DİSLEKSİ NEDİR?
Disleksi; okuma, heceleme, yazma ve konuşma yeteneğinizi etkileyen bir öğrenme bozukluğudur. Disleksi olan çocuklar genellikle akıllı ve çalışkandır, ancak gördükleri harfleri bu harflerin seslerine bağlamakta zorlanırlar. Disleksi yavaş okuma, yazım hatası veya sözcükleri karıştırma gibi bazı belirtiler ile karakterizedir. Disleksi olan çocuklar okulda daha fazla mücadele etmek zorunda kalırlar. Çünkü okumayı öğrenmeleri daha uzun sürer. Disleksi; aynı zamanda hecelemeyi, yazmayı ve konuşmayı da belirgin bir şekilde zorlaştırabilir. Okuma bozukluğunun yanı sıra ileriki yıllarda yazılı anlatım bozukluğu, sayısal (matematik) bozukluğu olarak da tanımlanan disleksinin belirlenememesi durumunda çocuklar okul yaşamlarından uzak durmak istemelerine neden olabiliyor.
DİSLEKSİ GENLERDEN GEÇEBİLİR
Disleksi, genlerle bağlantılıdır. Bu yüzden; durum genellikle ailenin geçmişinde de görülür. Ebeveynlerin, kardeşlerin veya diğer aile üyelerinin de disleksi olma olasılığı daha yüksektir. Durum, beynin dili işleyen kısımlarındaki farklılıklardan kaynaklanır. Disleksi hastalarındaki görüntüleme taramaları, bir kişinin okuduğunda aktif olması gereken bölgelerin düzgün çalışmadığını gösterir.
DİSLEKSİ BELİRTİLERİ BELİRGİNDİR
Çocuğunuz okula başladığı zaman; okuma yazma öğrendiği süreçte akranlarına oranla yavaş okuyor ve yazıyorsa, okurken veya yazarken ses ve hece atlıyorsa, b-d ve p-q gibi sesleri karıştırarak okuyup yazıyorsa, okuduğu metni anlamada güçlük çekiyorsa, sayıları algılamada ve hesaplamada karıştırmalar ve güçlükler yaşıyorsa çocuğunuzun mutlaka disleksi açısından değerlendirilmesi gerekir. Disleksi bozukluğunda çocuklar konuşmayı öğrenmede gecikebilir. Harfleri ve onlara ait olan sesleri yeterince öğrenemeyebilir. Yazarken/okurken harf atlayabilir. Harfleri birbirine karıştırabilir. Rakamları birbirine karıştırıp ters yazabilir (3-8, 2-7, 7-4, 6-9, 12-21, 30-03, 24-42, 36-39 gibi). Renkleri karıştırabilir. Sözlü ve yazılı dili organize edemeyebilir. Numaraları ezberlemede, akıcı okumada, uzun okuma parçalarını takip etmede ve anlamada, yabancı bir dil öğrenmede ve matematiksel işlemleri yapmada sıkıntı yaşayabilir.
ÖĞRETMENLERE BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR
Disleksi, çocuğun kendisini yetersiz hissetmesine ve okuldan soğumasında neden olabilir. Bu nedenle; öncelikle öğretmenlerin sınıftaki çocukları değerlendirmesi gerekir. Çünkü günümüzde disleksi her on çocuktan birinde görülebiliyor. Bu da her sınıfta en az 1 ya da 2 dislektik çocuk olduğu anlamına geliyor. Fark edilip özel eğitim verilmediğinde bu çocuklar başarısız ve uyumsuz olarak kabul ediliyor. Öğretmenlerinin dislektik çocukların eğitimi için yapabilecekleri çok etkili şeyler var. Öğrencinin özgüveninin güçlendirilmesi için çalışma gruplarına katılımı desteklenmelidir. Çocuğa başarabileceği görev ve sorumluklar vermelidir. Gerektiğinde konuları tekrar edilmeli, yazılı yerine sözlü sınavı tercih edilmeli, sınavlar gerekirse bireysel olarak yapmalıdır.
AİLELERE BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR
Disleksinin neden olduğu öğrenme bozukluklarını azaltmak ve gidermek için mutlaka uzman desteği alınması gerekir. Gerekli olan psikoeğitim ve psikiyatrik destek alanında uzmanlar tarafında sağlanmalı ve aile uzmanlarla işbirliği içinde olmalıdır. Çocuğun anlayamadığı konularda sabırlı olunmalıdır. Sabırlı olma konusunda ise tutarlı olunmalıdır. Unutulmamalı ki; dislektik çocuklar tembellikten değil, zorlandığı için anlayamamaktadırlar. Diğer çocuklarla asla kıyaslanmamalıdır. Öğrenme süreci eğlenceli hale getirilmeli ve ilgi çekilmelidir. Başarısız olduğunda daha fazla sevgi gösterilmelidir. Öğretmeni ile işbirliği ve iletişim halinde olunmalıdır. Özgüvenini artırmak için sosyal faaliyetlere yönlendirilmelidir. Disleksi, herkes için farklıdır. Nasıl yönetileceği öğrenilirse oldukça başarılı ve yaratıcı çocuklar yetiştirilebilir, ileride çok iyi kariyerlere sahip olunabilir.
