Yüksek tansiyon; baş ağrısı, baş dönmesi, burun kanaması ve görmede bulanıklık şikayetleriyle kendini gösterebiliyor. Uzman Dr. Ümit Bilge Samanlı, her yaştan çocuğu etkileyebilen yüksek tansiyonun birçok sağlık sorununa yol açabileceğini söylüyor.

Çocuklarda bu belirtilere dikkat!

Tansiyon yüksekliği genellikle çocukta bir yakınmaya yol açmamışken belirlenebilir. Bazen de ani kan basıncının yükselmesine bağlı baş ağrısı, bulantı, kusma, kulak çınlaması, çarpıntı, aşırı terleme ve yorgunluk hissi gibi belirtiler ile de görülebilir. Eğer yüksek tansiyon, doğumsal kalp anomalisine bağlı ise çocuk doktoru muayenesinde kalpte üfürüm duyulabilir.

Çocuklar için özel tansiyon ölçüm cihazı kullanılmalıdır

Çocuklarda kan basıncının ölçülmesi rutin kalp değerlendirmelerinin bir parçasıdır. Hangi yaşta olursa olsun, erişkinlerdeki gibi 120/80 mm Hg ölçüm değerlerinin üstüne çıkması durumunda çocuklarda da tansiyon yüksekliğinden bahsedilebilir. Ancak, ölçüm için kullanılan cihazlardaki kollukların, çocuğun yaşına ve ağırlığına uygun olması önemlidir. Çünkü büyük kolluklar, tansiyonu olduğundan daha düşük; küçük kolluklar ise daha yüksek gösterebilmektedir. Ölçüm değerleri elde edildikten sonra da yaş ve cinsiyete göre belirlenmiş normatif çeteleler ile karşılaştırma yapılarak normal ya da yüksek olduğu, eğer yüksekse bunun derecesi değerlendirilir.

Çocuk huzurlu ve sakinken yapılır

Çocuklarda hastane ve doktor korkusu yüzünden nabız yükselmesi geçici tansiyon yüksekliğine neden olabilir. Böyle durumlarda, çocuk sakinleştikten ve güven duygusuna yeniden kavuştuktan sonra ölçümün yenilenmesi, sorunu çözümleyecektir. Çocuklara sağlıklı tansiyon ölçümü yapılabilmesinin diğer bir yolu da, koluna özel bir tansiyon ölçme cihazı takılı olarak eve gönderilip, evde 24 saatlik kayıt yapılması; sakinken ya da uyurken de tansiyon ölçümlerinin kaydedilmesidir. Bu yönteme, "Tansiyon Holter" adı verilir. Astım ve grip ilaçlarının bazılarının ve kortizonun kullanılması sırasında geçici tansiyon yükselmesi ve kalp hızlanması şeklinde yan etkiler görülebilir. Ancak, çocuğun o dönemdeki hastalığı nedeniyle kullanılması gereken bu ilaçların kullanım süresi bitince kan basıncı kendiliğinden normale döner.

Organik nedenler

Yüksek tansiyona yol açan organik nedenler arasında doğumsal kalp hastalıkları (kalpten çıkan ana atardamarın üzerinde darlık olması gibi), böbrek hastalıkları, hormonal hastalıklar ve ergenlerde sigara içilmesi sayılabilir. Kalp hastalığı için bir çocuk kardiyoloğunun muayenesi, EKG ve kalbin içyapısını değerlendirebileceği ekokardiyografi yapılması yeterlidir. Aynı şekilde ayrıntılı batın ultrasonografisi, çeşitli kan ve idrar tahlilleri yolu ile böbreklerin ve hormonal fonksiyonların değerlendirmesi yapılır.

Obezite yüksek tansiyonu tetikler

Çocuklarda tansiyon yüksekliği durumlarının çoğunda bir neden belirlenememektedir. Fakat çocukluk döneminde giderek artan fazla kiloların, yüksek tansiyona yol açtığı bilinir. Günümüzde, dengesiz beslenen çocuklarda hem yüksek tansiyon sorunu hem de edinsel kalp hastalığı (şeker metabolizması bozuklukları, kan lipidleri yükselmesi ile beraber) sinsi bir şekilde artar ve 5-6 yaşlarındaki çocuklarda bile bu tür sorunlara rastlanabilir. Özellikle aile hikayesinde kan değerlerinin yüksekliği, geçirilmiş koroner arter hastalığı, obezite, sigara içimi, şeker hastalığı gibi risk faktörleri de varsa, çocuğun sağlığı daha da kötü etkilenebilir. Bunların arasında ise ilk kendini belli eden, tansiyon yükselmesi olabilir.

Hazırlayan: Şenay ÇELİK