Günlük hayatımızda az ya da çok yeri olan bazı araçlar çocuklar için tehlike arz edebiliyor. Yanık, düşme ve boğulma gibi kazalar çocukların başına sıklıkla gelebiliyor. Ancak alınacak basit tedbirlerle bu kazaların önüne geçmek mümkün. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Ceylan, günümüzde en sık rastlanan ev kazalarını ve bunları önleme yöntemlerini anlattı. Ayrıca acil durumlarda neler yapılması gerektiği hakkında da bilgi verdi.
Düşmeler
Düşmelerin çoğu masa, koltuk, mama sandalyesi gibi eşyalardan, merdivenden, beşikten, yataktan, balkon ve pencereden, kaygan zeminden ve yürüteçlerden kaynaklanır. Ayrıca mekanların yeterli aydınlatmaya sahip olmaması ve çocukların bilinçsizce taşınmaları ve sallanmaları da düşme sebeplerindendir. Çocukların vücut koordinasyonlarının tam olarak gelişmemiş olması ve hareketli yapıları da düşmelerin artmasına neden olur.
Alınabilecek önlemler: Bebeklerin uyudukları alanlarda düşmelerine engel olacak parmaklıklar bulunmalıdır. Merdivenli evlerde, bebek emeklemeye başladıktan sonra merdiven başlarına kilitli kapılar yerleştirilmelidir. Balkon varsa demirleri çocukların aralarından geçemeyeceği kalınlıkta ve üzerinden sarkamayacakları yükseklikte olmalıdır. Islak zeminlerde çocuklar tek başlarına bırakılmamalı ve banyonun sürekli kuru kalmasına özen gösterilmelidir. Ortamın iyi aydınlatılmamış olması düşmelere sebep olabileceğinden özellikle kapı girişleri ve merdiven başları doğru yöntemlerle aydınlatılmalıdır.
Yanıklar
Yanıklar ölümcül kazalarda 3. sırada yer alır. 5 yaş altı çocuklarda kaza sonucu ölümlerin yüzde 20'si yanmaya bağlı olarak meydana gelmiştir. Yanıkların birçoğu özellikle kahvaltı sırasında sıcak sıvıların dökülmesi sonucu oluşur. Sıcak sıvıların çocukların bulunduğu noktalardan uzak tutulması veya daha kontrollü hareket edilmesiyle kazaların önüne büyük oranda geçmek mümkündür.
Alınabilecek önlemler: Çaydanlık, tencere gibi sıcak sıvı ve yiyecek olan kaplar çocuğun ulaşabileceği noktalarda bulundurulmamalıdır. Yemek, çocuğun rahatlıkla yiyebileceği ısıya geldikten sonra önüne konmalıdır. Piknik tüpü ve mangal gibi aletler yanarken çocuklar ortamdan uzak tutulmalıdır. Ocakta yemek pişerken çocuk mutfakta kendi haline bırakılmamalıdır. Banyo suyu, sıcaklığı kontrol edildikten sonra çocukla temas ettirilmelidir.
Zehirlenmeler
5 yaşın altındaki çocuklar merak duygusuyla hareket ederek buldukları her cismi ağızlarına götürürler. Ortalıkta bırakılan zehirli besinler ve ilaçlar, ölümle sonuçlanabilecek kazalara sebebiyet verir. Zehirlenmelerin önüne geçebilmek için ilaçları, temizlik malzemelerini ve zehirlenme yaratabilecek her türlü maddeyi çocukların ulaşamayacağı yerlerde bulundurmak gerekir.
Alınabilecek önlemler: Tarihi yaklaşmış ve geçmiş gıdalar tüketilmemeli, çöpe atılmalıdır. Tarihi geçmiş ilaçlar çöpe atılmalıdır. Temizlik malzemeleri ve kimyasal maddeler çocukların erişemeyecekleri yerlerde saklanmalıdır. Karıştırılarak içilmelerin önüne geçmek adına kimyasal maddeler su ve süt gibi besinlerin kaplarına konulmamalıdır.
