Genellikle yaz aylarında zayıflarız ve iştahımız azalır. Öğünlerimizi daha hafif yiyeceklerle geçirmeyi tercih ederiz. Sıcaklar, biz yetişkinleri etkilediği gibi çocukların da iştahını epey etkiliyor. Havaların iyice ısınmasıyla birlikte minikleri eve sokmak mümkün olmayabiliyor. Tüm gün koşup, oyuna dalan çocuklar hem acıktıklarının farkına varmıyor hem de hazır satılan sağlıksız gıdalarla karınlarını doyuruyorlar. Çünkü yemek yemek onlar için oyuna ara vermek oluyor. Peki, yazın çocuklardaki bu iştahsızlığı azaltmak için nasıl bir beslenme yolu izlemeniz gerektiğini biliyor musunuz? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice Kaleli Babaoğlu iştahsızlığı giderecek öneriler verdi. Beslenme ve Diyet Uzmanı Merve Gülünay ise çocuklar için günlük bir menü hazırladı.
Neden iştahsız?
İştah açan besin, iştah açan ilaç diye bir şey yoktur. Çocuğun neden iştahsız olduğu önemlidir ve nedenler ortadan kalkarsa iştahsızlık geçer. Çocuğa gerekli besin değerlerini içeren protein, enerji, vitamin ve mineral barındıran yiyecekler verilmesi gerekir. Önemli olan ne kadar yediği değil nasıl gıdalar yediğidir. İştahı az olan çocuklarda besin kalitesi yüksek gıdalar verilmeye çalışılmalı ve kesinlikle miktar için zorlama yapılmamalı, bunu çocuğun belirlemesine izin vermelidir. Çocuğun boy ve kilo gelişimi göz önüne alınarak bazı kan testleri yapılmalıdır (kan sayımı, demir, demir bağlama kapasitesi ve idrar tetkiki gibi). Çocukta iştahsızlık yapan herhangi bir enfeksiyon varlığı ve vitamin mineral eksiklikleri var mı araştırılmalıdır. Neden tespit edilirse, sonuca daha kolay ulaşılacaktır.
Çocukların iştahını artıracak kurallar
Öncelikle enfeksiyonlardan koruma ve sıvı elektrolit dengesini düzenleyici önlemler alınmalıdır.
Ortam ısısı, çocuğun giysisi, beslenme özellikleri, hijyen koşulları yeniden gözden geçirilmelidir. Bu dengeler sağlandığında çocuğun iştahsızlığı önlenebilir.
İştahsızlığı azaltmak için anne-babanın çocuğa yemek yerken çok fazla uyarı yapmaması ve ısrarda bulunmaması gerekir.
-Çocukla birlikte yemek yerken farklı yemekler yenmemelidir, aynı ortak mönüde yemekler yemek çocuğun yemesini kolaylaştırır.
-Çocuğun tabağına konulan besinin miktarı çok önemlidir. Yiyebileceği kadar besin konulmalıdır, yemeği bitirme hazzı yaşamalıdır.
-Şekerleme, cips, çikolata ve bisküvi iştahı engelleyebilir.
-Ara öğünler küçük porsiyonlarda olmalıdır. Yiyecekler çocuğun kolay yiyebileceği türden hazırlanmalıdır. Örneğin; küçük dilimlenmiş salatalık ve havuç gibi.
-İştahsız çocuğa içeceği suyu yemek öncesinde vermek ve yemek arasında su içmesini önlemek de önemlidir. Böylece midesini şişmemiş olur.
-Meyveler yavaş yavaş verilmelidir. Bir gün elma yiyorsa, diğer gün portakal yedirilmelidir. Bu, alışkanlık kazanmasında etkili olabilir.
-Çocuk, şekerli gıdalardan uzak tutulmalıdır. Zaten yemek istemeyen çocuğun şekerli gıdalarla iştahı kesilecektir.
-Çocuk, anne-babayı model alır. Anne-babanın beslenme düzeni ne kadar sağlıklıysa çocuğunki de o kadar sağlıklı olacaktır.
Bu besinleri ihmal etmeyin!
Menüler hazırlanırken katkı maddesi içermemesine, doğal, dengeli besinler olmasına ve çocuğun ilgisini çekecek sunumlarda verilmesine dikkat edilmelidir. Sabahları kahvaltıda havuç, portakal, kayısı ve ananas karışımı meyve suları çocuğun zihninin açılmasını sağlar. Günde beş tane ceviz ve bir avuç fındık zihinsel performansı artırır. C vitamininden zengin beslenmek, konsantrasyonu artırır. Bol bol kivi, ananas ve limon tüketilmelidir. Karbonhidratlı yiyecekleri proteinli yiyeceklerle karıştırın. Böylece hem protein hem de karbonhidrat, zihin açıklığı sağlar. Örneğin et ile pilavı, yoğurt ile makarnayı ya da peynir ile makarnayı birlikte tüketmesini sağlayın. Balık içerdiği n-3 ve n-6 yağ asitlerinden zengin olduğundan zihin açıcı özelliğe sahiptir. Çocuklara ve gençlere çok iyi gelir.
3-4 yaş çocuklar için günlük menü
Kahvaltı
Taze sıkılmış meyve suyu
Tam buğday / çavdar ekmeği
Peynir, zeytin
Yumurta ( haşlanmış veya sade / sebzeli / peynirli omlet )
Bal veya pekmez
Ara öğün
Muz, 1 bardak süt, pekmez veya bal, ceviz veya fındık veya badem
Öğle
Et/Tavuk/Balık
Domates, salatalık, marul, havuç veya sebze yemeği
Tam buğday/çavdar ekmeği veya pilav (az yağlı) veya makarna (az yağlı)
Ara öğün
Meyveli yoğurt veya evde hazırlanmış meyveli süt
Akşam
Etli/tavuklu çorba
Domates, salatalık, marul, havuç veya sebze yemeği
Tam buğday/çavdar ekmeği veya pilav (az yağlı) veya makarna (az yağlı)
Hazırlayan: Başak DOĞRU
