Kekemelik; genellikle zeki çocuklarda görülüyor. Çünkü kekeme olan bir çocuk konuşacağı kelimeleri daha hızlı düşünüyor. Ve böylece konuşması kesintiye uğrayıp heceleri tekrar etmeye başlıyor. Kekemelikle ilgili halk arasında birçok insanın komik taklitler yaptığı ya da fıkralar anlatt ığı da yadsınamaz bir gerçek. Bu durum maalesef kekemeliği daha da tetikliyor ve tedaviyi zorlaştırıyor. Acaba kekemelik nasıl iyileşiyor? Nörolog Mehmet Yavuz'un önerilerine kulak verin.
Kekemelik nedir?
Bir tür konuşma bozukluğu olan kekemelik; konuşma esnasında ya da konuşmaya başladıktan sonra oluşan ses ve hece yenilemeleri, tekrarlama, uzatma ve konuşma akıcılığında duraklama şeklinde çeşitli bozuklukları kapsar. Konuşmadaki ritim bozukluğu olarak da adlandırılan bu hastalığın nedenleri psikolojik, fizyolojik ya da kalıtımsal nedenlerden kaynaklanabilir.
Nedenleri
Çocukluk döneminde kekelemenin geçici olarak ortaya çıkma nedeni, çocuklardaki düşünme hızının konuşma hızından daha fazla olmasıdır. Kekeleyen çocuklar genelde düşünülenin tersine zekidir. Hızlı düşündüğü için düşünme hızı önde, konuşma hızı arkada kalır. Aile tarafından çocuğun konuşmasının düzeltilmesi için baskı yapılmazsa kekemelik kendiliğinden geçebilir. Kekemeliğe neden olan faktörler korku ve strestir. Anne-babaların beklentilerini yerine getiremeyen, baskı ve kontrol ruhuyla büyütülen çocuklarda kekemelik ortaya çıkabilir.
Nasıl anlaşılır?
Çocukların dil gelişimini tamamlaması bir süreçtir. Anne-babalar için çocuklarının ilk sarf ettikleri sözler heyecan ve mutluluk kaynağıdır. Ancak konuşma sırasındaki yinelemeler ve bir sözcüğün aranması anne-babanın kulağına kekeleme gibi gelebilir. Bunun nedeni çocukların 2-7 yaş arasında, normal akıcı olmayan konuşma döneminde olmalarıdır. Yaratılış olarak kadınların beyinlerinde konuşmayla ilgili olan kısım erkeklere göre daha etkin çalışır. Erkek çocuklarında akıcı olmayan konuşma dönemi kız çocuklara oranla 4-5 kat daha fazla görülür. Bu yaşlardaki çocuklar dil gelişimini hala tamamlıyor olduğundan konuşma esnasında oluşan aksamalardan ötürü "çocuğum kekeme" diye anne-babaların paniğe kapılmaması gerekir. Konuşma sırasında çocuğun sözcüğü tekrar etmesi kulağa sanki kekeleme gibi gelir. Anne-babalar genellikle çocukların gelişimi konusunda kuruntuya kapılarak, olayı büyütürler ve kendi kendilerine tanı koyup çocuklarının kekeme olduğuna karar verirler. Oysa yapılması gereken, serinkanlı olmak ve her çocuğun bu gelişim döneminden geçmek durumunda olduğunu bilmektir.
Öneriler
-Kekemeliğin aşılmasında en önemli etken sevgi dilidir. Öncelikle çocuk, anne-babasının onu sevdiğini hissetmelidir. Ona sevginizi verin.
-Çocuğunuzun ruhsal ve duygusal gelişimi için sağlıklı bir ortam yaratın. Anne-baba olarak aranızdaki sorunları çocuğunuza yansıtmadan çözün. Çünkü gergin ortamlar kekemeliği arttırır.
-Çocuk, konuşma esnasında teklediğinde ya da bir sözcüğü aradığında asla sinirlenmeyin ve sabırlı bir şekilde konuşmasının bitmesini bekleyin.
-Onunla konuşurken göz kontağı kurun.
-Konuşma sırasında teklediğinde cümleleri asla onun yerine tamamlamayın.
-Başkalarının yanında çocuğun bu kusuru hakkında asla konuşmayın.
-Daha akıcı konuşan yaşıtlarıyla çocuğunuzu asla kıyaslamayın. Böyle bir kıyaslama, çocuğunuzun iyileşme sürecini yavaşlatır.
Hazırlayan: Başak DOĞRU