Boğulmalar
Çocuklar 5 yaşına kadarki süreçlerinde sudan korkmayı bilmezler ve her buldukları suyun içine girmek isterler. Temizlik amacıyla kullanılan su dolu kovalar dahi zaman zaman boğulma vakalarına neden olabilir. Bu nedenle ailelerin hassas davranarak gerekli önlemleri almaları gerekir. Su dışında taneli besinler ve yabancı cisimler de boğulmalara neden olur. Dış dünyayı ağız yoluyla tanımaya çalışan çocuk, her bulduğu nesneyi ağzına götürerek anlamlandırmaya çalışır. Ortalıkta bırakılan, yutulabilecek küçük cisimler çocuklar için tehlike unsurudur ve ortadan kaldırılması gerekir.
Alınabilecek önlemler: Havuzlarda güvenlik filesi kullanılmalıdır. Bahçeli evlerde su dolu cisimler ortalıkta bırakılmamalı, kullanıldıktan sonra boşaltılmalıdır. Küçük cisimler yutma yoluyla çocukların boğazlarına takılabileceğinden ortalıktan kaldırılmalıdır. Oyuncakların küçük parçalara ayrılmadığından emin olunmalıdır. Banyoda çocuk tek başına bırakılmamalıdır.
Elektrik çarpmaları
Elektrikli ev aletleri, kablolar ve prizler elektrik kazalarına sebep olan başlıca araçlardır. Özellikle 0-6 yaş aralığındaki dönemde çocuklar prizlere bir şeyler sokmaya meyillidirler. Sürekli hareketlerini kontrol etmek mümkün olmadığından kalıcı ve etkili çözümlere başvurmak gerekir.
Alınabilecek önlemler: Kullanılan elektrikli aletlerin uçlarının sarkmamasına dikkat edilmelidir. Çocukların elektrikli ev aletlerine ulaşamayacaklarından emin olunmalıdır. Prizler plastik kapatıcılarla kapatılmalıdır.
Evde bebek varsa…
Bütün kaza ihtimalleri göz önünde bulundurularak uygun tedbirler alınmalıdır. Prizler plastik tıkaçlarla kapatılmalı, merdiven varsa baş kısımlarına kilitli kapılar yerleştirmeli ve sivri köşeler uygun donanımlarla kapatılmalıdır. Ortalıkta bulunan, çocuğun ulaşabileceği noktalardaki objeler kaldırılmalı, ilaç ve temizlik malzemeleri çocuğun ulaşamayacağı yerlere saklanmalıdır. Acil durumlarda kullanılmak üzere ilk yardım çantası ve sıcak-soğuk su torbaları bulundurulmalıdır.
İlk yardım müdahalesi
Kaza durumunda ilk olarak solunum yolunun açık olduğundan emin olmak gerekir. Sonrasında ihtiyaç duyulması halinde 112 aranmalı veya hızlıca bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Yanıklarda; Yanan bölgeye hiçbir şey sürülmemeli ve deri soyulmamalıdır. Su dolu bir kabarcık oluştuysa patlatılmamalıdır. Yanan bölgeye buz konulmamalı, sadece suyla soğutulmalıdır.
Kesiklerde; Kesik yere el, temiz bir havlu veya bezle (hiç kaldırmadan) 5 dakika baskı yapılmalıdır. Yara antiseptik sıvıyla, yoksa suyla yıkanmalıdır. Pamuk kullanılmamalıdır.
Elektrik çarpmasında; Elektrik, sigortadan kapatılmalıdır. Kalın tahta veya gazete destesi üzerine basarak ya da ahşap sopa kullanarak akıma kapılan kişi çekilmelidir.
Kimyasal (çamaşır suyu vb.) zehirlenmelerde; Kişi kusturulmamalıdır. Kişiye ağızdan bir şey verilmemelidir. Kişinin ağzı ve çevresi yıkanarak temizlenmelidir. Her türlü kazada ilk müdahaleyle birlikte en yakın sağlık kurumuna ulaşılmalıdır.
Hazırlayan: Başak DOĞRU
