik asit birikmesine neden olur. Ayrıca hamilelikte regl döneminin olmaması nedeniyle vücut, östrojen hormonunu salgılamaz. Vücutta salgılanan tek hormon progesterondur ve kas gevşetici bir etkiye sahiptir. Aslında esas görevi leğen kaslarını yumuşatarak vücudu doğuma hazırlamaktır. Aynı zamanda bel kaslarının gevşemesine de yardımcı olur. Kasların gevşemiş olması da vücut ağırlığını taşımak için daha fazla kasılmasını gerektirir.
En büyük etken fazla kilolar
Hamilelikte, ideal olan her ay için bir kilo almaktır. Hamileliğin sonunda başlangıçtaki döneme göre 9-10 kiloluk bir vücut ağırlığı artışı olur. Bazı hamilelerde bu artış 20 hatta 30 kiloya kadar çıkabilir. Hamileliğine 50 kiloyla başlayan bir anne adayı, 9 ayın sonuna kadar 10 kilo almış olsa, aynı vücuda yüzde 20 daha fazla ağırlık yüklenmiş olur. Yani 9 ay boyunca anne adayının fazladan aldığı her kilo bel bölgesi için de ilave bir yük ve ağrıların artma sebebidir.
Dönem dönem bel ağrıları
Hamileliğin ilerlemesiyle ağrı semptomları ar tar. Özellikle 4 ve 5. aydan itibaren şikayetler daha da belirginleşir. Hamile kalan kişinin genel yaşam alışkanlıkları, başlangıç kilosu, beslenmesi ve daha bir sürü etken ağrı durumunu belirler. Ayrıca hiç sıkıntı yaşamadan hamileliğini geçiren ve ikinci hamileliğinde bu tür sorunlar yaşayan hamileler de vardır.
Rahatlayın!
Rahat bir hamilelik dönemi geçirmek isteyen anne adaylarının, bel ağrılarını önlemek için ayakta uzun süre sabit kalmamaları gerekir. Ayrıca mümkün olduğunca işlerini yürüyerek yapmaları önerilir. Özellikle hamileliğin son 1-2 ayını da istirahat ederek geçirmelidirler. Günlük iş yükünde bir azaltma yapmadan hayatını sürdürmeye çalışan hamilelerin ağrı sorunları daha da belirgin olabilir. Ayrıca kaslarda meydana gelen kasılmaları yumuşatmak için ilaç yerine; sıcak su uygulaması, sıcak duş alması, küvete su doldurup içine girmesi gibi ufak önlemlerle rahatlayabilir.
Egzersiz zamanı
Hamilelik döneminde yapılabilen en güzel egzersiz yürümektir. Yürüyüş çok ağır tempoda değil de, orta-hızlı, ritmik ve düzenli olmalıdır. İdeali haftada en az üç gün 20 dakikadan başlayarak 40-60 dakikaya kadar çıkarak aynı tempoda yürünmesidir. Bir hafta 5, diğer hafta 1 kez yürümek gibi ritmik olmayan egzersizler, bel ağrılarının sebebi olacaktır. Bu nedenle hamileliğin en başından başlayarak yürüyüş egzersizlerini programlı hale getirmek ve buna harfiyen uymak gerekir. Böylesi bir egzersiz doğum ve sonrasının da rahat geçmesini sağlayacaktır. Aslında en ideali anne adayının hamile kalmayı planladığı dönemin 3-4 ay öncesinden; yüzme, pedal çevirme ve yürüme egzersizlerine başlamış olmasıdır. Yüzmeye hijyenik endişelerle, pedal çevirmeyi de hamilenin bir sele üzerinde uzun süre oturması çok arzu edilmediği için çok tavsiye edilmez.
Lohusalık döneminin de kabusu
Bel ağrılarının ve fıtığın oluşmasına etken olan nedenlerden biri de normal doğum esnasında yapılan ıkınmadır. Doğum esnasında annenin ıkınması karın içi basıncını artırarak omurlar arasındaki disklerin zorlanmasına ve bombeleşerek fıtıklaşmasına yol açabilir. Bunun sonucunda önceden bel fıtığı sorunu olan hamilelerin, doğum öncesi bir beyin cerrahı uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir. Ve onun verdiği öneriler doğrultusunda hareket edilmesi en doğru olanıdır. Doğum sonrasında regl döneminin başlaması da, vücuttaki östrojen seviyesini yeniden artırır. Ayrıca alınan kilolar da verilir. Bu durumda bel bölgesi rahatlar ve ağrılarda azalma olur. Ancak önceden anne adaylarının karnında taşıdıkları bebek, doğum sonrası kucakta taşınmaya başlanır. Bu da ağırlık riskinin devam etmesi demektir. Bebek giderek büyüyüp kilo alacağı için bu risk giderek büyür. Özellikle bebeği öne doğru uzanıp yataktan alma ya da yatırma eylemini, eğilerek değil de dizlerin üzerine çökerek yapmak bu riski azaltır.
Hazırlayan: Şenay ÇELİK
